ملاک رشد اقتصادی، نباید گول زننده باشد

فرارو-محمد نهاوندیان معاون اقتصادی رییس جمهوری، روز پنجشنبه در جلسه ستاد اقتصاد مقاومتی استان قم نوید رشد اقتصادی مثبت در بهار ۱۴۰۰ را داد.

به گزارش فرارو، وی گفته است: در اوج فشار‌های جنگ اقتصادی که شاید هیچ کشوری در دنیا شاهد آن نبوده، ما شاهد شوک بی سابقه کرونا نیز شدیم که اقتصاد‌های بزرگ جهان را با چالش جدی و رتبه‌های منفی مواجه کرد، اما فعالیت‌های اقتصادی در کشور با تلاش فراوان دنبال شد و ما حتی در تابستان رشد تولید ناخالص ملی را نیز تجربه کردیم.

او افزوده است: این یعنی پیروزی و تحقق جهش تولید البته به صورت نسبی، یعنی وقتی کشور‌هایی که چنین فشار جنگ اقتصادی و تحریم نداشتند با رتبه‌های منفی مواجه شدند ما توانستیم شاهد رشد تولید ناخالص ملی باشیم.

وی بیان کرد: امیدواریم این مسیر دنبال شود و در بهار سال بعد بتوانیم آثار منفی ناشی از شرایط به وجود آمده را جبران و ادامه سال بعد را با رشد مثبت دنبال کنیم که این اقدام بسیار مثبتی است.

وی ادامه داد: اثر مثبت این موفقیت تنها در اقتصاد نمایان نیست بلکه در سیاست هم نشان خواهیم داد عوارض ناشی از تحریم را متوقف ساختیم.

اما رشد اقتصادی در بهار ۱۴۰۰ چه پیش شرط‌هایی لازم دارد و آیا شدنی است؟

رشد اقتصادی مثبت در بهار ۱۴۰۰، دور از ذهن نیست
هادی حق‌شناس اقتصاددان در گفتگو با فرارو در این باره گفت: این‌که از رشد اقتصادی در بهار ۱۴۰۰ سخن بگوییم یک نوع پیش‌گویی است، الان ما هنوز وارد فصل زمستان نشدیم و سخن گفتن از رشد اقتصادی مثبت نه در فصل آینده بلکه در دو فصل بعد سخت است و، اما و اگر‌هایی دارد. یکی از این پیش‌شرط‌ها این است که سال پرآب و پربارانی داشته باشیم تا بخش کشاورزی ما بتواند بر رشد اقتصادی اثرگذار باشد. دوم این‌که واکسن کرونا امسال در اختیار همه قرار بگیرد. اگر این اتفاق بیفتد، در سال آینده بخش خدمات که حمل‌ونقل، گردشگری، هتل و رستوران اجزای مهم آن است می‌تواند بر نرخ رشد اقتصادی اثرگذار باشد. سوم، اگر تا پایان امسال، برجام به یک سرانجامی برسد و حکومت منتخب در آمریکا به برجام برگردد تا سال آینده صادرات نفت‌مان به روال عادی برگردد این هم بر نرخ رشد اقتصادی مؤثر است.

وی افزود: اگر روال بخش گردشگری ما عادی بشود و ما سال پرآبی هم داشته باشیم و بخش کشاورزی، تقویت شود به طور طبیعی و بی‌شک در بهار آینده رشد اقتصادی ما مثبت می‌شود. رشد اقتصادی برمی‌گردد به سه بخش صنعت، خدمات و کشاورزی. در بخش کشاورزی آب، در بخش خدمات موضوع واکسن کرونا و در بخش نفت موضوع عادی‌سازی شرایط و صادرات واردات ما تاثیرگذار است. اگر این سه اتفاق بیفتد یقیناً رشد اقتصادی بالایی را در بهار تجربه خواهیم کرد. درغیراین‌صورت، باید ببینیم چه اتفاقی می‌افتد، اما اگر این سه تا با هم اتفاق بیفتد با رشد اقتصادی بالایی مواجه خواهیم شد.

حق‌شناس بیان کرد: در حال حاضر، عوارض کرونا و تحریم‌ها به حداقل ممکن رسیده است. ما بهار سال آینده را با بهار امسال مقایسه می‌کنیم. بهار سال آینده را با بهار چهار سال قبل مقایسه نمی‌کنیم. این‌ها نسبی است. عوارض دو تکانه کرونا و تحریم به حداقل ممکن رسیده است بنابراین رشد اقتصادی مثبت در بهار ۱۴۰۰، دور از ذهن نیست، ولی اگر آن سه تا اتفاق بیفتد رشد اقتصادی با یک عدد بزرگ خواهیم داشت.

