شرایط اقلیمی شرق استان هرمزگان زیستگاه مناسب برای شترها بوجود آورده است، استفاده از پوست، گوشت و کوهان شتر؛ موجب شده است تا مشتریان بسیاری را در آن سوی آبها داشته باشد به گونه ایی که صنعت پرورش شتر را به صنعتی سودآور تبدیل کرده است اما غفلت مسئولان از این صنعت درامدی را عاید استان نمی کند.
وجود بیش از 20 هزار نفر شتر در هرمزگان که بیشتر آنها در گذشته بدون ساربان در جاده های اطراف میناب، سیریک، جاسک، بندرلنگه و حتی در مرکز استان، بندرعباس هم مشاهده می شدند موجب شده بود تا هر از چند گاهی ولی به طور مستمر اخباری را در صفحه حوادث روزنامه های محلی استان و با تیتر غمناک کشته یا مجروح شدن چند نفر در تصادفات با شتر مشاهده کنیم.
اما از اوایل سال 90، دولت با تسهیل و تسریع در مدت قرنطینه و صدور مجوز صادرات شتر موجب شده تا همان شترها اخبار مسرت بخشی را نه تنها برای هرمزگانی ها بلکه برای کشور داشته باشند.
در استان هرمزگان دو هزار نفر به پرورش شتر مشغول هستند که با اجرای طرح جامع شترداری موظف شده اند تا برای گله های شتر خود ساربان تعیین کرده و از ورود آنها به جاده ها جلوگیری کنند و در مقابل دولت نیز برای تامین علوفه، آب شرب، سم پاشی و پلاک گذاری شترها به شترداران یاری رساند.
شتر های صادراتی هرمزگان علاوه بر باربری و نفربری به علت داشتن سرعت زیاد به شتر پرنده معروف هستند که به همین علت برای سوارکاری در کشورهای حاشیه خلیج فارس طرفداران زیادی دارد و عرب ها از این حیوان در مسابقات سوارکاری استفاده می کنند.
از موی شتر در هرمزگان رواندازی به نام خرسک و پوزه بند تهیه می شود و پوست آن در استان استفاده ای ندارد و برای تهیه کیف، کفش و زین به دیگر استانها ارسال می شود.
گوشت شتر محصول پروتئینی سالم، طبیعی و ارگانیک و سرشار از ویتامین های گروه B و برخی از عناصر معدنی مهم نظیر آهن ، فسفر و کلسیم است که مصرف گوشت این حیوان قوای بدن را افزایش می دهد و در رفع تب و بواسیر و کنترل رماتیسم موثر است و مردم هرمزگان چون تمایل زیادی به خوردن گوشت شتر ندارند، به علت نژاد خاص آن بیشتر به صادرات آن رو آورده اند.
ارز آوری 600 هزار دلاری صادرات شتر برای کشور
سرپرست فرمانداری بندر سیریک در این خصوص بیان کرد: تا کنون 170 نفر شتر در هفت محموله جداگانه از محل اسکله چند منظوره شهرستان به کشور امارات متحده عربی ( دبی ) صادره شده است که امید است با توجه به تقاضای خرید شتر این تعداد تا پایان سال 91 افزایش یابد.
محمد اسفندیاری اضافه کرد: با توجه به موقعیت و مستعد بودن پرورش شتر در شهرستان بندر سیریک صادرات شتر به کشورهای حوزه خلیج فارس می تواند ضمن اشتغال زایی جای گزینی مناسبی برای کالاهای نفتی محسوب شود.
وی با بیان اینکه شترهای صادراتی از ارزش بالایی در کشورهای حاشیه خلیج فارس برخوردارند، بیان داشت: ارز حاصله صادرات شتر از شهرستان سیریک تا کنون حدود 600 هزار دلار برای کشور بوده است.
وی ادامه داد: شهرستان سیریک از لحاظ آمار جمعیتی دارای تعداد پنج هزار نفر شتر و 500 نفر بهره‌بردار است و بیشتر شترهای شهرستان سیریک شترهای شیری، گوشتی و سواری (نوع جماز) هستند.
اسفندیاری با اشاره به مشخصات این گونه، ادامه داد: این نوع شتر جزو شتران سواری و بارکش است که نام‌های رواحیه، جماز و پرنده معروف است. این شتر کم پشم و بسیار تندرو است، به طوری که در ساعت حدود 35 تا 45 کیلومتر راه می‌رود.
احداث ایستگاه های خدمات شترداری نیاز توسعه این حرفه
فرمانداری سیریک به نیازهای توسعه حرفه شترداری اشاره کرد و اظهارداشت: احداث ایستگاههای خدمات شترداری، تامین آب شرب بهداشتی، ثبت مشخصات شتران، پلاک کوبی، سمپاشی و ضد عفونی خوراک دام، اعطاء تسهیلات بلاعوض و بلند مدت به شترداران و تاثیر خدمات دهی بر کاهش تصادفات جاده ای، افزایش درصد زاد و ولد، افزایش وزن، تولید گوشت و کاهش بیماریها باعث بالا بردن درآمد اقتصادی شترداران و میل و رغب آنها به توسعه و ساماندهی این حرفه خواهد شد.
