جوجهآوری پرندگان در فصل گرم سال اتفاق میافتد و به این معناست که از بهمن و اسفند با توجه به وضعیت آب و هوایی مناطق اولین فعالیتهای پرندگان برای جفتیابی و آشیانهگذاری شروع میشود و در ادامه تا اواخر فصل تابستان فعالیتهای مربوط به نشستن روی تخم، خارج شدن جوجهها از تخم، غذا دادن به جوجهها و رسیدن به مرحله آمادگی پرواز طول میکشد.
به گزارش ایسنا، زهرا الهی راد درباره میزان جوجهآوری پرندگان مناطق دریای خلیج فارس اظهارکرد: آمار مستند تولید مثل پرندگان وحشی در محدوده جغرافیایی خلیج فارس به چند جزیرهای مربوط میشود که در آن فعالیت تولید مثل به ثبت رسیده است. در استان خوزستان جزایر دارا و قبر ناخدا، در استان بوشهر جزایر منطقه حفاظت شده «ُِمند»، پارک ملی – دریایی دیر (نخیلو)، جزیره ام الکرم و گاهی در جزیره خان به دلیل سطح آب و جذر و مد و در استان هرمزگان در پناهگاه حیات وحش جزیره شیدور و جزیره بنی فارور مقصد این پرندگان تولید مثل کننده است که معمولا در اواخر زمستان تا اوایل این اتفاق میافتد.
او در خصوص جمعیت شمارش شده پرندگان خلیج فارس گفت: گونههایی که دست کم در دو دهه گذشته تحت پایش قرار گرفته و ثبت شده است، چهار گونه پرستوی دریایی کاکولی کوچک، کاکولی بزرگ، پشت دودی و گونه سفید، سلیم خرچنگ خوار و اگرت ساحلی هستند. اینها گونههایی هستند که لانههایشان پیدا شده است و از پرندگان وابسته به محیطهای آبی هستند.
الهی راد افزود: در میانه فصل تولید مثل این جمعیت برآورد میشود. مطابق مشاهده همکاران ما آمار نسبت به آشیانهها و جفتهای جوجه آور به علت عوامل محیطی در سالهای مختلف با نوسان همراه است و کم و زیاد میشود، اما معمولا چند ۱۰ هزار جفت پرنده فعال داریم.
رییس گروه پرندگان دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: هر سال از این چهار گونه پرنده وحشی فعالیت تولید مثلی میبینیم، اما اگر بخواهیم به سابقه تولید مثلی تاریخی و مجموع نتایج ثبت شده نگاه کنیم، باید تعداد گونههای بیشتری را نام ببریم. پرستوی دریایی خزری، سلیم کوچک و پرستوی دریایی نوک کلفت گونههای دیگری هستند که در برخی از سالها فعالیتهایشان را میبینیم و در برخی از سالها هم اثری از فعالیت این گونهها ثبت نشده است.
او با اشاره به تهدیدات و آسیبها به زیستگاههای جوجهآور اظهار کرد: برخی از پستاندارانی که طعمه گیر این پرندگان هستند، جوندگانی که معمولا به وسیله برخی انسانها به این جزایر وارد و تکثیر میشوند از تهدیدات جدی هستند. در یکی دو جزیره یک نوع موش قهوهای بسیار کوچک وجود دارد که تهدید جدی برای تخمها به حساب میآید. از عوامل محیطی تهدیدکننده میتوان به جذر و مد دریا به ویژه در جزیره خان اشاره کرد.
رییس گروه پرندگان دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: بالا آمدن آب میتواند باعث شود لانهها زیر آب بروند و پرندگان تخمهایشان را از دست بدهند. گونههای غیربومی دیگر مثل شغال از خانواده سگسانان هم از تهدیدات است که در یکی از جزایر بوشهر مشاهده شد و همکاران ما موفق شدند شغالها را از منطقه خارج کنند. فعالیتهای توسعهای اطراف این جزایر، رفتو آمدها و مراجعات قایقهای صیادی بدون در نظر گرفتن ملاحظات زیست محیطی بسیار آسیب خواهد زد. گاهی وقتها تعداد زیادی گردشگر در فصل تولید مثل در زیستگاههای جوجهآور دیده میشوند.
الهی راد در پایان درباره راهکارهای جلوگیری از تهدیدات زیستگاههای جوجه آور گفت: یکی از اقدامات سازمان حفاظت محیط زیست اجرای برنامههای آموزشی در بین مردم و صیادان محلی است. آموزشها درباره رعایت راهکارهای جلوگیری از تهدیدات را در نظر داریم. مردم باید با اطلاع از ارزش اجزای تنوع زیستی بدانند که پرندگان چطور در چرخه زیستی طبیعی جزایر موثر هستند. از سوی دیگر حساسیت روی مدیریت و نظارت برنامههای توسعهای بهویژه در حوزه نفت و گاز خیلی مهم است بنابراین لازم است فعالیتها در تعامل با سازمان محیط زیست بهگونهای پیش بینی و طراحی شود که کمترین آسیب را به تعادل اکولوژیک منطقه وارد کند.