جنگ ایران و اسرائیل؛ متحدان منطقه‌ای تهران کجای کار هستند؟

فرارو- وبگاه "شبکه الجزیره" در گزارشی مبسوط با اشاره به اوج گیری تنش‌ها در منطقه غرب آسیا و احتمال تشدید درگیری‌ها میان ایران و اسرائیل پس از حمله موشکی اخیر تهران به فلسطین اشغالی، به طور خاص سعی کرده به این سوال پاسخ دهد که در صورت تحقق سناریوی جنگ میان ایران و اسرائیل، گروه‌های متحد با ایران در سطح منطقه چه نقشی می‌توانند داشته باشند؟ به بیان ساده تر، این گروه‌ها چگونه می‌توانند اسرائیل را تحت فشار قرار دهند؟ الجزیره در گزارش خود تاکید دارد که هرکدام از گروه‌های مقاومت در منطقه به سهم خود قادرند چالش‌هایی را در حوزه‌های مختلف علیه اسرائیل و البته آمریکا ایجاد کنند که هزینه‌های آن‌ها برای این دسته از بازیگران قابل توجه است. 

به گزارش فرارو به نقل از الجزیره؛ همزمان با اوج گیری نگرانی‌ها مبنی بر انفجار یک جنگ بزرگ میان ایران و اسرائیل، این نکته آشکار شده که آمریکا به شدت از متحد قدیمی خود یعنی اسرائیل حمایت می‌کند. با این همه، یک سوال مهم مطرح می‌شود و آن این است که در صورت تحقق سناریوی جنگ میان تهران و تل آویو، متحدان منطقه‌ای ایران چه نقشی می‌توانند داشته باشند؟ 

در طی یک سال گذشته، حوثی‌های یمنی حملات مداومی را در دریای سرخ و تنگه باب المندب علیه کشتی‌هایی که عازم اراضی اشغالی بوده اند و یا از این اراضی خارج شده اند، انجام داده و همچنان می‌دهند. حملاتی که در همبستگی با ملت فلسطین و مخالفت با جنگ اسرائیل علیه غزه انجام می‌شوند. 

از زمان ترور سید حسن نصرالله دبیر کل حزب الله لبنان توسط اسرائیل در منطقه ضاحیه بیروت، تهدیدات بیشماری در سطح منطقه خود را آشکار کرده اند. پس از ترور شهید نصرالله، یحیی سریع سخنگوی ارتش یمن در موضع گیری صریحی تاکید کرد که انصارالله به حملاتش علیه اسرائیل تا زمانی که این رژیم به جنگ افروزی در غزه و لبنان خاتمه دهد ادامه خواهد داد. وی تاکید کرد که در دور جدیدِ حملات حوثی‌های یمنی، این جنبش اقدام به هدف قرار دادن تل آویو و همچنین بندر ایلات در جنوب فلسطین اشغالی کرده است. 

در عین حال، گروه‌های مقاومت شیعی عراقی نیز همسو با انصارالله یمن اقدام به انجام حملات موشکی و پهپادی به اراضی اشغالی می‌کنند. در جبهه قابل، اسرائیل از مقابله سامانه‌های پدافندی خود با حملات این قبیل گروه‌ها سخن می‌گوید. اسرائیل مدعی است که حملات ایران و محور مقاومت به اراضی اشغالی با خسارت‌های حداقلی همراه است. 

برخی از تحلیلگران بر این باروند که اسرائیل خسارات وارده ناشی از حمله اخیر ایران به فلسطین اشغالی را به مراتب کمتر از آن چیزی توصیف کرده که در واقعیت اتفاق افتاده است. این مساله در نوع خود نشانه مثبتی است، زیرا این موضع گیری سبب می‌شود تا فشار‌های سیاسی علیه اسرائیل و آمریکا جهت انجام اقدامات علیه ایران که می‌تواند به یک جنگ بزرگ ختم شود، کاهش چشمگیری پیدا کند. این طیف از تحلیلگران به این مساله اشاره دارند که اگر دولت بایدن ماه‌ها قبل زمینه را برای تنش زدایی و آتش بس در منطقه فراهم کرده بود، اکنون با وضعیت وحشتناک کنونی در منطقه مواجه نبودیم. 

در این راستا، در صورت وقوع سناریوی جنگ، ایران و متحدانش اهرم‌های قابل توجهی برای بازیگری در قالب آن دارند و این مساله خود از قدرت بازدارندگی آن‌ها حکایت دارد. 

