ویروسِ ترامپ در فرانسه!

فرارو-یکشنبه شب "امانوئل مکرون" رئیس جمهوری فرانسه از حزب لیبرال "آن مارش" (مترقی) توانست با ۱۷ امتیاز برتری نسبت به "مارین لوپن" از حزب راست افراطی "اجتماع ملی" در انتخابات پیروز شده و یک دوره پنج ساله دیگر را در قدرت باقی بماند.

به گزارش فرارو به نقل از فارین پالسی، لوپن مدت کوتاهی پس از اعلام نتایج انتخابات در یک سخنرانی زنده تلویزیونی نتیجه را پذیرفت. او اظهار داشت که "صندوق‌های رای حرف شان را بیان کرده اند و من به تصمیم آنان احترام می‌گذارم"

با این وجود، بخش فزاینده‌ای از پایگاه طرفداران او مخالف این نظر هستند. از اوایل ماه مارس، این ایده که در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه آرا "دزدیده"، "جعل" یا "تقلب" خواهد شد به ویژه در میان طرفداران نامزد‌های راست افراطی شتاب بیش تری پیدا کرد.

بخش اعظم این گفتمان دقیقا از گفتمان "سرقت (آرا) را متوقف کنید" تقلید می‌کند که توسط راستگرایان امریکایی مطرح شده بود. "دونالد ترامپ" رئیس جمهور پیشین امریکا در نوامبر ۲۰۲۰ میلادی از جو بایدن دموکرات در انتخابات متحمل شکست شد و پس از آن طرفداران اش به ساختمان کنگره در تاریخ ۶ ژانویه ۲۰۲۱ میلادی یورش بردند.

اگرچه پیش‌تر شاهد سرایت استراتژی‌های سیاسی راست افراطی از ایالات متحده به فرانسه بوده ایم با این وجود، حمله اخیر هواداران راست افراطی فرانسه به یکپارچگی نظام انتخابات آن کشور نشان دهنده تشدید بزرگ وضعیت است و پیامد‌های جدی برای نهاد‌های دموکراتیک فرانسه به همراه خواهد داشت.

یکپارچگی انتخاباتی فرانسه در تاریخ مدرن این کشور به ندرت و یا هرگز زیر سوال رفته است. حتی در طول آخرین کارزار انتخاباتی ریاست جمهوری آن کشور در سال ۲۰۱۷ میلادی نیز زمزمه‌های تقلب بر روی سوء استفاده برخی نامزد‌ها از بودجه و نه درباره آرای انتخاباتی متمرکز بود.

این انتخابات نشان دهنده یک گسست قطعی از آن گذشته است. بر اساس پژوهش صورت گرفته توسط موسسه مطالعه افکار عمومی فرانسه Ifop که در ماه مارس انجام شده بود ۱۴ درصد از کل پاسخ دهندگان در نظرسنجی گفته بودند که در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه در ۱۰ آوریل و ۲۴ آوریل "تقلب" صورت خواهد گرفت.

این رقم در میان رای دهندگانی که خود را طرفدار "اریک زمور" و "لوپن" معرفی کرده بودند به ترتیب ۲۹ و ۳۰ درصد بود. در مقایسه با آنان تنها ۷ درصد از رای دهندگان به مکرون و ۱۸ درصد از طرفداران "ژان لوک ملانشون" معتقد بودند که ممکن است در انتخابات تقلب صورت گیرد.

۳۱ درصد دیگر از کل پاسخ دهندگان اظهار داشتند مطمئن نیستند که در انتخابات تقلب صورت خواهد گرفت یا خیر. تنها اندکی بیش از نیمی از کل پاسخ دهندگان کاملا مطمئن بودند که انتخابات قانونی خواهد بود.

ادعا‌های تقلب در انتخابات فرانسه را می‌توان به دو استدلال دسته بندی کرد: استدلال اول آن که مکرون و رسانه‌ها توطئه کردند تا قوانین رقابت انتخاباتی را برای سایر نامزد‌ها غیرقابل اجرا سازند و استدلال دوم آن که این بازتاب مستقیم گفتمان "سرقت آرا" رای دهندگان طرفدار ترامپ در امریکا بوده است.

در ماه ژانویه، "اریک زمور" نامزد راست افراطی از حزب "فتح دوباره" در یک مصاحبه تلویزیونی اظهار داشت که در مورد مشروعیت انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ ایالات متحده "تردید" دارد. تنها چند هفته پس از آن او در یک گردهمایی در متس در شمال فرانسه یکی از اولین نامزد‌هایی شد که بذر ایده دزدی آرا در انتخابات فرانسه را کاشت.

او گفته بود:"امروز آنان سعی دارند انتخابات را از شما بدزدند. آنان می‌خواهند مسابقه لوپن و مکرون را از سر بگیرند. این مسابقه‌ای است که در آن تقلب در همه چیز رخ می‌دهد".

