سه راه کی‌یرکگور برای زندگی کامل‌تر

فرارو- آرتور سی بروکس، دانشمند علوم اجتماعی در ۳۱ سالگی حرفه خود را به عنوان یک نوازنده رها کرد تا تحلیل سیاستگذاری عمومی را تا مقطع دکترا دنبال کند. اکنون او در مدرسه بازرگانی هاروارد یکی از معتبرترین مدارس تجارت جهان درس‌هایی درباره شادی و رهبری به شاگردان اش ارائه می‌دهد. بروکس ستون نویس نشریه "آتلانتیک" نویسنده بیش از ده کتاب پرفروش بوده است از جمله "قدرت تا قدرت: یافتن موفقیت، شادی و هدف عمیق در نیمه دوم زندگی" (۲۰۲۲)، "دشمنان خود را دوست داشته باشید" (۲۰۱۹)، "قلب محافظه کار" (۲۰۱۵)، و "جاده‌ای به سوی آزادی". (۲۰۱۲). او هم چنین به مدت ۱۱ سال به عنوان مدیر موسسه امریکن اینترپرایز اندیشکده‌ای نزدیک به حزب جمهوری‌خواه بود.

به گزارش فرارو به نقل از آتلانتیک، اکثر افراد از بی حوصلگی نفرت دارند. محققان نشان می‌دهند که ما برای جلوگیری از کسالت تقریبا هر کاری را انجام می‌دهیم این کار حتی می‌تواند شامل دادن شوک‌های الکتریکی دردناک به خود برای جلوگیری از ملالت و بی حوصلگی باشد. آزمایش‌ها نشان داده اند که افرادی وجود دارند که در سن تحصیلات دانشگاهی به جای آن که ۱۵ دقیقه هیچ کاری انجام ندهند حاضر به مواجهه با شوک الکتریکی هستند.  در واقع، یکی از بدترین بخش‌های زندگی برای بسیاری از افراد در طول قرنطینه‌های ناشی از پاندمی کووید – ۱۹ بی حوصلگی محض ناشی از ماندن در خانه بود.

محققان نشان داده اند این موضوع با سوء مصرف مواد مخدر، پریشانی و تنهایی مرتبط بوده است. پس تقریبا هیچ چیز بدتر از این نیست که بفهمید زندگی شما در کلیت خود خسته کننده شده است. شاید به این نتیجه رسیده باشید که  کار شما مشقت بار است و سرگرمی‌های شما مزاحم است و این که حتی روابط شما سطحی است و رضایت بخش نمی‌باشد. احتمالا در آن زمان به این نتیجه رسیده اید که هر روز شما را به یاد روز قبل می‌اندازد. در آنجا چه کاری برای انجام دادن وجود دارد؟ یک پاسخ واضح این است که فرار کنید، روال‌ها و ارتباطات قدیمی را کنار بگذارید و به جای آن چیز‌های جدیدی پیدا کنید، اما شاید راه حل کسالت دقیقا برعکس باشد: این که به دنبال یک زندگی جدید نباشد بلکه در زندگی‌ای که دارید عمیق‌تر حرکت کنید.

این دقیقا همان چیزی است که "سورن کیرکگور" فیلسوف اگزیستانسیالیست دانمارکی از آن دفاع می‌کرد. او استدلال کرد که وقتی زندگی برای شما خسته کننده می‌شود نیازی نیست به دنبال چیزی باشید که ناراحتی تان را از بین ببرد. در عوض شما باید به درون نگاه کنید و آن چه را که در قلب و روح تان گمشده را بیابید.

