بمباران بی‌سابقه اوکراین

روسیه روز جمعه (۲۱ بهمن ماه) زیرساخت‌های از قبل آسیب دیده اوکراین را با بیش از ۱۰۰ پهپاد، راکت و موشک هدف قرار داد. این در حالی بود که رئیس جمهور «ولودیمیر زلنسکی» از سفر سه روزه خود به اروپا بازگشته بود. وی در این سفر از متحدان اوکراین خواست تا تسلیحات بیشتری را هر چه سریع‌تر ارسال کنند. «مارک سانتورا» در گزارش ۱۰ فوریه در نیویورک‌تایمز نوشت، این حملات - اولین رگبار هوایی سنگین در هفته‌های اخیر- با تشدید درگیری‌های زمینی صورت گرفت که مقامات اوکراینی آن را «حمله زمستانی جدید» نامیدند.

به گزارش دنیای اقتصاد، روسیه نیرو‌ها و تجهیزات فراوانی را روانه شرق اوکراین کرده است؛ این در ظاهر مرحله اول از آن چیزی است که به گفته مقامات اوکراینی و غربی، یک «فشار طاقت فرسا» برای بلعیدن بیشتر منطقه دونباس است قبل از اینکه کی‌یف بتواند تسلیحات قدرتمندتری از غرب دریافت و حملات خود را انجام دهد. نبرد‌ها به‌ویژه در اطراف شهر «کرمینا» (که تحت اشغال روسیه است) و شهر «باخموت» (که تحت کنترل اوکراین است)، در فاصله حدود ۳۰ مایلی دونباس سنگین گزارش شده است؛ دونباس منطقه‌ای غنی از مواد معدنی در شرق کشور است که جدایی طلبان سال‌ها کارزاری را برای جدایی آن از اوکراین به راه انداخته‌اند.

تحلیلگران نظامی گفتند که روسیه در هفته گذشته و در بحبوحه نبرد‌های شدید و تلفات سنگین از هر دو طرف به دستاورد‌های تاکتیکی کوچکی دست یافته است، اما تا روز جمعه هیچ مدرکی دال بر پیشرفت بزرگ وجود نداشت. نیروی هوایی اوکراین حمله هوایی روز جمعه را یک «حمله گسترده» توصیف کرد و افزود که این حمله شامل ۷۱ موشک کروز، هفت پهپاد و حدود ۳۵ موشک اس-۳۰۰ (موشک‌های ضدهوایی که روسیه از آن‌ها علیه اهداف روی زمین استفاده کرده) بوده است. اوکراین در بیانیه‌ای اعلام کرد که ۶۱ موشک کروز و ۵ فروند پهپاد را سرنگون کرده، اما توانایی رهگیری اس-۳۰۰ را ندارد.

زلنسکی که پس از توقف در لهستان در حال بازگشت به اوکراین بود، در بیانیه‌ای ویدئویی گفت: «هدف روس‌ها عمدتا غیرنظامیان و زیرساخت‌های غیرنظامی بود.» وی افزود: «این وحشت و تروری است که می‌توان و باید جلوی آن را گرفت و جهان باید آن را متوقف کند.»

مقامات اوکراینی گفتند که دو فروند موشک روسی که از کشتی‌ها در دریای سیاه شلیک شده اند، از حریم هوایی رومانی (که یکی از کشور‌های ناتو است) و مولداوی (که عضو ناتو نیست)، عبور کرده و به اوکراین اصابت کرد. رومانی این ادعا را رد کرد که حریم هوایی‌اش نقض شده است؛ امری که می‌تواند باعث تشدید تنش بین ناتو و مسکو شود. به‌رغم اعتراضات مولداوی، اما موشک‌های روسیه چند بار از مولداوی (کشور کوچکی که بین اوکراین و رومانی قرار گرفته است) عبور کرده‌اند. نخست وزیر مولداوی روز جمعه استعفای خود را با تغییراتی که به گفته او «برخاسته از جنگ» بود، اعلام کرد، اما حزب او همچنان در قدرت است. زلنسکی بار‌ها استدلال کرده که ناتو نیز باید خود را در معرض خطر روسیه ببیند.