"نیکلاس دوپونت ایگنان" نامزد راست افراطی از حزب "بایست فرانسه" از همین رویکرد پیروی کرد و بار‌ها اعلام نمود که در انتخابات "تقلب" خواهد شد و "توسط امانوئل مکرون از A تا Z در انتخابات دستکاری شده است".

حتی "والری پکرس" به نمایندگی از حزب جمهوریخواهان جریان فرانسه (حزب اصلی راست میانه و محافظه کار "نیکلا سارکوزی" رئیس جمهوری اسبق فرانسه) به این موج پیوست و گفته بود:"ما به آنان اجازه نخواهیم داد این انتخابات را بدزدند. ما باید سال ۲۰۱۷ را به خاطر بسپاریم. آن انتخابات از جناح راست دزدیده شد و این یک حقیقت است. من معتقدم که امانوئل مکرون این انتخابات را می‌دزدد".

توجه به این نکته مهم است که شخص لوپن هرگز به طور مستقیم از واژگانی، چون "دزدیده شده" یا "تقلب" استفاده نکرده است. در واقع، او حتی ادعا‌های پکرس را در ماه مارس محکوم کرد و گفت:"من ترامپ فرانسه نخواهم شد. من هرگز نتایج یک انتخابات را زیر سوال نبرده ام و این کار را نخواهم کرد".

تلاش‌های او برای احترام به هنجار‌های ثابت دست کم در ظاهر نشان می‌دهد او به دنبال مطرح کردن نام حزب اش (اجتماع ملی که پیش‌تر با نام جبهه ملی شناخته می‌شد) به عنوان گزینه "محترم" راست افراطی است و گذشته آشکارا ضد نظام سیاسی فرانسه بودن آن را رد می‌کند.

در حالی که لوپن هرگز نشان نداد که نتایج انتخابات را رد خواهد کرد او در برخی از لفاظی‌های مشروعیت زدا با نامزد‌های دیگر همراه شد. موضوع ثابت گردهمایی‌های حزب "اجتماع ملی" انتقاد از خودداری مکرون از شرکت در مناظره‌های پیش از دور اول بود علیرغم این واقعیت که هیچ رئیس جمهور در قدرتی در فرانسه تاکنون با مناظره دور دوم موافقت نکرده است.

لوپن در یکی از سخنرانی‌های خود از "روش‌های ناعادلانه، وحشیانه و خشونت آمیز" رقیب اش در طول کارزار انتخاباتی سخن گفت و آن را محکوم کرد. ناظران هم چنین خاطرنشان کردند که او هرگز آن گونه که هنجار‌های معمول حکم می‌کنند به صراحت مکرون را به عنوان پیروز انتخابات برسمیت نشناخت.

این عمل لوپن به خوبی از سوی پیروان او درک شده بود. در گردهمایی پایانی لوپن در آراس در فرانسه پیش از برگزاری دور دوم انتخابات در تاریخ ۲۴ آوریل ایده "انتخابات دزدیده شده" به شدت مطرح می‌شد.

یکی از سازمان دهندگان راهپیمایی حزب "اجتماع ملی" گفته بود:"ما می‌دانیم که مکرون دوباره انتخاب خواهد شد. من لزوما در مورد دستکاری آرا صحبت نمی‌کنم، اما کل نظام سیاسی با مکرون است".

نظریه‌های توطئه در مورد دزدیدن نتیجه انتخابات در فضای مجازی به شدت مطرح شده اند. یکی از روایت‌های غالب در رسانه‌های اجتماعی راست افراطی فرانسه این است که از ماشین‌های رای گیری "دومینیون" با برند آمریکایی برای جعل نتایج با انتقال آرای نامزد‌های راستگرا به مکرون استفاده می‌شود.

دومینیون در تاریخ ۱۸ و ۱۹ مارس با بیش از ۵۰ هزار پست جداگانه در مورد آن به یکی از هشتگ‌های پرطرفدار در فضای توئیتر کاربران فرانسوی تبدیل شد. برای نظریه پردازان توطئه متمرکز بر دومینیون، شبح انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ ایالات متحده تکراری همیشگی قلمداد می‌شود.

در یکی از پست‌ها در فضای مجازی ذکر شده بود:"دومینیون شمارش آرای انتخابات ریاست جمهوری را بر عهده خواهد داشت. بله، این‌ها همان شیادانی هستند که از روند تقلب در انتخابات آمریکا در سال ۲۰۲۰ مراقبت کردند".

مشکل این نظریه آن است که دومینیون در فرانسه فعالیت نمی‌کند موضوعی که آن شرکت اخیرا بار دیگر آن را تایید کرده است. در بیش‌تر موارد، فرانسه از هیچ نوع دستگاه رای گیری استفاده نمی‌کند. اخذ اکثر قریب به اتفاق آرا به صورت دستی و با استفاده از برگه‌های کاغذی انجام می‌شود و سپس تحت نظارت دقیق نمایندگان هر یک از نامزد‌ها و سایر ناظران انتخابات شمارش آرای ماخوذه صورت می‌گیرد.