کی یرکگور خود در زندگی شخصی اش شدیدا یاغی بود. او همه چیز را زیر سوال برد و به نظر می‌رسید از زندگی راضی نیست و به دنبال چیزی بیش‌تر از یک انسان معمولی دانمارکی قرن نوزدهمی بود. این نارضایتی دست کم باعث نگارش دو کتاب توسط او شد که به ترتیب زمانی که در سنین ۳۰ و ۳۲ سالگی اش چاپ شدند. نخستین کتاب "یا این؛ یا آن" (۱۸۴۳ میلادی) و دومین کتاب "مراحلی در مسیر زندگی" (۱۸۴۵ میلادی) نام داشتند. کی‌یرکگور در کتاب دوم اشاره کرد که ما می‌توانیم سه مرحله را در زندگی خود هر کدام عمیق‌تر از مرحله قبل تجربه کنیم و تجربه آن به این بستگی دارد که تا چه اندازه خسته و ناراضی هستیم و این که آیا مایل به انجام کار برای کاهش نارضایتی مان هستیم یا خیر.

به گفته کی یرکگور زمانی که برای نخستین بار زندگی را کسل کننده قلمداد می‌کنیم به دنبال لذت‌های جدید هستیم. او این مرحله را "مرحله زیبایی شناختی" زندگی نامید. کی یرکگور به طور خاص بر هنر و اروتیسم* تمرکز داشت، اما این مقوله آشکارا به موارد بسیار بیش تری اشاره دارد. این زمانی معمولا در اوایل بزرگسالی است زمانی که افراد بیش‌تر در معرض تجارب و فرصت‌های جدید هستند.

برای برخی، این مرحله "روابط جنسی، مواد مخدر و راک اند رول" است، اما  زیبایی‌شناختی ممکن است تجربه‌ای بی گناه‌تر را شامل شود برای مثال، سرگرمی‌ای مانند سفر. این برای مدتی خوب است. با این وجود، برای بسیاری این رویکرد مصرف گرایانه به زندگی در نهایت بی اهمیت و خسته کننده به نظر می‌رسد. آن زمانی است که فرد از خود می‌پرسد: "آیا این همه آن چیزی است که هست"؟ این بدان معناست که در حال انتقال به مرحله بعدی هستید و باید از تلقی کردن زندگی به عنوان یک عمل مصرف به بخشی از فرآیندی که تجربیات عمیق تری ایجاد می‌کند تغییر مسیر دهید!

این رویکرد جدید به زندگی مستلزم ایجاد تعهدات جدید است که می‌تواند شامل پرشی ترسناک و دشوار به سمت ناشناخته‌ها باشد. "ویستن هیو اودن" شاعر بریتانیایی – امریکایی در شعری تحت عنوان "قبل از عمل فکر کن" که در سال ۱۹۴۰ میلادی سروده بود در این باره به تامل پرداخت و نوشت:"تلاش‌های نگران انبوه شلوغ/ کثیفی، عدم دقت، و آبجو/ هر سال چند لطیفه بسازید/ اگر می‌توانید بخندید، اما باید بپرید".

برای کی یرکگور این پرش شامل ورود به "مرحله اخلاقی" زندگی بود. او خاطر نشان کرد که برای اکثر افراد این به معنای ازدواج است به عنوان شرایطی از زندگی که در آن دیگر به سادگی با افراد مختلف رابطه برقرار نمی‌کنید بلکه تنها با یک نفر زندگی مشترک ایجاد می‌کنید. به این ترتیب، بخش بزرگی از تجربه شما در آن مرحله توسط اقدامات و تعهدات اخلاقی تان تعیین می‌شود.

برای بسیاری از ما این مرحله اخلاقی جایی است که بقیه عمر خود را در آن می‌گذرانیم. حالت اخلاقی عمیق‌تر و بهتر و از بسیاری جهات سخت‌تر از زیبایی شناختی است. با این وجود، هستند افرادی که در آن مرحله بار دیگر دچار کسالت می‌شوند و از خود می‌پرسند که آیا می‌توان راه عمیق تری برای وجود پیدا کرد. برای مثال، ممکن است از خود بپرسید که نیاز شما به تعهد از کجا می‌آید. شما با همسرتان پیوند عشقی دارید، اما چه چیزی زیربنای این پیوند است؟ در این مرحله، ممکن است احساس کنید بار دیگر مجبور به پرش به مرحله‌ای عمیق‌تر هستید از انجام کار خوب گرفته تا جستجوی منبع خیر. کی یرکگور این مرحله را "مرحله مذهبی" می‌نامد که در آن زندگی خود را با یک علت یا هدف متعالی مرتبط می‌کنید.