ملاک رشد اقتصادی، نباید گول زننده باشد
حسین محمودی‌اصل نیز در گفتگو با فرارو دراین باره بیان کرد: حل بخشی از مشکلات اقتصادی ما به لغو تحریم‌ها و فروش نفت بستگی دارد. فروش نفت، یک رشد ۱۲ درصدی برای یک‌سال می‌تواند در پی داشته باشد. اگر این اتفاق اواخر امسال بیفتد برای دو سال تقسیم می‌شود و ما یک رشد مثلاً ۶ درصدی سالیانه در طی دو سال می‌توانیم داشته باشیم. اما به‌جز این، هم رشد اقتصادی هم خواهیم داشت.

 

وی افزود: این رشد اقتصادی مربوط به این نیست که اوضاع ما خیلی خوب می‌شود. مربوط به این است که اوضاع ما خیلی خیلی دیگر بد نمی‌شود. چون به اندازه کافی بد شده است. به این مفهوم که فرض کنید صادرات ما مثلاً به خاطر کرونا ۳۰ درصد افت کرده و به خاطر تحریم هم بین ۲۰ تا ۳۰ درصد افت کرده است. به قدری رشد تولید ناخالص داخلی ما نسبت به سالیان گذشته پایین آمده که با برطرف شدن کرونا، افزایش در رشد تولید ناخالص داخلی از محل افزایش صادرات و بازگشایی فعالیت‌های مربوط به کسب و کار‌های مختلف رخ خواهد داد. بنابراین، این رشد اگر نسبت به ایامی که ما درگیر کرونا بودیم مقایسه شود این به ما یک افزایشی نشان خواهد داد، اما اگر بخواهیم نسبت به قبل از کرونا، مقایسه بکنیم باید یک معیار مقایسه‌ای داشته باشیم. اگر قبل از کرونا را بررسی کنیم یک موضوع است و بعد از کرونا یک موضوع دیگر. اگر این دو را باهم مقایسه کنیم قطعاً رشد اقتصادی ما به میزانی نخواهد بود که ما به اقتصاد و به تولید ناخالص داخلی قبل از کرونا برسیم.

او عنوان کرد: اگر قرار است چیزی را مقایسه بکنیم و دلمان به رشد اقتصادی خوش باشد باید رسیدن به میزان تولید ناخالص داخلی قبل از تحریم‌ها ملاک باشد. آن‌وقت می‌توانیم بگوییم که مدیران ما توانستند تحریم‌ها را مدیریت بکنند و از طریق فعالیت‌های جایگزین در عمل آن‌ها را بی‌اثر کنند تا ما به افزایش تولید ناخالص داخلی در حد قبل از تحریم رسیدیم.

وی اضافه کرد: ملاک رشد اقتصادی، نباید گول زننده باشد. با برطرف شدن کرونا ممکن است افت در تولید ناخالص داخلی و صادرات ما جبران بشود. اما این به دلیل خوب فعالیت کردن اقتصادمان نیست. این یک برگشت به حالت قبل است؛ بنابراین رشد به آن مفهوم نخواهیم داشت. به عبارت دیگر، رشد اقتصادی به مفهوم واقعی نخواهیم داشت و کماکان از دوران قبل از کرونا و تحریم عقب‌تر خواهیم بود.

محمودی‌اصل تأکید کرد: اگر دولت اقدام خاصی هم انجام ندهد به خاطر امید به رونق اقتصاد آن هم به دلیل کشف واکسن کرونا، این اتفاقات خواهد افتاد. اما ما دنبال رشد اقتصادی هستیم که در آن نظام مدیریتی ما دخیل باشد. این‌که در حالت عادی بهرحال یک اتفاقاتی بیفتد نمی‌تواند ملاک رشد اقتصادی باشد و ما بگوییم که در اثر تلاش‌های مختلف مسئولین اتفاقی افتاده است؛ نه! اگر رشد ناشی از نظام مدیریتی ما باشد قابل افتخار است وگرنه بقیه در روند طبیعی اتفاق می‌افتد. مثل این‌که بگویید من یک بچه را بزرگ کردم، اما همه بچه‌ها به طور طبیعی، بزرگ می‌شوند نقش شما به این برمی‌گردد که چطور این بچه را تربیت کنید و چه قدر بر زندگی او تاثیرگذار باشید.