بدهی میلیاردی فلایتیو و سرگردانی مسافران

چند روز پیش، مدیرکل دفتر نظارت بر فرودگاه‌ها، شرکت‌ها و مؤسسات هوانوردی در نامه‌ای به تمام شرکت‌های هواپیمایی داخلی از تعلیق پروانه فعالیت شرکت خدمات مسافرت هوایی دور پرواز با برند فلایتیو خبر داد.

به گزارش شرق، اما غائله درگیری مردم با شرکت هواپیمایی فلایتیو از روزهای جنگ ۱۲روزه شروع شده است؛ درست از دورانی که پروازهای کشور به دلیل شرایط جنگ لغو شدند و مسافران برای استرداد پول‌های پرداختی خود از این شرکت، ماه‌ها در انتظار ماندند.

برخی از آن‌ها هنوز نتوانستند یک ریال از پول‌شان را برگردانند، عده‌ای به بخشی از مبلغ پرداختی خود رسیده‌اند و جمع بسیار کمی که از همان ابتدا سراغ ثبت شکایت رفته بودند، توانستند پول بلیت خود را زنده کنند. حالا هم که پروانه این شرکت تعلیق شده است، نگرانی مردم طلبکار سر جای خود باقی مانده؛ چراکه امیدی به بازگشت پول‌هایشان ندارند؛ از خانواده چندنفره‌ای که ۲۵۰ میلیون پول پای پروازی پرداخت کرده که هیچ‌گاه حرکت نکرده است تا افرادی که پس‌انداز ماه‌های طولانی کارشان را پای این بلیت ریخته بودند. 

مدام پرداخت را به هفته دیگر موکول می‌کردند

ماجرای اول مربوط به سفری است که قرار بود به مقصد گرجستان باشد؛ از طریق شرکت فلایتیو و پرواز قشم‌ایر که اغلب هواپیماهایش ایرباس است و در نتیجه ۲۱ فروندی است و ۱۸۰ نفر هم ظرفیت دارد. اگر قیمت هر بلیت را به‌طور میانگین و در کف قیمت یعنی ۲۵ میلیون تومان حساب کنیم و بر فرض اینکه هر فرد تنها بلیت رفتش را خریده باشد، فقط همین پرواز فلایتیو چهارمیلیاردو ۵۰۰ میلیون تومان بدهی از مردم به بار آورده است. 

یکی از افرادی که قرار بود جزء مسافران این پرواز باشد، می‌گوید: «خردادماه امسال بود که بلیت سفر به گرجستان را برای خانواده چهارنفره‌ام خریدم. وقوع جنگ ۱۲روزه سبب شد تمام پروازها لغو شود و به نظر هم با توجه به شرایط کشور این موضوع طبیعی به نظر می‌رسید. ما کمی برای استرداد پول بلیت‌ها صبر کردیم و وقتی دیدیم خبری نمی‌شود، حدود دو ماه بعد به شرکتی که بلیت‌ها را خریده بودیم، زنگ زدم. پاسخ شرکت فلایتیو در آن زمان این بود که هفته بعد پول همه پرداخت می‌شود اما این «هفته بعد» خودش تا حدود یک ماه ادامه داشت و به نتیجه‌ای نمی‌رسید».

این بی‌توجهی باعث شد که او به صورت حضوری به شرکت برود: «در گفت‌وگوی حضوری مسئولان این شرکت توضیح دادند که همه پروازها لغو شده و شرایط مساعد نیست. توضیح دادند که به خاطر جنگ بلیت‌های زیادی روی دست‌شان مانده است و باید در فرصت کافی به همه آن‌ها رسیدگی کنند. در نهایت هم خواهش کردند کمی به آن‌ها زمان بدهیم. کشور در روزهای پس از جنگ قرار داشت و درک می‌کردیم که به همه آسیبی وارد شده است. در نتیجه شخصا درک‌شان کردم و گفتم پس ما افراد طلبکار یک ماه دیگر هم به شما وقت می‌دهیم و این کار را هم از روی حسن‌نیت انجام دادیم».

پس از گذشت یک ماه اما باز هم چیزی تغییر نکرد: «من بارها تماس گرفتم و باز هم روال کارشان این بود که موضوع را به هفته دیگر موکول کنند. تا اینکه مجددا به شکل حضوری به شرکت فلایتیو رفتم. حتی با یکی از اعضای هیئت‌مدیره هم صحبت کردم. خود این فرد به من قول داد که بخشی از پولم را روز بعد و مابقی را هم هفته بعدش برایم واریز کند. تا یک جایی از این حرف هم خوب پیش رفت؛ یعنی روز بعد حدود ۳۰ میلیون تومان از پول بلیت را پس دادند، اما مابقی پول تا همین لحظه برگشت  داده نشده است».