مفهوم کی یرکگور باعث پیدایش عبارت "جهش ایمان" شد اگرچه تردید وجود دارد که خود او این عبارت را دقیقا به کار برده باشد. از این منظر جهش ایمان شناسایی حقیقت نیست بلکه خود را به آن سپردن است که در ذات خود غیرمنطقی و غیرقابل گفتگو است. سرشار از شور و اراده‌ای است که از درون می‌جوشد و سرسپرده به امری بیرونی نیست. جهش ایمان غلبه بر هر دودلی و تردیدی است که ما آن‌ها را عقلانی می‌یابیم.

در مرحله مذهبی ممکن است درک ازدواج به عنوان تجلی زمینی عشق خدا به نوع بشر باشد راهی برای احساس حضور او و الگوبرداری از آن و تلاش برای تعمیق ایمان خود. مدیتیشن نیز ممکن است راهی برای درک در این سطح عمیق‌تر را فراهم کند این که چرا زندگی شما به همین شکل است، چرا تعهدات اخلاقی خود را انجام داده اید و این که آیا برخی از فداکاری‌های متفاوت ممکن است بهتر باشند. کی یرکگور معتقد بود که این شکل از تعالی قدرت ویژه‌ای برای روشن کردن زندگی دارد. او نوشت:"از نظر روحی همه چیز ممکن است".

لازم نیست مراحل کی یرکگور با سنین زمانی خاصی مطابقت داشته باشد. شما می‌توانید ایده‌های او را بدون توجه به جایی که در مسیر زندگی خود هستید به کار ببرید و می‌توانید آن‌ها را در هر زمینه خاصی از زندگی از ساده‌ترین کار‌ها تا بزرگ‌ترین تلاش‌ها به کار ببرید. برای مثال، یک فعالیت معمولی مانند خواندن را در نظر بگیرید. در سطح زیبایی شناختی آن چه را که جالب به نظر می‌رسد می‌خوانید. شاید از مردم پیشنهاد بخواهید یا فقط بین اخبار و مقالات در اینترنت مرور کنید. برای برخی این به اندازه کافی خوب است. اما برای شما ممکن است این طور نباشد، زیرا می‌خواهید با تمرکز و هدف بیش تری مطالعه کنید. از خواندن خود برای یادگیری و رشد استفاده کنید. اگر چنین است می‌توانید به مرحله اخلاقی بروید که در آن به مطالعه عمیق‌تر در چند زمینه اشاره می‌کنید و به دنبال راه‌هایی برای اعمال آن دانش در زندگی و کار خود باشید.

اگر می‌خواهید عمیق‌تر بروید می‌توانید متنی عمیقا معنوی را انتخاب کنید و در جستجوی حقایق زندگی از هر واژه آن لذت ببرید. همان طور که کی یرکگور توصیه کرد "آن را با این احساس پرشور بخوانید که تنها چیزی است که خواهید خواند". این مرحله مذهبی خواندن است که در برخی از روایات مسیحی از ان تحت عنوان "خوانش الهی" (Lectio Divinia) یاد شده است بدان معنا که خواندن متن مقدس خواننده را یاری می‌کند از اندیشه‌های سطحی فراتر رود و خِرد کامل را که در "واژگان پروردگار" نهفته است بازیابد.