آیا این بدان معنی است که ما چیزی شبیه به ۶ ژانویه فرانسوی را خواهیم دید؟ در مرحله فعلی بسیار بعید به نظر می‌رسد. نه لوپن و نه هیچ نامزد دیگری گردهمایی‌هایی با موضوع "سرقت انتخاباتی" را سازماندهی نکرده اند و یا از خود تلاشی برای لغو نتایج انتخابات در سطح محلی را نشان نداده اند.

اختلاف در شمارش نهایی آرا بین مکرون و لوپن نیز بسیار گسترده‌تر از آماری است که بین بایدن و ترامپ مشاهده کردیم (به ترتیب ۵۸.۵۵ درصد در مقابل ۴۱.۴۵ درصد در مقایسه با ۵۱.۳ درصد در مقابل ۴۶.۸ درصد).

در فرانسه حتی اگر نامزدی بخواهد نتایج را به چالش بکشد از نظر جغرافیایی مشخص نیست که آرای اضافی از کجا آمده است. اگرچه جنبش "دزدی را متوقف کنید" در ایالات متحده بر تایید نتایج در چند ایالت کلیدی کالج انتخاباتی متمرکز بود سیستم انتخاباتی فرانسه بر رای مردم در سطح ملی تکیه دارد.

علاوه بر این، تسهیل کننده‌های ساختاری خشونت سیاسی موجود در ایالات متحده در فرانسه وجود ندارند. ایالات متحده مملو از مقادیر نجومی اسلحه‌های کوچک قابل دسترسی است در حالی که فرانسه برخی از سخت گیرانه‌ترین قوانین کنترل اسلحه را در اروپا دارد.

هیچ نمونه فرانسوی‌ای از گروه‌هایی مانند "پسران مغرور" (پراید بویز) و "نگهبانان سوگند" امریکایی وجود ندارند که سال‌ها تجربه در رقابت‌های مسلحانه و خشونت آمیز را داشته باشند. این در حالی است که دو گروه ذکر شده در امریکا در طول دهه ۲۰۱۰ میلادی چنین تجاربی را کسب کرده بودند.

در حالی که گروه‌های افراطی ایالات متحده به طور فعال تعداد قابل توجهی از کهنه سربازان نظامی را جذب و در خود ادغام می‌کنند و شاید این مهم‌ترین سازوکار آنان در گذار به فعالیت‌های خشونت آمیز بوده روند مشابهی در فرانسه وجود ندارد.

با این وجود، این بدان معنا نیست که پیامدی متوجه فرانسه نخواهد بود یا این که گفتمان تقلب در آرا از بین خواهد رفت.

گروه زیادی از مفسران هم چنین این سوال را مطرح کرده اند که چگونه با توجه به نرخ بالای آرای اعتراضی "سفید" و بدون ذکر نام هیچ نامزدی و با میزان مشارکت انتخاباتی پایین به گونه‌ای که هیئت تحریریه "لوموند" هشداری درباره خطرات "تجزیه سیاسی" و رادیکالیزه شدن را مطرح کرد، می‌توان انتخاب مکرون را مشروع دانست؟

در روز‌های پس از دور دوم انتخابات فرانسه "تقلب" هم چنان یکی از هشتگ‌های پرطرفدار در میان کاربران فرانسوی توئیتر بوده است که ظاهرا به دلیل لحظه‌ای بود که در آن شبکه France ۲ به طور تصادفی برای چند دقیقه در شب انتخابات لوپن را پیروز انتخابات دانست.

هنوز مشخص نیست که این لفاظی به کجا می‌انجامد یا در چشم انداز گسترده‌تر دموکراسی فرانسه به چه معنا خواهد بود. با این وجود، نکته واضح آن است که ادعای تقلب در انتخابات از بین نمی‌رود و ممکن است موج بعدی آن را در چند هفته آینده شاهد باشیم.

انتخابات پارلمانی فرانسه در ماه ژوئن برگزار می‌شود و در آن تکلیف اکثریت کرسی‌های پارلمان ملی مشخص شده و نخست وزیر نیز تعیین می‌شود. اکنون فعالان سیاسی چپ و راست افراطی فرانسه که عمیقا از سیاست‌های مکرون ناراضی هستند از انتخابات پیش روی پارلمانی تحت عنوان "دور سوم" انتخابات یاد می‌کنند.

ساختار انتخابات پارلمان فرانسه اغلب نماینده‌ای متفاوت از آرای احزاب را ایجاد می‌کند که احتمالا خود باعث تقویت گفتمان هایی، چون تقلب انتخاباتی و دزدیدن آرا خواهد شد.