رویای مسکن ارزان با تراکمپاشی!
ساخت مسکن در کشور در نیمه اول امسال ۲۴ درصد افت داشته است
قرار و مدارهای مدیران شهری تهران طی تابستان امسال و تصمیماتی که پیشاز آن از طریق کمیسیون ماده۵ اتخاذ کردند، در آمار رسمی «پروانههای ساختمانی ۱۴۰۴» منعکس شد.
به گزارش دنیای اقتصاد، ابتدای تابستان امسال، شهرداران مناطق ۲۲گانه با تدوین بخشنامهای مرتبط با «شرایط جنگ»، قرار گذاشتند با هدف «تسهیل فرآیندهای اجرایی در خدماترسانی عمومی بهدلیل شرایط خاص ناشی از حملات هوایی رژیم صهیونیستی به تهران»، یکسری تسهیلات و امتیازها برای ساختوساز به سازندهها ارائه بدهند؛ از جمله «افزایش مجوز تراکمساختمانی بهصورت ۲ طبقه اضافه برای دستهای از پلاکها و یک طبقه اضافه برای دستهای دیگر.»
با اینحال بخشنامه ۲۲شهردار از ابتدای تابستان جاری شد و چند هفته بعد از آن، در محلههایی در پایتخت، بنرهایی با مضمون «آمادگی شهرداری منطقه برای اعطای طبقات مازاد برای املاک در حال ساخت» نصب شد. امروز نتیجه «فروش تراکم اضافه طی نیمه اول سال» را میتوان در اطلاعات جدید مرکز آمار ایران از نبض ساختوساز مشاهده کرد.
گزارش از دادههای جدید مرکز آمار حاکی است، طی نیمه اول امسال در تهران، «ساخت واحد مسکونی جدید» 11درصد نسبت به مدت مشابه در سال1403 کاهشیافته اما تعداد پروانههای ساختمانی صادرشده در همین مدت 23درصد افت کردهاست. این اختلاف 2 برابری در نرخ رشد منفی «پروانه» و «واحد» در کارنامه تولید مسکن در پایتخت، یک پیام مشخص دارد: تعداد واحدهای مسکونی در هر پروانه یا روی هر پلاک، نسبت به نیمه اول سالگذشته، افزایش داشتهاست.
بررسیها در اینباره حاکی است؛ میانگین تراکم واحد مسکونی در ساختمانهایی که نیمه اول امسال در تهران، احداث آنها با صدور پروانه ساختمانی توسط شهرداری آغاز شد به 9 واحد در هر پلاک رسیدهاست؛ سالگذشته اما این تعداد حدود 7 واحد بود. با این حساب برآورد میشود، با افزایش 2واحدی تعداد آپارتمانها در ساختوسازهای 1404 شهر تهران، متوسط ارتفاع ساختمانهای جدید نسبت به سالگذشته، یک طبقه افزایشیافته و به 6طبقه رسیدهاست.
روال فعلی در صدور پروانه ساختمانی از نگاه کارشناسان شهری، «تراکمپاشی» توصیف میشود؛ سیاستی شبیه «پولپاشی» در اقتصاد.
سالها پیش مطالعهای در تهران بر روی «معادله قیمت زمین و تورم مسکن» انجام شد که مشخص کرد، بخشی از تورم شدید زمین ناشی از سیاستهای مدیریت شهری است. امروز بخشی از رکود مسکن و ساختوساز، نتیجه سیاستهایی است که از مجاری ضوابط ساختمانسازی وارد این بازار شد.
مدیران شهر تهران اما در این مدت، معتقد بودهاند «تراکم بیشتر باعث عرضه مسکن ارزان» میشود؛ اتفاقی که نه در «رشد واقعی سرمایهگذاریهای ساختمانی» مشاهده میشود و نه در «قیمت مسکن».
گزارش از دادههای جدید مرکز آمار درباره ساختوساز نشان میدهد، نیمه اول امسال علاوهبر اینکه در تهران، تیراژ ساخت مسکن 11درصد افت کرد، در کشور شرایط از این، نامناسبتر بود بهطوریکه تیراژ ساخت با کاهش 24درصدی نسبت به نیمهاول پارسال همراه شد.
سازندههای مسکن در تهران و دیگر شهرها، با دستکم دو مانع بزرگ روبهرو هستند؛ تورم تولید و رکود خرید مسکن.
