
از قدیم الایام شنیدهایم، سالی که نکوست از بهارش پیداست. اما بهار امسال با خود سبزی نیاورد و از همان روزهای ابتدایی سال ۱۴۰۳، تنش و اخبار منفی سراسر ایران را فراگرفت.
سیدمحمود کمال آرا؛ در این نوشتار نه میخواهیم عدد سیزده را نحس کنیم و نه آن را مقدس بشماریم، اما میخواهیم بگوییم همهی رویدادهای بهت آور این سال از سیزده به در شروع شد. روزی که اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق حمله هوایی کرد و در مقابل، جمهوری اسلامی ایران در عملیات وعده صادق ۱، با پرتاب موشکهای بالستیک، کروز و پهبادهای انتحاری درصدد اقدام تلافی جویانه برآمد. هرچند همگان میدانند که قطعا زمینهی تنش میان ایران و اسرائیل به این دو حمله باز نمیگردد، اما شاید برخی بر این باور باشند که رشته عملیاتهای پینگ پنگی و پاسخهای تلافی جویانهی طرفین با نحسی سیزده گره خورده بود.
سال ۱۴۰۳ برای ایرانیان سالی پرماجرا و حساس بود و دومین ماه بهار کم کم میخواست رنگ و بوی طراوت را به ارمغان بیاورد که خبر سقوط هلی کوپتر رئیسجمهور در روزهای پایانی اردیبهشت، همه را شوکه کرد و انتخابات زودهنگام ریاستجمهوری، نوید شروع تابستان سردی را میداد. چله تابستان امسال سردترین روز برای دولت تازه متولد شده گشت تا ترور اسماعیل هنیه اولین چالش بزرگ دکتر پزشکیان در مواجه با کشورهای منطقه، غرب و قدرتهای بزرگ باشد. از طرفی چندی از چینش کابینه وی و تلاطم سقوط هلی کوپتر رئیس جمهور و انتخابات زودهنگام و ترور هنیه نگذشته بود که خبر بهت آوری، برگهای پاییزی را زودتر از موعد بر زمین ریخت.
سیدحسن نصرالله و سردار نیلفروشان از رهبران و فرماندهان اصلی محور مقاومت در میان ناباوری ناظران منطقهای و بین المللی مورد هدف قرار گرفتند. این پایان ماجرا نبود و تنها چند روز بعد، عملیات وعده صادق ۲ جمهوری اسلامی ایران در برابر این اقدام صورت گرفت. روزهای طوفانی پاییز امسال در نزدیکی چله پاییز هم ادامه داشت و رویارویی پینگ پنگی ایران و اسرائیل با حمله هوایی این رژیم به برخی نقاط حساس ایران به اوج خود رسید و تا همین لحظه در سطح قابل توجهی از تنش میان طرفین در جریان است.
از رویدادهای منطقهای و بین المللی که بگذریم، در داخل ایران موضوعات مختلفی بوقوع پیوست که یکی از مهمترین آنها در حوزهی اقتصادی و رفاه اجتماعی، ناترازی انرژی در کشور بود. هرچند اگر بحث ناترازی به میان بیاید، فقط نمیتوان در حوزه انرژی آن را تعریف کرد بلکه بودجه ناتراز و هزینههای جاری دولت در امورات اجرایی، چالش دیگری بود که در سال ۱۴۰۳ بیش از بقیه موارد به چشم میخورد. با این همه و با تاکید بر شعار سال ۱۴۰۲ و فرموده رهبری بر که بر رشد تولید و کنترل تورم، سقوط ارزش ریال، افزایش نرخ مواد اولیه، مالیات صعودی و نظایر آن ها، توفیقی در این زمینه حاصل نشد و مردم روزهای پرخرج و کم درآمدی را در سالی که گذشت پیش رو گذاشتند.
در این بین و در زمستان داغ امسال، گروهها وجناحهای سیاسی علیرغم شعارهای وفاق گونه، آن را در عمل برنیامدند و چه در رقابتهای درون حزبی و چه بینا حزبی، با هدف قراردادن برخی چهرهها و سوژهها اقدام به تسویه حسابهای سیاسی کردند. پر واضح است که چنین اقداماتی علاجی بر پیکر بیمار اقتصاد ایران نکرد و دردی از مردم رنج دیده نکاست و شاید جناحها بیشتر درصدد بودند با ضربات اینچنینی شکستهای چند ماه اخیرشان را جبران کرده و جان تازهای به حیات سیاسی خود بدمند.
اما اگر همه چیز امسال را سیاه و تاریک نبینیم، عضویت ایران در دو سازمان مهم شانگهای و بریکس، زنده بودن امید و حضور مردم در پای صندوقهای رای و برخورد با مسئولینِ مفسد اقتصادی و رانتی شاید خوشبینیهایی را برای برخی ناظران پدید آورد. در این بین یادمان نرود که در لابلای اخبار داخلی و خارجی رویدادهای مهمی نظیر؛ ترور فرماندهان مقاومت همچون یحیی سنوار، آتش بس میان اسرائیل و حماس و حزب الله، پیروزی ترامپ، تبادل گروگانهای ۷ اکتبر، ملاقات ترامپ و زلنسکی، استیضاح همتی و استعفای ظریف، نامه ترامپ و سخنرانی ۱۸ اسفند رهبری از مهمترین آنها بود که هر یک به نوبهی خود از اهمیت ویژهای برخوردار بود و با سرنوشت ایرانیان نیز گره خورده است.
در نهایت در سالی که گذشت، سیاست داخلی و بویژه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تحت تاثیر بحرانهای نوظهور قرار داشت و به تبع آن مذاکرات هستهای ایران با سرعت محدودتری پیش رفت و از این رو سیاست امنیتی بین المللی و منطقهای سایر ملل ابعاد جدیدی به خود گرفت. در مجموع سال ۱۴۰۳ سالی پرچالش و پیچیده برای ایران و ایرانیان بود که انتظار تدابیر و برنامهریزیهای خاصی از سوی مسئولین در حوزههای مختلف میرفت. لکن سالی که گذشت، تجربهای برای روزهای آینده خواهد بود و مردمِ مطالبه گر کماکان در انتظار تحقق وعدهها و بهبود کیفیت زندگی خواهند ماند.
به امید روزهای خوب در سال نو.