هم چنین، می‌توانید کار خود را در نظر بگیرید. بسیاری از افراد به ویژه جوانان مشاغل مختلف را امتحان می‌کنند تا تجربیات متفاوتی کسب کنند و ببینند از چه چیز‌هایی لذت می‌برند و در آن مهارت دارند. این رویکرد زیبایی شناختی به کار است. برخی تمام عمر کاری خود را در این مرحله می‌مانند، اما برخی دیگر در بزرگسالی متوجه می‌شوند که کار بیش تری می‌خواهند بنابراین وارد مرحله اخلاقی می‌شوند و با سرمایه گذاری در تحصیل یا حرکت برای یک شغل مهم کاملا به حرفه متعهد می‌شوند. این کار آن‌ها را به رابطه‌ای وارد می‌سازد که ارزش‌های شان را با کارشان ترکیب می‌کند تا هدفی حرفه‌ای ایجاد کند که معنای شخصی واقعی دارد. برای برخی کار می‌تواند شبیه به مسلکی اعتقادی باشد بدان معنا که در خدمت دیگران باشند و متعالی‌ترین باور‌های آنان را بازتاب دهند. بدیهی است که این امر برای افرادی که مشاغل مبتنی بر اعتقاد آشکار دارند صدق می‌کند، اما می‌تواند در حوزه‌های دیگر نیز رخ دهد. من معتقدم که نوشتن، صحبت کردن و آموزش در مورد شادی مرا در این مرحله قرار می‌دهد.

در نهایت به دوستی فکر کنید. ما می‌توانیم در روابط اجتماعی خود کاملا زیبایی شناس باشیم و از همراهی افراد زیادی بدون سرمایه گذاری جدی در زندگی شان لذت ببریم. با این وجود، ممکن است متوجه شوید که این نوع تعامل احساس پوچی خاصی در شما ایجاد می‌کند اگر این تعاملات یعنی دوستی‌های معامله گرایانه بیش از دوستی‌های واقعی باشند. مورد دوم (دوستی‌های واقعی) مستلزم تعهد توجه است: یادگیری در مورد شخص مقابل و گذراندن وقت با هم به خاطر دوستی فی نفسه و نه صرفا به این دلیل که برای مثال به طور مرتب در محل کار یکدیگر را می‌بینید. شما برای افراد بسیار کمی در زندگی تان ممکن است بخواهید دوستی خود را به بالاترین سطح ببرید به سطح "دوستی کامل" که ارسطو درباره آن نوشته است.

چنین روابطی معمولا مبتنی بر یک ارتباط عمیق و عشق مشترک به چیزی است تا حدی که تقریبا مقدس به نظر می‌رسد. کووید-۱۹ علاوه بر ایجاد یک بیماری همه گیر جهانی مرگبار بلای خستگی میلیون‌ها نفر بود، زیرا قرنطینه‌ها تازگی مرحله زیبایی شناختی زندگی را از افراد تحت قرنطینه سلب کرد. با این وجود، برخی از افراد موفق شدند از آن زمان به عنوان فرصتی برای پیشرفت در مراحل بیشتری از کی یرکگور استفاده کنند. برخی تعهدات عمیق تری داشتند مانند ازدواج یا ادامه تحصیل از طریق آموزش از راه دور. دیگران در سکون ناشی از ان پاندمی فرصتی برای کشف بخش‌های متعالی زندگی خود با یادگیری مراقبه یا پاسخ به یک شور مذهبی دیدند. زیبایی متناقض رویکرد کیرکگور برای همه ما در اینجا نهفته است.

یکنواختی زندگی حاوی مخزنی از راه‌هایی برای تسکین است اگر صرفا بتوانیم به جای انصراف دادن شجاعت و انرژی برای غوطه ور شدن را گردهم آوریم. اگر امروز از کارتان خسته شده اید  شاید گشت و گذار در اطراف و خواندن یک مقاله تصادفی در مورد شادی راه چاره باشد. ممکن است به تازگی سیگنالی از جهان دریافت کرده باشید که زمان آن رسیده است که روح شما تکامل یابد.

*تن کامگی یا اروتیسم اندیشه‌ای فلسفی ا‌ست که به زیبایی‌شناسی خواهش جنسی، هوس و احساس عشق می‌پردازد. ممکن است در هر شکل از آثار هنری، از جمله نقاشی، مجسمه سازی، عکاسی، درام، فیلم، موسیقی یا ادبیات و شعر یا حتی تبلیغات یافت شود. این واژه کاملا متفاوت از پورنوگرافی است.