نفت؛ یک اهرم کلیدی

تاسیسات نفتی در منطقه از جمله اهرم‌هایی مهمی هستند که ایران و متحدانش در منطقه به آن توجه ویژه‌ای دارند. در این رابطه، گروه‌های مقاومت عراقی اعلام کرده اند که اگر اسرائیل دست به یک حمله بزرگ از جمله علیه عراق بزند، این گروه‌ها نیز واکنش سختی نشان خواهند داد و البته که تاسیسات نفتی در منطقه را هم هدف قرار می‌دهند. موضوعی که در صورت تحقق می‌تواند تبعات مهلکی را برای بازار جهانی نفت، اقتصاد جهانی و اروپا به همراه داشته باشد. 

حوثی‌های یمنی در سال ۲۰۱۹ میلادی تاسیسات نفتی شرکت آرامکو عربستان را هدف قرار دادند و موجب قطع صادرات نفت این کشور شدند. در نتیجه حمله مذکور، عربستان توان تولید ۵ میلیون بشکه نفت خود که چیزی در حدود ۵ درصد از تولید روزانه نفت در بازار جهانی است را از دست داد. 

در بحبوحه جنگ هشت ساله عربستان سعودی و یمن، بار‌ها شاهد بوده ایم که نیرو‌های یمنی تاسیسات مهمی را درعمق خاک عربستان هدف قرار داده اند. اخیرا گروه‌های عراقی نیز اندکی پس از عملیات موشکی ایران علیه اسرائیل هشدار دادند که اگر آمریکا هر اقدامی را علیه تهران انحام دهد، پایگاه‌های آن را در منطقه به آتش می‌کشند و اگر اسرائیل بخواهد از حریم هوایی عراق علیه ایران اقدامی انجام دهد نیز سناریوی مشابهی اتفاق خواهد افتاد. 

ایران همچنین به کشور‌های منطقه هشدار داده که استفاده از حریم هوایی آن‌ها جهت حمله به منافع ایران سبب خواهد شد تا ایران راهی جز هدف قرار دادن این قبیل کشور‌ها و تاسیسات مهم آن‌ها نداشته باشد. 

آیا گروه‌های مقاومت می‌توانند اسرائیل را هدف قرار دهند؟ 

آندریاس کرِگ استاد دانشکده مطالعات امنیتی کالج سلطنتی لندن در موضع گیری می‌گوید که "گروه‌های مقاومت عراقی تا حد زیادی معطوف به هدف قرار دادن نیرو‌های آمریکایی در منطقه هستند و اساسا فلسفه تشکیل و قدرت‌گرفتنشان نیز همین بوده است. از این رو، آن‌ها در هرگونه نبرد احتمالی آتی، تا حد زیادی معطوف به تحقق همین هدف خواهند بود. با این حال، هدف قرار دادن اسرائیل از عراق نیز گزاره‌ای جذاب است و با امکانات فراوانی برای جریان مقاومت همراه است". 

وی در ادامه می‌گوید: "این در حالی است که حزب الله لبنان از شبکه‌ای جهانی برخوردار است که این شبکه می‌تواند ضربات جدی را به اسرائیل و منافع آن وارد کند. ماه گذشته، انصارالله یمن یک حمله موشکی بزرگ را به تل‌آویو و مرکز اسرانیل انجام داد. حوثی‌های یمنی موشک فراصوت خود را در طی فقط ۱۱ دقیقه، با گذشت دو هزار کیلومتر به عمق اسرائیل رساندند. محل فرود موشک حوثی‌ها نیز ۱۱ کیلومتر با فرودگاه بن گورین فاصله داشته است". 

"نصرالدین عامر"، معاون رئیس بخش رسانه‌ای انصارالله یمن در شکبه اجتماعی ایکس نوشته است که "اسرائیل بیش از ۲۰ موشک را برای هدف قرار دادن موشک فراصوت یمن شلیک کرد که همگی آن‌ها در رهیگری شکست خوردند". حمله موشکی که با مجروح شدن چندین اسرائیلی همراه شد. 

"بتول دوگان" استاد دانشگاه آنکارا در موضع گیری تاکید می‌کند که "حملات حوثی‌های یمنی در دریای سرخ تا حد زیادی وضعیتی از ناامنی و عدم قطعیت را به اسرائیل تحمیل کرده است. وضعیتی که در نوع خود یک چالش بزرگ برای تل آویو است. در حقیقت، این قبیل عملیات‌ها سبب شده اند تا اسرائیل احساس ناامنی کند. این همان هدف اصلی و موفقیتی است که حوثی‌های یمنی به آن دست یافته اند". 

وی در ادامه می‌افزود: "در این چهارچوب، ایران خود می‌تواند با موشک‌های بالستیک، اسرائیل را هدف قرار دهد با این حال، وقتی حوثی‌های یمنی نیز حضور دارند این بدان معناست که ایران لایه‌های بیشتری از بازدارندگی را هم در اختیار دارد که می‌تواند از آن‌ها در میدان‌های نبرد بهره گیرد".