در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۱۷۴ مطلب
مکانیسم اسنپبک به محور اصلی تقابل دیپلماتیک میان ایران و اروپا تبدیل شده است؛ با نزدیک شدن به موعد رفع تحریمهای شورای امنیت، اروپا تلاش میکند با پیشنهاد تمدید زمان اسنپبک و جلب مشارکت چین و روسیه، از شعلهور شدن بحران و تضعیف دیپلماسی جلوگیری کند. فعالسازی اسنپبک یا پایان آن، هر دو تبعات جدی برای آینده مذاکرات و برنامه هستهای ایران دارد و راهکار تمدید، آخرین امید برای احیای گفتوگو و مهار تنش است.
اسرائیل با حمله نظامی به سایتهای هستهای ایران، همزمان با مذاکرات هستهای، بیاعتمادی تاریخی تهران به غرب را تشدید کرد. تجربههای مکرر خیانت و فشار، رهبران ایران را به این باور رسانده که تنها باید به خود متکی باشند و نمیتوانند به وعدهها و توافقات غرب اعتماد کنند. تا زمانی که غرب تضمین واقعی و پایدار ارائه ندهد، تهران راهبرد مقاومت و احتیاط را ادامه خواهد داد.
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت: «ما محدودیتهایی را در زمینه فعالیتهای صلحآمیز هستهای صرفاً به این دلیل پذیرفتیم که از تحریمهای بینالمللی جلوگیری شود. حال اگر کشورهای اروپایی بخواهند اشتباه بزرگی مرتکب شوند و بهسمت بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل حرکت کنند، دیگر دلیلی برای ادامه پایبندی ایران به این محدودیتها باقی نمیماند.»
«تجربه جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل نشان داد که حتی یک برنامه کاملاً قانونی، شفاف، و صلحآمیز چرخه سوخت هستهای که تحت نظارت منظم آژانس بینالمللی انرژی اتمی هم میباشد از حملات نظامی قدرتهای متخاصم مصون نیست و سازوکارهای بینالمللی نیز هیچ حمایتی برای حفاظت از چنین تاسیساتی حتی در حد محکوم کردن لفظی متجاوزان ارائه نمیکنند. در چنین فضای بینالمللی فقط یک قدرت نظامی بازدارنده میتواند از حملات نظامی پیشگیرانه به مراکز هستهای کشور و هر دارایی مهم و حیاتی دیگر آن جلوگیری کند.»
پس از حملات گسترده آمریکا و اسرائیل به مراکز هستهای ایران، سرنوشت اورانیوم غنیشده این کشور همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد. اگرچه مقامات آمریکایی و اسرائیلی مدعی نابودی کامل این ذخایر شدهاند، منابع اروپایی و کارشناسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی تأکید دارند که بخش قابل توجهی از اورانیوم غنیشده همچنان در اعماق تأسیسات زیرزمینی ایران باقی مانده است.
حملات نظامی اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هستهای ایران نهتنها در مهار اشاعه هستهای مؤثر نبود، بلکه موجب تضعیف اعتماد به معاهده ان.پی.تی و از میان رفتن شفافیت هستهای در ایران شد. در چنین شرایطی، مدل نظارتی مشترک برزیل-آرژانتین به عنوان الگویی عملی و قابل پیادهسازی برای بازسازی اعتماد و نظارت منطقهای مطرح میشود. نویسنده معتقد است تنها راه واقعی خروج از بحران کنونی، اتخاذ رویکردی دیپلماتیک و ایجاد سازوکارهای نظارت جمعی و منطقهای است؛ راهکاری که میتواند مسیر ثبات و امنیت پایدار را هموار سازد…
یک نشریه آمریکایی اعلام کرد که واشنگتن با انجام عملیات موشکی به تأسیسات هستهای ایران هرگز نتوانسته یک دستاورد استراتژیک حاصل کند و اکنون میبایست از وقفه کوتاه ایجاد شده در فعالیتهای هستهای ایران برای بازگشت به مسیر دیپلماسی استفاده کند.»
سخنگوی وزارت خارجه گفت: «ما با مقامات چین همواره در مورد آخرین تحولات منطقهای و بینالمللی و مسائل دوجانبه رایزنی و گفتوگو میکنیم و معتقدیم که چین میتواند نقش مهم و سازندهای در هر روند دیپلماتیک مرتبط با پرونده هستهای ایران ایفا کند.»
در هفتههای اخیر، سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران و خاورمیانه، تحت تأثیر رویکرد جکسونی ترامپ یعنی استفاده قاطع اما محدود از نیروی نظامی برای منافع مستقیم آمریکا شاهد چرخشی معنادار بوده است. این سیاست، هرچند توانسته از گرفتار شدن واشنگتن در جنگی تمامعیار جلوگیری کند، اما نه موفق به حذف تهدید هستهای ایران شده و نه چشمانداز پایداری برای منطقه رقم زده است؛ بلکه زمینهساز دور جدیدی از ریسک و بیثباتی شده است.
در هفتههای اخیر، فضای سیاسی ایران، آمریکا و منطقه شاهد تحولات شتابان بوده است؛ از تلاشهای دیپلماتیک دولت پزشکیان و تأکید بر دفاع از خطوط قرمز، تا هشدار بیپرده نتانیاهو به تهران و آمادهباش اسرائیل برای اقدام نظامی. همزمان، اجماع تازهای در تهران برای بازگشت به مذاکره با واشنگتن شکل گرفته و شکاف در پایگاه ترامپ نسبت به جنگ با ایران عمیقتر شده است.