او تلاش می‌کند این ائتلاف را تشویق کند تا مداخله بیشتری در جنگ داشته باشد. در ماه نوامبر، او اظهار کرد که انفجاری درست در آن سوی مرز در لهستان که منجر به کشته شدن دو نفر شد، توسط یک موشک روسی رخ داد؛ هرچند پس از آن مقامات لهستانی و ناتو گفتند که این در واقع بقایای یک موشک دفاع هوایی اوکراینی بود. در هفته‌ای که گذشت، زلنسکی یک تور اروپایی داشت؛ این دومین سفر او به خارج از کشور از زمان شروع جنگ است تا حمایت متحدان اوکراین را جلب کند و خواستار سلاح‌های سنگین‌تر شود. او به بریتانیا، فرانسه، بلژیک و لهستان سفر کرد، با سران کشور‌ها دیدار و در پارلمان بریتانیا و اروپا سخنرانی کرد

. لابی گری او پیش‌تر به وعده‌های غربی‌ها در مورد مجموعه‌ای از سیستم‌های تسلیحاتی پیچیده، از جمله توپخانه راکت‌های دوربرد، تانک‌ها و موشک‌های ضدهوایی کمک کرده است. بریتانیا نیز در حال بررسی تامین جت‌های جنگنده است. کاخ سفید روز جمعه اعلام کرد، که بایدن در ۲۰ فوریه به لهستان سفر خواهد کرد تا با رهبران اروپای شرقی که از سرسخت‌ترین حامیان اوکراین از زمان آغاز حمله روسیه در ۲۴ فوریه سال گذشته بوده‌اند، دیدار کند. از ماه اکتبر، روسیه بیش از دوازده موج «حمله بزرگ» به تاسیسات انرژی اوکراین و همچنین بسیاری از حملات کوچک‌تر را انجام داده است و سعی دارد بر پدافند هوایی که اوکراینی‌ها در دفع حملات روس‌ها در آن ماهرتر شده اند، غلبه کند. نیرو‌های روسیه که در میدان نبرد ناامید شده‌اند، به تلاش برای ناتوان کردن اوکراین و رها کردن غیرنظامیان در وضعیت بدون برق، گرما و حتی آب در طول زمستان روی آورده‌اند.

به گفته «هرمان گالوشچنکو»، وزیر انرژی اوکراین، میزان کامل خسارات ناشی از حملات روز جمعه هنوز مشخص نیست، اما زیرساخت‌های انرژی در شش منطقه کشور آسیب دیده است. این مقام اوکراینی در بیانیه‌ای گفت: «خاموشی اضطراری در بسیاری از مناطق ایجاد شده است. شرکت برق دولتی Ukrenergo آسیب به چند سایت زیرساخت فشار قوی در مناطق شرقی، غربی و جنوبی اوکراین را تایید کرد.»

به گفته مقامات، موشک‌های اس-۳۰۰ از «بلگورود» در روسیه و شهر اشغالی «توکماک» در جنوب اوکراین به سمت اهدافی در شهر‌های خارکیف و زاپوریژژیا شلیک شدند. «آناتولی کورتیف»، دبیر شورای شهر زاپوریژژیا، گفت که حداقل ۱۷ حمله موشکی در کمتر از یک ساعت در آنجا گزارش شده است که شدیدترین بمباران از زمان آغاز جنگ بود. «اوله سینیهوبوف»، رئیس اداره منطقه‌ای هم گفت که در خارکیف، در شمال شرق، دست کم ۱۰ انفجار در طول شب گزارش شده است. در هر دو شهر، مقامات گفتند که میزان خسارت هنوز مشخص نیست.

«جاش هولدر»، «مارکو هرناندز» و دیگران هم در گزارش دیگری در همان تاریخ در نیویورک‌تایمز بر این باورند که مرحله دیگری از جنگ در اوکراین در راه است. آن‌ها بر این باورند که در بیشتر زمستان، جنگ در اوکراین به یک نبرد کُند، اما بسیار خشن در امتداد خط مقدم ناهمواری به طول ۶۰۰ مایل در جنوب شرقی تبدیل شده است. اکنون هم اوکراین و هم روسیه آماده نبرد هستند. روسیه که نگران افزایش زرادخانه تسلیحات اوکراینی از سوی غرب است، گام اول را در نبرد برداشته است. روسیه با استفاده از ده‌ها‌هزار سرباز جدید به امید غلبه بر اوکراین، حمله سنگینی را به مواضع مستحکم اوکراینی‌ها در سراسر مزارع آسیب دیده از بمب و از طریق جنگل‌های سوخته در شرق آغاز کرده است.