حتی حضور جمعی مقابل این شرکت به درگیری منجر شده است: «نکته غم‌انگیز اینکه در این مدت چندین بار شده که ما افراد شاکی که از این شرکت طلب‌های قابل توجهی هم داریم، خواستیم حضوری با مدیر آنجا صحبت کنیم. هر بار که گروهی از ما مقابل این شرکت جمع شد، نه‌تنها دری به سوی ما باز نشد، بلکه درست پاسخ‌مان را هم ندادند و حتی یگان ویژه آوردند. گاز اشک‌آور زدند و درگیری‌های ناخوشایندی را رقم زدند. پرسش من این است که چطور یک شرکت که بدهکار پول مردم است و به این راحتی از زیر بار پرداخت آن درمی‌رود، می‌تواند از چنین امکان‌هایی برای راندن مردمی که دنبال حق واقعی خودشان هستند، استفاده کند؟».

او در پیگیری‌های بیشتر توانست ۵۰ میلیون تومان دیگر را پس بگیرد، اما باز هم ۵۰ میلیون تومان دیگر باقی ماند: «موضوع فقط من نیستم، افراد زیادی هستند که رقم‌های بسیار بیشتری دست فلایتیو دارند و حتی یک ریالش را هم نگرفته‌اند. برخی از خانواده‌ها اصلا در تهران ساکن نیستند و امکان این ترددها و پیگیری‌های حضوری را ندارند. تکلیف آن‌ها چه می‌شود؟ باید با دارایی خودشان خداحافظی کنند؟». 

۲۵۰ میلیون پول ازدست‌رفته یک خانواده

وضعیت یک خانواده هفت‌نفره در شیراز با ۲۴۵ میلیون پول بربادرفته نیز جالب نیست. یکی از اعضای این خانواده می‌گوید: «خرداد امسال ما هفت بلیت پرواز به ترکیه و همچنین هفت بلیت داخلی دیگر در خود ترکیه گرفتیم که آن را هم فلایتیو برایمان خرید؛ مجموع حدود ۲۵۰ میلیون تومان شد. با شروع جنگ، تمام پروازها لغو شد و ما هم راهی نداشتیم جز اینکه مبالغی را که پرداخت کرده بودیم، پس بگیریم. با توجه به دوری راه، تمام پیگیری‌ها را تلفنی انجام می‌دادیم که البته هیچ‌کدام به جایی نرسید. هر بار که تماس می‌گرفتیم می‌گفتند در آینده نزدیک پول را پس می‌دهیم و درواقع ما را از سرشان باز می‌کردند. از تیر امسال تا همین آبان که ناگهان رفتارشان عوض شد».

او با اشاره به وضعیت تلفن‌های این شرکت ادامه می‌دهد: «اوایل آبان بود که وقتی تماس می‌گرفتیم، ناگهان تلفن هوشمند اعلام می‌کرد ۵۰ نفر مقابل ما در صف پاسخ‌گویی قرار دارند. خیلی عجیب بود. ناخودآگاه ما هم تماس را قطع می‌کردیم. اما پس از مدتی متوجه شدیم این کار را عامدانه انجام داده‌اند؛ چون در هر ساعتی از شبانه‌روز که شما تصورش را کنید، زنگ می‌زدیم و همین پاسخ را می‌شنیدیم، همیشه دست‌کم ۴۰ نفر در صف پاسخ‌گویی حضور داشتند و هیچ‌وقت نوبت به ما نمی‌رسید».

آبان‌ماه امسال اما حرف جدیدی شنیدند: «آبان امسال پس از اینکه عده‌ای هم به شکل حضوری به این شرکت مراجعه کرده بودند، به آن‌ها گفتند که بروید شکایت کنید. همچنین تمام کامنت‌های پست‌های اینستاگرام را بستند و غم‌انگیز اینکه تا همین دو روز پیش که نامه رسمی تعلیق‌شان منتشر شد، خیلی‌ها از این وضعیت اطلاع نداشتند و همچنان بلیت می‌خریدند».

درخواست آن‌ها در حال حاضر فقط اطلاع‌رسانی درباره این موضوع است: «چند باری که توانستم با اپراتورهای فلایتیو صحبت کنم به ما گفتند که باید صبر کنید تا شرکت، بلیت‌های کنسلی را با پول خریدهای بعدی تسویه کند. یعنی مردم باید در انتظار پولشان بمانند تا فلایتیو کاسبی‌اش را ادامه بدهد و زندگی عادی خودش را بکند و بالاخره بعد از چندین ماه که البته به یک سال می‌رسد، پول ما را بدهند. در همین مدت قیمت دلار نزدیک به ۳۰ هزار تومان افزایش داشته و این نشان می‌دهد که همین حالا پول ما چقدر بی‌ارزش شده است. قیمت بلیت سفر پولی است که ما با ماه‌ها کار و پس‌انداز جمع کرده‌ایم و این‌طور نیست که از دست دادنش برایمان ساده باشد». 

