بایدن چگونه غرب آسیا را به آستانه جنگ تمام عیار کشاند؟

فرارو- وبگاه تحلیلی "میدل ایست آی" در گزارشی با توجه به تشدید تنش‌های منطقه‌ای در غرب آسیا و احتمال اوج گیری یک جنگ فراگیر منطقه‌ای، دولت بایدن را به دلیل وضعیت فعلی در منطقه سرزنش کرده است. این پایگاه خبری تاکید دارد که ایران در بحبوحه تحولات ماه‌های اخیر، کاملا روحیه صلح طلبی خود را نشان داده با این حال، دولت بایدن نه تنها به این مساله بی توجه بوده بلکه عملا آمریکا را به یک اهرم در دستان اسرائیل تبدیل کرده است. این در حالی است که دولت بایدن باید از اهرم‌های در دسترس خود جهت اِعمال فشار بر اسرائیل برای دوری کردن از تشدید تنش‌ها در سطح منطقه استفاده می‌کرد. 

به گزارش فرارو و به نقل از میدل ایست آی؛ سه شنبه گذشته، ایران بیش از ۱۸۰ موشک بالستیک را به سمت اسرائیل شلیک کرد. این عملیات در واکنش به ترور اسماعیل هنیه توسط اسرائیل در خاک ایران و البته اقدامات تروریستی اخیر این رژیم در ترور رهبران و فرماندهان حزب الله لبنان و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انجام گرفته است. 

گزارش‌های مختلفی در مورد خسارات حمله موشکی ایران و تلفات به بار آمده ناشی از آن منتشر می‌شود. با این حال، اسرائیل در شرایط کنونی به دنبال اقدام تقابلی علیه ایران است. موضوعی که می‌تواند آغاز‌کننده یک جنگ فراگیر با ایران باشد و  آمریکا نیز در یک چنین جنگی حضور خواهد داشت. 

ایران سال هاست تلاش داشته تا از ورود به چنین جنگی خودداری کند. این کشور اقداماتی با محوریت تنش زدایی نظیر امضای توافق برجام در سال ۲۰۱۵ با آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، چین، روسیه و اتحادیه اروپا را در دستور کار قرار داد. 

با این حال، دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا در سال ۲۰۱۸ کشورش را به صورت یک جانبه از توافق برجام خارج کرد و علی رغم وعده‌های فراوان جو بایدن جهت بازگرداندن آمریکا به توافق مذکور، وی در این رابطه اقدام موثری صورت نداد و آمریکا به تعهداتش در قالب برجام عمل نکرد. در عوض، بایدن سعی کرد که از فشار‌های دولت ترامپ علیه ایران در دوره پس از خروج از توافق برجام استفاده کند و امتیازات بیشتری را از این کشور اخذ کند.

این رویکرد سبب شد تا تنش‌ها میان ایران و آمریکا شدیدتر شوند. دو کشوری که از دهه ۱۹۸۰ میلادی تاکنون هیچ رابطه دیپلماتیکی را با یکدیگر ندارند.

در شرایط کنونی، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل عملا سعی دارد تا رویای دیرینه خود یعنی کشاندن آمریکا به جنگ با ایران را محقق کند. اسرائیل با ترور فرماندهان نظامی ایرانی و همچنین اسماعیل هنیه در تهران و البته حمله به متحدان ایران در لبنان و یمن، سعی داشته تا تهران را تحریک کند تا واکنش نشان دهد. واکنشی که به آن بهانه‌ای بدهد تا این رژیم بتواند جنگی فراگیر را در سطح منطقه راه بیندازد. متاسفانه برخی مقام‌های آمریکایی نیز  از جنگ افروزی علیه ایران حمایت کورکورانه می‌کنند. 

خویشتنداری ایرانی‌ها

مسعود پزشکیان رئیس جمهور جدید ایران در دروه رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری این کشور، بر تعامل با جامعه بین المللی و به ویژه قدرت‌های غربی تاکید کرد. زمانی که او برای شرکت در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد عازم نیویورک شد، سه نفر از افرادی که در تیم مذاکراتی ایران در دوره انعقاد توافق برجام حضور داشتند نیز وی را همراهی می‌کردند. افرادی نظیر جواد ظریف وزیر خارجه سابق ایران، عباس عراقچی وزیر خارجه کنونی ایران و مجید تخت روانچی معاون وزیر خارجه ایران. 

پیام پزشکیان کاملا آشتی جویانه بود. او در موضع گیری‌های خود در نیویورک بر صلح و احیای توافق برجام تاکید کرد. وی در جایی گفته است: "ما صد مرتبه گفته ایم که مایل به عمل کردن به تعهدات و توافقات خود هستیم. ما امیدواریم که بر سر میز مذاکره بنشینیم و بحث و گفتگو را در دستورکار قرار دهیم". 

پزشکیان در مورد تحولات بحرانی خاورمیانه نیز گفت که "ایران به دنبال صلح است و در مواجه با نسل‌کشی اسرائیل در غزه و همچنین ترور رهبران مقاومت و برخی مقام‌های ایرانی و جنگ افروزی اسرائیل در محیط نزدیک به ایران، خویشتنداری کرده است". 

پزشکیان گفته است که "بیایید وضعیتی را ایجاد کنیم که بتوانیم همزیستی مسالمت آمیز داشته باشیم. بیایید تنش‌ها را از طریق گفتگو حل کنیم و خاطرنشان کرده که ایران از جمله کشور‌های امضا کننده توافق منع تکثیر و توسعه تسلیحات اتمی است این در حالی است که اسرائیل چنینی وضعیتی ندارد و زرادخانه اتمی این رژیم یک تهدید جدی برای ایران است". 