وی با بیان اینکه در این منطقه از هرمزگان و به ویژه شهرستان سیریک شترداری و شترپروری از رونق مناسب و قابل توجهی برخوردار است اظهار داشت: به دلیل شرایط مساعد پرورش شتر، بسیاری از مردم این شهرستان به این شغل علاقه نشان می‌دهند که باید گفت در صورت ساماندهی این عرصه، می‌توان اقتصاد بخشی اعظمی از خانوارها را تقویت کرد.
وی گفت: برای تامین آب مورد نیاز شتران هم اکنون سه باب آبشخور با اعتبار 300 میلیون ریال در این شهرستان احداث شده است.
اسفندیاری ادامه داد: آبشخورها هر کدام با ظرفیت 36 متر مکعب در روستاهای میشی، کردر و طاهروئیه واقع شده اند که با توجه به گسترش پرورش شتر در شهرستان سیریک و نیاز به آب آشامیدنی برای دامها به 20 آبشخور دیگر نیاز است.
امرار معاش خانواده های سیریکی از در آمد صادرات شتر
قلی زاده یک از شترداران سیریکی در خصوص صادرات شتر ابراز داشت: خوشبختانه با مساعدت دولت و مسئولین مدت قرنطینه و صدور مجوز شتر که پیش از این ده ماه بود در سال گذشته به یک ماه کاهش یافت.
وی کاهش مدت زمان قرنطینه را یکی از مهمترین دلایل ترغیب شترداران به صادرات شتر دانست و افزود: از سال گذشته صادرات شتر در سیریک رونق یافته است و بسیاری از خانواده از درآمد همین کار امرار معاش می کنند.
قلی زاده اضافه کرد: ساماندهی و تامین غلوفه و آب شرب با اجرای کامل طرح جامع شتر داری می تواند کمک بزرگی به شتر داران منطقه و رونق حرفه پرورش شتر شود.
وی ابراز امیدواری کرد: با حمایت های دولت و توسعه شترداری اقتصاد خانواده ها در این منطقه متحول می شود و در این خصوص تقاضا به هر میزان که باشد در عرضه صادرات هیچ مشکلی نداریم.
پرورش شتر منبع بزرگی برای ایجاد اشتغال
فرماندار جاسک نیزدر رابطه با فواید صادرات شتر بیان کرد: بمنظور حمایت و سرمایه گذاری از بخش صادرات غیر نفتی و با هدف ایجاد اشتغال و استفاده از ظرفیت های بالقوه منطقه و دارا بودن شرایط مستعد پرورش شتر در شرق استان بویژه شهرستان جاسک در صورت حمایت های لازم در آینده نزدیک می تواند صادرات شتر به عنوان یکی از کالاهای اصلی صادراتی و منبع بزرگی برای تبدیل شود.
ابوذر مهدی نخعی عنوان کرد: برای نگهداری و پرورش شتر با توجه به خصوصیات حیاتی و تولیدی آن در جهت اشتغال زایی و ارتقاء سطح اقتصادی و درآمد مردم و تامین بخشی از پروتئین مورد نیاز جامعه می توان قدم های بسیار خوب و اساسی برداشت.
وی تصریح کرد: اهمیت اقتصادی شتر در سیستم کشاورزی متراکم امروزی شاید از لحاظ تولید قابل توجه نباشد ولی قدرت تولید و زیست شتر در شرایط بسیار سخت و تولید محصولات دامی ارگانیک از جمله عوامل پرورش و نگهداری این دام را کاملاً توجیه می سازد.
حمایت از صادرات کنندگان شتر در جاسک
نخعی با اعلام این خبر که ما از بخش خصوص برای صادرات بخصوص صادرات شتر استقبال میکنیم افزود: افزایش سهم دولت در پرداخت بیمه شتر ، یارانه خوراک دام و ارائه خدمان بندری از جمله حمایت هایی است که در این زمینه انجام داده ایم.
وی ابراز امیدواری کرد: با توجه به افزایش تقاضا در کشورهای حاشیه خلیج فارس روند صادرات شتر جمازه در هرمزگان افزایش یابد و دستگاههای اجرایی در بخش کشاورزی با برنامه های مدون این بخش را رونق دهند.
استان هرمزگان 20 هزار نفر شتر دارد که بیش از 50 درصد آنها در بیابانهای شهرستان های جاسک و سیریک زندگی می کند و شرایط مناطق بیابانی این شهرستانها زمینه را برای پروش شتر فراهم کرده است.