آن‌ها در جست و جوی آسیب پذیری‌ها (و نقاط ضعف اوکراینی‌ها) امیدوارند از شکاف‌ها استفاده کنند و زمینه را برای آنچه اوکراین «بلندپروازانه‌ترین کارزار مسکو از زمان آغاز جنگ» می‌نامد، آماده کنند. اکنون اوکراین باید در برابر حمله روسیه بدون تلف کردن بی‌مورد منابع موردنیاز خود برای حمله، از خود دفاع کند. «اولکساندر دانیلیوک»، مدیر سابق شورای امنیت ملی اوکراین، گفت که کی‌یف در حال آموزش هزاران سرباز خود در خارج از کشور بوده و در حال تلاش برای جمع‌آوری سلاح‌های سنگین و مهمات است، آن هم پیش از حمله‌ای که هدف آن «شکستن استخوان‌های» ارتش روسیه است. تحلیلگران نظامی می‌گویند که اوکراینی‌ها احتمالا تلاش می‌کنند نیرو‌های دشمن را به دو منطقه تقسیم کنند، به این امید که خطوط روسیه در جنوب را در هم بشکنند و خطوط تدارکاتی روسیه را که در کریمه تمام می‌شود، به خطر بیندازند.

«میک رایان»، ژنرال بازنشسته ارتش استرالیا که یکی از همکاران موسسه تحقیقاتی لووی است، گفت: «شکی نیست که هر دو طرف می‌خواهند تهاجمی را انجام دهند، اما این مساله واقعا به ظرفیت هر دو بستگی دارد که چقدر توان انجام این کار را دارند.»

اطلاعات اوکراین می‌گوید ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، دستور تصرف تمام منطقه دونباس تا ماه مارس را صادر کرده است. با حدود ۳۲۰‌هزار سرباز روسی در اوکراین و ۱۵۰‌هزار سرباز دیگر که تخمین زده می‌شود در مراکز آموزشی حضور دارند، کرملین تلاش می‌کند مواضع اوکراین را از طریق حجم عظیم حملات تحت کنترل خود درآورد. روسیه در حال حاضر خط مقدم شرقی را برای حمله به مواضع کلیدی اوکراین تقویت کرده است. به نوشته «هولدر- هرناندز و دیگران»، روسیه به دنبال کسب یک پیروزی نمادین با بیرون راندن اوکراینی‌ها از باخموت است، جایی که نبرد از ماه مه آغاز شده است.

روسیه همچنین درصدد است تا خطوط تدارکاتی را که برای هر موفقیتی در اوکراین حیاتی است، حفظ کند. این کشور یک ضد حمله شدید را برای محافظت از کرمینا، که در بزرگراه اصلی شمال به جنوب در لوهانسک قرار دارد، آغاز کرده است. همچنین در حال حمله به «وولدار» در جنوب شرقی است، جایی که مواضع اوکراین تنها چند مایل از تنها راه‌آهن کریمه فاصله دارند.

تحلیلگران نظامی می‌گویند روسیه ده ها‌هزار نیرو را جمع آوری کرده به گونه‌ای که نشان می‌دهد می‌تواند در یک حرکت گازانبری نیرو‌های اوکراینی را در دونباس از شمال و جنوب محاصره کند. اما روسیه می‌تواند با گشودن یک جبهه جدید، حواس جبهه دفاعی اوکراین را منحرف کند. حمله از یک جبهه جدید احتمالا به معنای آمدن از خود خاک روسیه است؛ بنابراین اوکراینی‌ها به دقت تحرکات اطراف شهر مرزی «سومی» و همچنین هرگونه تلاش برای عقب‌نشینی به منطقه خارکیف را زیر نظر دارند.

مقامات ارشد اوکراینی با کمک اطلاعات غربی، ماهواره‌های تجاری و شبکه‌ای از پارتیزان‌ها که برای تضعیف اشغال روسیه تلاش می‌کنند، گفتند که «مقاصد فوری مسکو» در کانون توجه آن‌ها قرار گرفته است. روس‌ها در حال جمع‌آوری ده‌ها‌هزار سرباز (از جمله سربازان وظیفه از بسیج توده‌ای در پاییز گذشته) درست خارج از برد موشک‌های دقیق ساخت آمریکا هستند. شرایط نشان می‌دهد که روس‌ها می‌توانند برای محاصره نیرو‌های اوکراینی در سراسر مناطق دونتسک و لوهانسک آماده شوند.