مسعود پزشکیان در جریان سخنرانی خود در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز تاکیدات جدی را بر مساله تمایل ایران جهت برقراری صلح در منطقه داشت. وی خاطرنشان کرده: "من رئیس جمهور کشوری هستم که تهدیدات مختلفی را متحمل شده و در تاریخ مدرن خود با پدیده‌ای نظیر جنگ و اشغال و تحریم علیه خود رو به رو بوده است. دیگر بازیگران نه تنها به یاری ما نیامده اند بلکه به بی طرفی ایران نیز احترام نگذاشته اند. قدرت‌های جهانی حتی جانبِ تجاوزات به خاک ایران را هم گرفته اند. ما یاد گرفته‌ایم که صرفا می‌توانیم به مردم خود و توانمندی‌های بومی خودمان تکیه کنیم". 

پزشکیان در بخش دیگری از سخنان خود گفته است: "جمهوری اسلامی ایران به دنبال حراست از امنیت خود است و به دنبال ایجاد ناامنی برای دیگران نیست. ما خواهان صلح هستیم و جنگ و نزاع با هیچ طرفی را دنبال نمی‌کنیم". 

واکنش آمریکا به خویشتنداری ایران در بحبوحه تحولات بحرانی ماه‌های اخیر در منطقه چیزی جز ارسال حجم بیشتری از تسلیحات مرگبار برای اسرائیل نبوده است. موضوعی که ویرانی گسترده غزه را به دنبال داشته و موجب کشتار ده‌ها هزار نفر شده است. در عین حال، اسرائیل اقدام به بمباران دیگر کشور‌ها نیز می‌کند و ماجراجویی علیه ایران را هم دنبال می‌کند. 

در این راستا، آمریکا به تازگی موافقت خود را با ارائه ۵۰ فروند بمب افکن اف ۱۵ اف ایکس به اسرائیل اعلام کرده که این مساله توانایی لازم را به تل آیوو می‌دهد تا جنگنده‌های خود را به سمت ایران روانه کند. با این حال، این توافق تسلیحاتی نیاز به تایید سنا و رئیس جمهور آمریکا نیز دارد. جایی که برنی سندرز سناتور دموکرات آمریکایی، جریان مخالف با این توافق را رهبری می‌کند. 

مذاکرات بی نتیجه

در جبهه دیپلماتیک، آمریکا تاکنون بار‌ها و بار‌ها قطعنامه‌های مرتبط با برقراری آتش بس فوری در جنگ غزه را در شورای امنیت سازمان ملل متحد وتو کرده و مانع از پیشرفت موثر مذاکرات آتش‌بس جنگ مذکور با کنشگری بازیگرانی نظیر مصر و قطر هم شده است. به بیان ساده تر، آمریکا یک پوشش دیپلماتیک همه جانبه را برای اسرائیل به وجود آورده تا این رژیم با فراغ بال دست به جنایت و کشتار بزند. 

به نظر می‌رسد که رهبران نظامی در آمریکا و اسرائیل علیه گزاره جنگ علیه ایران استدلال می‌کنند. آنها در گذشته نیز رویکردی مشابه را اتخاذ کرده اند. حتی جورج دبلیو بوش رئیس جمهور سابق آمریکا و دیک چنی معان وی از به راه انداختن یک جنگ فاجعه بار دیگر بر پایه دروغ‌های بی سر و ته علیه ایران حمایت نکردند. کما اینکه در این رابطه سازمان سیا در گزارش سال ۲۰۰۷ ارزیابی اطلاعات ملی آمریکا اعتراف کرد که ایران به دنبال ساخت تسلیحات اتمی نیست و در این رابطه صرفا علیه این کشور دروغ مطرح می‌شود. 

وقتی دونالد ترامپ از ایده جنگ علیه ایران در دوره ریاست جمهوری خود سخن گفت، تولسی گابارد، سیاستمدار آمریکا هشدار داد که جنگ علیه ایران موجب خواهد شد تا جنگ عراق چیزی شبیه به یک زنگ تفریح برای آمریکا باشد. با این همه باید توجه داشت که نه لوید آستین وزیر دفاع آمریکا و نه یوآف گالانت، وزیر جنگ اسرائیل قادر به کنارگذاشتن سیاست‌های جنگ طلبانه رژیم متبوع خود نیستند. نتانیاهو طی سال‌ها حضور خود در صحنه قدرت سعی داشته به هر شکل ممکن آمریکا را به جنگ با ایران بکشد. وی حتی فرسایشی کردن جنگ غزه را نیز تا حدی با هدف نیل به این هدف در دستورکار داشته است. 

با این همه موانع و چالش‌های پیش روی آمریکا جهت ورود به جنگ علیه ایران فراوان هستند. به عنوان مثال، گروه‌های مقاومت عراقی متحد ایران تهدید کرده اند که اگر آمریکا علیه ایران اقدامی کند آنها نیز پایگاه‌های آمریکا در سطح منطقه را به آتش می‌کشند. 

از این رو، در شرایط کنونی که آمریکا به سمت تنش با ایران حرکت می‌کند، در این رابطه هیچ رهبری سیاسی موثری نیز در این کشور قابل مشاهده نیست. از این رو، برخی تحلیلگران به این نکته اشاره دارند که عدم استفاده دولت بایدن از اهرم‌های فشار در دسترسش علیه نتانیاهو و رژیم اسرائیل سبب شده تا آمریکا بیش از هر زمان دیگری به جنگ با ایران نزدیک شود.