نسل‌کشی جاده‌های سیستان و بلوچستان!

محمد بلوچ‌زهی در اعتماد نوشت: آنچه امروزه محرکه اصلی توسعه نام گرفته شده، فقدان آن در سیستان و بلوچستان سبب شده تا این استان پهناور و بسیار پراکنده به محاق محرومیت برود و قابلیت‌ها و پتانسیل‌های بالقوه آن مجال تبدیل شدن به فعل را نیابد و از تیرس پنهان بمانند و از دسترس دور و این جغرافیای استراتژیک و سرشار از استعداد را به نقطه‌ای ناشناخته و خارج از انظار عموم بدل نماید که این خود عاملی مهم بوده برای فرو رفتن در چاه ویل عقب‌ماندگی و گیر کردن در مسیر طویل توسعه‌نیافتگی.

به گزارش اعتماد، صحبت از فقدان زیرساخت‌های مناسب جاده‌ای در سیستان و بلوچستان است که عدم دسترسی به راه‌های مناسب و استاندارد و نبود حتی یک کیلومتر بزرگراه در این استان بسیار وسیع که آلترناتیوی برای شکوفایی اقتصادی و ترانزیتی جنوب شرق کشور است، سبب شده تا مردم آنچه را که اکنون در جاده‌های مرگبار این استان در حال وقوع است به نسل‌کشی جاده‌های این استان یاد کنند.

هفته گذشته وزیر راه و شهرسازی در حالی برای بهره‌برداری و بازدید از چند پروژه حوزه راه که کلنگ آن در دولت‌های قبل به زمین زده شده بود به سیستان و بلوچستان سفر کرد که این استان همچنان پایین‌ترین پوشش استاندارد جاده‌ای در کشور و بالاترین چالش‌های در این خصوص را داراست و نیز بیش از هر اقدام دیگر نیازمند تخصص اعتبار لازم برای بهبود و ارتقای شاخصه‌های این حوزه است و برون‌رفت از وضعیت دشوار فعلی.

بر اساس آمار‌های ارائه شده سالانه بیش از ۱۷ هزار نفر در جاده‌های کشور جان خود را از دست می‌دهند که بر پایه همین داده‌ها سیستان و بلوچستان بالاترین شمار کشته‌شدگان حوادث جاده‌ای را به خود اختصاص داده و نیز همان‌طور که آمار تصادفات جاده‌ای در کشور ۲۰ درصد بیشتر از استاندارد‌های جهانی است به همان میزان نیز تعداد مرگ‌و‌میر‌های ناشی از رانندگی در این استان به نسبت به دفعات حوادث رخ داده در کشور بسیار بالاتر است و تأمل‌برانگیزتر.

به عبارتی دیگر سیستان و بلوچستان با کمترین حوادث جاده‌ای بیشترین آمار مربوط به تلفات را رقم زده است که این خود گویای وضعیت نامناسب و نابسامان جاده‌ای‌های پرتردد این استان است و تک‌بانده بودن محور‌های اصلی که سبب شده تا تصادفات و سوانح با شدت بیشتری رخ بدهد و منجر به شاخ به شاخ شدن وسایل نقلیه شود و افزایش شمار تلفات.

در تشریح وضعیت اسفناک جاده‌های سیستان و بلوچستان این را بس که بندر استراتژیک چابهار که همواره لقب پرطمطراق پیشانی توسعه و تنها بندر اقیانوسی کشور را به یدک می‌کشد بیشتر مبادلات ترانزیت کالا و بار آن به کشور افغانستان و سایر نقاط کشور و نیز بالاترین درصد تردد از درون و برون استان به این بندر تنها از طریق محور اصلی زاهدان به چابهار انجام می‌شود. تک‌لاین بودن و حجم بسیار بالای ترافیک خودرو‌های سبک و سنگین در کنار تردد مسافران و گردشگران از اقصی‌نقاط کشور سبب شده تا محور یاد شده به خونبارترین جاده استان بدل شود و همه روزه سرمایه‌های انسانی را به نیستی و زوال بکشاند.

حدود یک دهه پیش برای کاهش بار ترافیکی و پایین آوردن حوادث مرگبار جاده‌ای و نیز افزایش ظرفیت ترانزیت کالا در تنها نقطه اصلی اتصال مرکز استان به چابهار لاین دوم این محور به اصطلاح ترانزیتی آغاز شد که روند احداث آن همچنان سرعتی لاک‌پشتی دارد. حال با توجه به گسترش حجم مبادلات مرزی و صادرات و واردات کالا و نیز به منظور از کار انداختن ماشین کشتار جاده‌ای ضروری است به جای مانور بر پروژه‌های افتتاحی بر تامین اعتبار و سرعت عمل احداث مسیر مذکور تمرکز شود.

نباید فراموش کرد که عدم بهره‌مندی و برخورداری از پوشش مناسب و استاندارد راه‌های دسترسی نه تنها به تحمیل هزینه‌های بالای مرگ‌و‌میر‌های ناشی از حوادث و سوانح مرگبار جاده‌ای ختم شده بلکه این مساله تاکنون تاثیرات سوء خود را بر سایر ارکان جامعه و بخش‌های توسعه‌ای استان بر جای گذاشته که پایین بودن برخی از شاخص‌ها را می‌بایست در دل همین نقیصه جست.

وضعیت نامناسب جاده‌های این استان بخش‌های مختلف بهداشت، درمان، سلامت و عرصه آموزشی را نیز تحت‌تاثیر خود قرار داده به گونه‌ای که بالا بودن میزان مرگ‌و‌میر مادران باردار، سوء تغذیه کودکان و همین‌طور ترک‌تحصیل دانش‌آموزان مترتب بر همین وضعیت است.

همچنین وضعیت نابرخوردار جاده‌ای سبب شده تا در‌های سرمایه‌گذاری و شناسایی پتانسیل‌های بی‌نظیر در عرصه تولید و اشتغال که منجر به رونق اقتصادی و معیشتی مردمان منطقه خواهد شد همواره بسته بماند و ریسک سرمایه‌گذاری در نقطه‌ای که هنوز ناوگان حمل و نقل آن و نیز مسیر‌های تردد و ارتباطی‌اش با چالش‌های فراوانی مواجه است را کم کند.

بی‌تردید اگر ناوگان حمل‌و‌نقل زمینی و هوایی و از همه مهم‌تر زیرساخت‌های مربوط به آن تقویت شود دیگر زحمت دولت‌ها برای توسعه سایر بخش‌ها کمتر خواهد بود چرا که تحقق این مهم راه مهم‌ترین عامل رونق اقتصادی، تولیدی و معیشتی منطقه را هموار خواهد کرد و آهنگ توسعه این استان را تند خواهد کرد و دور محرومیت را نیز کند.