تلفن‌های پاسخ‌گویی فلایتیو سرکاری است

نگاهی به شبکه‌های اجتماعی و به‌خصوص توییتر هم نشان می‌دهد که چند روزی است، مردم به شرح تجربه خود از این شرکت پرداخته‌اند. برخی از کاربران به پاسخ‌گونبودن تلفن‌ها اشاره کرده‌اند. یکی از آن‌ها نوشته است: «همان‌طورکه حدس می‌زدم پشتیبانی تلفنی فلایتیو کاملا سرکاری بود و هرگز قرار نبود نوبت من بشه. بعد از سه ساعت و نیم انتظار تلفن رو قطع کردم».

کاربر دیگری نیز نسبت به استردادنشدن پولش نوشته است: «سایت فلایتیو بعد از کسر هزینه بلیت از حساب براتون بلیت رزرو نمی‌کنه و مبلغ رو هم برگشت نمی‌زنه». یک کاربر در فضای اینستاگرام نیز با تأکید همین موضوع ویدئویی از خود گذاشته و توضیح داده که بلافاصله پس از خرید بلیت از فلایتیو پیامی حاوی لغو پرواز برایش ارسال شده است، اما پولش را پس نداده‌اند. البته در میان آن‌ها که این تجربه را داشته‌اند، برخی هم توانسته‌اند به حق خود برسند.

کاربری با نام «مهرداد رجبی» دراین‌باره نوشته است: «بعد از جنگ ۴۵ روز طول کشید تا فلایتیو بلیت کنسل‌شده ما رو بعد از ثبت چند تا شکایت پس دهد. چند روز پیش هم تماس گرفتن و گفتن اگه پولتون رو پس گرفتید می‌خوایم شکایت رو مختومه اعلام کنیم. حالا هم که تعلیق شدن. خوشحالم که شکایت از چنین سرویس‌های بی‌مسئولیتی گاهی اوقات نتیجه میده». 

تعلیق پروانه فعالیت فلایتیو و تکرار سرنوشت «ارنیکا» 

چند روز پیش، مدیر کل دفتر نظارت بر فرودگاه‌ها، شرکت‌ها و مؤسسات هوانوردی در نامه‌ای به تمام شرکت‌های هواپیمایی داخلی از تعلیق پروانه فعالیت شرکت خدمات مسافرت هوایی دور پرواز با برند فلایتیو خبر داد. 

در این نامه اعلام شده فلایتیو به دلیل انجام‌ندادن تعهدات ایجادشده و صادرنکردن بلیت مسافران پس از واریز وجه توسط آنان و همچنین شکایات متعدد در سامانه حقوق مسافر از تاریخ هشتم آذر به مدت یک ماه تعلیق می‌شود. در این نامه تأکید شده براساس ماده ۱۹ آیین‌نامه نظارت بر تأسیس و فعالیت دفاتر خدمات مسافرت هوایی، فلایتیو موظف است در زمان تعلیق از قبول تعهدهای جدید خودداری و طبق دستورالعمل‌های موجود به تعهدات قبلی خود عمل کند.

در این نامه اعلام شده در صورت رعایت‌نکردن مراتب گفته شده، مجوز این شرکت به تشخیص مراجع صدور مجوز لغو خواهد شد. شروع‌به‌کار مجدد این شرکت و پایان مدت تعلیق آن نیز به رعایت کامل مفاد آیین‌نامه یاد شده و احراز شرایط لازم برای رفع تعلیق از سوی سازمان هوایی منوط شده است. 

به نظر می‌رسد مشکل فلایتیو نیز مانند همان مشکلی باشد که شرکت اکسکوینو نزدیک به شش ماه است که با آن دست‌به‌گریبان است. فلایتیو و اکسکوینو دو شرکت اصلی در هلدینگ سرمایه‌گذاری ارنیکا هستند. بعد از جنگ بسیاری از کاربران اکسکوینو اعلام کردند این صرافی رمزارز دارایی‌های بسیاری از این کاربران را بلوکه کرده و آن‌ها نمی‌توانند دارایی خود از این صرافی را خارج کنند.

