۴ گمانه در بازار دلار

دیروز چهارشنبه 21 اردیبهشت، بازار ارز مجددا شاهد افزایش قیمت‌های قابل توجهی بود. قیمت ابتدایی دلار در شروع معاملات روز گذشته 29 هزار و 550 تومان بود که اختلاف قیمتی 430 تومانی با نرخ روز سه‌شنبه داشت. در ادامه معاملات بازار روز گذشته شاخص ارزی مجددا شاهد افزایش نرخ بود به‌صورتی که در حوالی ظهر روز گذشته هر برگ اسکناس دلار آزاد حوالی رقم 29 هزار و 800 تومان به فروش رسید.

به گزارش دنیای اقتصاد، آخرین تاریخی که دلار در پله‌های انتهایی کانال 29 هزار تومانی به فروش رسیده بود، 10 دی ماه سال گذشته و در جریان روند کاهشی حاصل از مذاکرات هسته‌ای وین بود. نرخ دلار به سطح قیمت مذکور رضایت نداده و در ساعات بعدازظهر روز گذشته حتی به نزدیکی مرز دو کانال 29 و 30 هزار تومانی نیز سرک‌هایی کشید. دیروز علاوه بر اسکناس آمریکایی سایر ارز‌های بازار تهران نیز شاهد افزایش نرخ‌های چشمگیری بودند. هر برگ اسکناس یورو در معاملات آزاد روز گذشته با 866 تومان افزایش نسبت به نرخ روز سه‌شنبه به رقم 31 هزار و 557 تومان رسید. پوند انگلستان نیز با افزایش قیمتی حدودا هزار تومانی از رکوردداران افزایشی بازار روز چهارشنبه بود.

نوسانات نرخ ارز در بازار داخل از عوامل مختلفی سرچشمه می‌گیرد که کارشناسان از چهار عامل اصلی در توجیه روند روز‌های گذشته بازار ارز سخن گفتند. تحلیلگران نخستین و مهم‌ترین عامل افزایشی بازار ارز را تداوم ابهامات مذاکرات هسته‌ای وین می‌دانند. این افراد ضمن اشاره به توقف روند مذاکرات از نیمه دوم اسفند ماه سال قبل و آغاز روند افزایشی برای اسکناس دلار از ابتدای سال جدید، بر این باورند که بخش اعظمی از انتظارات مثبت موجود در بازار ناشی از سیگنال‌های سیاسی مثبت بوده است که با توقف روند این نشست‌ها به مرور در حال از بین رفتن است. همچنین این افراد در جواب این امر که چرا تداوم گفت‌وگو‌ها مانع از افزایش قیمت ارز نشده است معتقدند که بازار ارز برای تغییر جهت نیازمند سیگنالی قطعی و جریان‌ساز بوده که تا به‌حال شاهد انتشار چنین اخباری نبودیم. دومین عامل افزایشی نرخ ارز را می‌توان در بالا رفتن نرخ جهانی شاخص دلار دید.

پس از افزایش نرخ تورم در آمریکا، فدرال رزرو، بانک مرکزی این کشور با افزایش نرخ بهره درصدد بالا بردن حجم سپرده‌های بانکی در جهت جلوگیری از افزایش نرخ تورم برآمد. این سیاست ضد تورمی فدرال رزرو تبعات سنگینی برای دیگر بازار‌های مالی در پی داشت که از جمله مهم‌ترین این پیامد‌ها می‌توان به ریزش‌‌ قابل توجه بازار رمز‌ارز‌ها اشاره کرد. در همین راستا و با افزایش نرخ بهره سپرده‌های بانکی به‌دلیل حرکت سرمایه به سمت این کشور تقاضای جهانی برای اسکناس دلار افزایش یافته و در نتیجه شاخص جهانی این ارز نیز افزایش یافت. بسیاری از تحلیلگران این عامل را از عوامل پنهان و پشت پرده افزایش قیمت دلار در بازار تهران می‌دانند. از دیگر عوامل مورد توجه کارشناسان ارزی می‌توان افزایش نرخ تورم نقطه به نقطه از سال گذشته تاکنون را نام برد. بنا بر آمار‌های منتشر شده توسط مرکز آمار در نخستین ماه سال جاری میزان تورم نقطه به نقطه کشور از فروردین 1400 تا فروردین 1401 رقمی در حدود 6/ 35 درصد بوده است. این در حالی است که دلار در همین بازه زمانی به میزان 32/ 16 درصد رشد داشته است. تحلیلگران بر این باورند که نرخ دلار در بازار آزاد که تحت فشار انتظارات مثبت از همراهی با نرخ تورم جا مانده بود هم اکنون در حال جبران عقب‌ماندگی خود بوده و به اصطلاح دلار در حال تعدیل با نرخ تورم است.

چهارمین عاملی که می‌توان در توجیه افزایش نرخ ارز از آن یاد کرد تحولات اقتصادی دیگر بازار‌های داخلی است. پس از اعلام افزایش قیمت رسمی برخی مواد غذایی اساسی همچون آرد، شیر و تخم‌مرغ توسط مقامات مسوول کشور، انتظارات تورمی در میان عموم مردم جامعه افزایش یافت. همین مساله خود می‌تواند عامل مهمی در راستای افزایش میزان تقاضا برای اسکناس دلار باشد. به این صورت که مردم در راستای حفاظت از ارزش دارایی‌های خود در مقابل موج جدید تورمی، اقدام به خرید و نگهداری ارز می‌کنند.

در این میان روز گذشته انریکه مورا، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نقش واسطه میان دولت‌های ایران و آمریکا به تهران سفر کرد. پس از توقف روند مذاکرات در وین طرفین اصلی این نشست‌ها از طریق واسطه‌های اروپایی به ارائه پیشنهاد‌های مختلف جهت احیای برجام پرداختند. این گفت‌وگو‌های غیررسمی که از طریق سفر مقامات اروپایی به تهران و واشنگتن صورت می‌گرفت تاکنون حامل اخبار ضد و نقیضی بوده‌اند. در روز‌های پایانی هفته گذشته زمزمه‌هایی از سفر مجدد آقای مورا به ایران مطرح شد که سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه کشور در نشستی مطبوعاتی آن را تایید کرد. عده‌ای از معامله‌گران در هسته مرکزی بازار ارز نیز پس از تایید این خبر معتقد بودند که تا پایان سفر این مقام مسوول اروپایی معاملات نامطمئن بوده و باید در انتظار اخبار این سفر دست از معامله کشید.

حال باید دید که آورده مورا برای بازار ارز چه بوده و از سوی دیگر بانک مرکزی چه واکنشی در برابر افزایش قابل توجه نرخ دلار از خود نشان خواهد داد. در نهایت قیمت هر برگ اسکناس دلار در بازار روز گذشته با 760 تومان افزایش قیمت نسبت به نرخ روز سه‌شنبه به سطح قیمتی 29 هزار و 880 تومان رسید.

افزایش قیمت دلار به بازار سکه نیز سرایت کرد. دلار آزاد که از عوامل تشکیل‌دهنده اصلی نرخ سکه است با افزایش خود سبب صعود 3 پله‌ای قیمت سکه شد هر قطعه سکه امامی در بازار دیروز با 340 هزار تومان افزایش نسبت به نرخ روز سه‌شنبه به رقم 13 میلیون و 810 هزار تومان رسید که رقمی حدود 780 هزار تومان از این رقم را حباب سکه تشکیل می‌دهد. بالاترین نرخ حباب اما همچنان در اختیار ربع سکه بهار آزادی با رقمی معادل یک میلیون و 133 هزار تومان است.