ما نیز در گزارشی به بحران در این صرافی رمز ارز و پاسخ‌گونبودن آن به کاربرانش پرداخته بودیم. حالا به نظر می‌رسد این بحران به فلایتیو هم رسیده است. بسیاری از کاربران در شبکه‌های اجتماعی نوشته‌اند مدت‌هاست هزینه سفر خود را پرداخت کرده‌اند اما نه کارت پروازی برای آن‌ها صادر شده و نه پشتیبانی پاسخ‌گوی سؤال آن‌هاست.

برای نمونه یکی از کاربران در این مورد در شکبه اکس نوشته است: «متأسفانه فلایتیو هم به عنوان زیرمجموعه هلدینگ ارنیکا درست مثل اکسکوینو عمل کرد. پول رو گرفتن، بلیتی صادر نکردن و سه روز بعد کماکان پولی هم به حساب برنمی‌گردونن. پشتیبانی تلفنی فلایتیو صف یک‌ساعته داره و حرفای قبلی رو تکرار می‌کنه».

براساس برخی شنیده‌ها هلدینگ ارنیکا باعث ایجاد این بحران در شرکت‌های زیرمجموعه‌های خود شده است. آن‌طور که یکی از مدیران سابق ارنیکامی‌گوید این هلدینگ به‌جای تزریق سرمایه در شرکت‌های زیرمجموعه اصلی خود از جمله اکسکوینو و فلایتیو، دارایی این شرکت‌ها را برداشت و در بخش‌های دیگر سرمایه‌گذاری می‌کند و همین عامل باعث شده حالا شرکت‌های زیرمجموعه آن با بحران تسویه‌حساب با کاربرانش مواجه شوند.

مشکل و بحران در فلایتیو از سال گذشته جدی‌تر شد. خرداد سال ۱۴۰۳ استعفای گروهی مدیرعامل و مدیران ارشد فلایتیو به‌دلیل اخراج شبانه ۳۰ نفر از نیروهای این شرکت فعال در حوزه گردشگری، خبرساز شد. آن زمان گروهی از نیروهای فلایتیو که بدون توضیحی اخراج شده بودند، در لینکدین خود دلیل توفان استعفا و تعدیل و اخراج در این شرکت را «دخالت‌های بیجای هلدینگ سرمایه‌گذار» اعلام کرده بودند. 

بیانیه رسمی فلایتیو پس از ۶ ماه منتظر گذاشتن مردم

اما بالاخره و پس از تعلیق رسمی پروانه فلایتیو، این پلتفرم فعال در حوزه گردشگری آنلاین که در این ماه‌ها کامنت‌های مردم را در شبکه‌های اجتماعی بسته بود و به تلفن‌هایش نیز پاسخ نمی‌داد، بیانیه رسمی منتشر و اعلام کرد وظیفه دارد توضیحی روشن و مستند درباره دلایل این تعلیق در اختیار افکار عمومی و نهادهای مسئول قرار دهد.

به گزارش روابط‌عمومی فلایتیو، این تعلیق یک‌ماهه در شرایطی رقم خورد که صنعت گردشگری کشور زیر فشار سخت‌ترین بحران یک دهه اخیر قرار داشت؛ بحرانی که نه ناشی از عملکرد یک شرکت، بلکه حاصل شرایط جنگی و اختلال‌های عمیق در زیرساخت‌های حمل‌ونقل و ارتباطی بود. فلایتیو در این بیانیه چهار محور اصلی بروز بحران را تشریح کرد. این چهار محور اصلی به زعم فلایتیو، توقف ۴۰روزه جریان سفر، جرقه اصلی بحران، اختلال‌های گسترده اینترنت و قطع ارتباط با سرویس‌های جهانی، فشار مالی شدید و تحقق‌نیافتن هیچ‌یک از حمایت‌های وعده داده‌شده و همچنین نقش کمپین‌های رسانه‌ای و جریان‌های مخرب در تشدید بحران عنوان شد. 

این شرکت همچنین در بیانیه خود نسبت به جبران کامل حقوق مشتریان، بهبود مستمر فرایندهای عملیاتی، همکاری کامل و شفاف با مراجع قانونی و تلاش برای بازگشت سریع به چرخه پایدار خدمت‌رسانی نیز متعهد شد. فلایتیو همچنین در پایان اعلام کرد همچنان در کنار مسافران ایرانی خواهد ماند و پس از رفع تعلیق، با شفافیت بیشتر و استانداردهای سخت‌گیرانه‌تر به فعالیت خود ادامه خواهد داد تا از تکرار نارضایتی‌ها و تضییع حقوق مصرف‌کننده جلوگیری شود. باید منتظر ماند و دید آیا این شرکت در وهله نخست می‌تواند حقوق شایع‌شده مشتریان خود را برگرداند یا خیر؟ پس از آن فقط باید امیدوار باشد برای اعتماد ازدست‌رفته مردم راه جدیدی پیدا کند.