bato-adv
bato-adv
کد خبر: ۴۵۱۷۱۹

تاجیک: شرایط تاریخی آن زمان شریعتی را طلب می‌کرد

تاجیک: شرایط تاریخی آن زمان شریعتی را طلب می‌کرد
تاجیک فعال سیاسی اصلاح طلب می‌گوید: اخیرا از برخی از نویسندگانی که اسم و رسمی دارند، می‌خوانم که به‌شدت امثال ایشان را مورد هجمه قرار می‌دهند و از این جهت که خصوصا دین را ایدئولوژیک کرد، از یک منظر ایدئولوژیک به قضایا نگاه می‌کرد و بیشتر سویه‌های فکری‌اش در جهت برپاکردن یک انقلاب و تغییر رادیکال جامعه بود، از شیعه علوی یک حزب تمام ایجاد کرد، این را یک نوع تقلیل‌گرایی می‌دانند. شریعتی یک نوع تسلط‌گرایی و نوعی برجسته‌کردن عصبیت‌های ایدئولوژیک و نگاه ایدئولوژیکی که بیان آن‌ها آفاتی را در جامعه ما داشت [با خود داشت]و از نگرش‌های پلورالیستی ممانعت می‌کرد.
تاریخ انتشار: ۰۹:۳۱ - ۰۱ شهريور ۱۳۹۹

محمدرضا تاجیک در گفت‌وگویی با اعتماد آنلاین از تأثیر اندیشه‌های دکتر علی شریعتی بر آرای خود سخن گفته است: «بی‌تردید افکار شریعتی روی نسل من تأثیر بسزایی داشت. معنا و مفهومش این نیست که من در شرایط کنونی که قرار دارم هر آنچه را که شریعتی کرد و اندیشید، تأیید می‌کنم. بسیاری جا‌ها فاصله نقادانه دارم، اما شریعتی روح زمانه خودش بود، شریعتی فرزند زمانه خودش بود.»

تاجیک افزود: «اخیرا از برخی از نویسندگانی که اسم و رسمی دارند، می‌خوانم که به‌شدت امثال ایشان را مورد هجمه قرار می‌دهند و از این جهت که خصوصا دین را ایدئولوژیک کرد، از یک منظر ایدئولوژیک به قضایا نگاه می‌کرد و بیشتر سویه‌های فکری‌اش در جهت برپاکردن یک انقلاب و تغییر رادیکال جامعه بود، از شیعه علوی یک حزب تمام ایجاد کرد، این را یک نوع تقلیل‌گرایی می‌دانند. شریعتی یک نوع تسلط‌گرایی و نوعی برجسته‌کردن عصبیت‌های ایدئولوژیک و نگاه ایدئولوژیکی که بیان آن‌ها آفاتی را در جامعه ما داشت [با خود داشت]و از نگرش‌های پلورالیستی ممانعت می‌کرد و نوعی عصبیت اعتقادی و اندیشگی را در بدنه جامعه تزریق می‌کرد».

«اما من به‌عنوان نسلی که از آن متأثر هستم، اگر بخواهم از یک نگاه و رویکرد درون‌ماندگار نسبت به شریعتی قضاوت کنم یا از یک رویکرد اسکینری بخواهم بین تکست و کانتکست یک نوع دیالوگ و دیالکتیک برقرار کنم، بی‌تردید شرایط تاریخی ما در آن زمان شریعتی را طلب می‌کرد نه بسیاری از روشنفکرانی که بعد‌ها تلاش کردند از دین ایدئولوژی‌زدایی کنند، نه. یا کسانی که خواستند سویه سیاسی دین را از آن متمایر کنند، نه. در آن نسل، ما به‌دنبال یک تئوری راهنمای عمل و یک تئوری مبارزه بودیم. در آن شرایط، مارکسیست به‌شدت در بین جوانان و دانشگاهیان ما به‌عنوان یک تئوری مقاومت و یک تئوری مبارزه و یک تئوری رهایی مطرح بود».

این فعال سیاسی اصلاح طلب در پاسخ به این پرسش که اکنون که چند دهه می‌گذرد، شما با عینک مارکس و با ترجمه دکتر علی شریعتی به یک ایدئولوژی‌ای رسیدید و همچنان از آن نگاه دفاع می‌کنید یا نه، پاسخ داد: «خیر. شرایط متفاوت است. دیدگاه کنونی من که خیلی‌ها معتقدند پست‌مدرن است و یک دیدگاه کاملا گفتمانی با من به شکل جدی در جامعه شروع شده است، اما می‌خواهم آن زمان را بگویم. شما از منی صحبت می‌کنید که در یک کانتکست زمانی خاص به سر می‌برم و در آن کانتکست زمانی شریعتی وجود دارد که قبل از انقلاب است.

ما داریم در آن زمان صحبت می‌کنیم. منی که در آن زمان زیست می‌کند، تحت تأثیر افکار شریعتی است و آموزه‌های او به‌شدت روی فضای فکری، نظری و عملی او تأثیرگذار است و طبیعتا به این معنا نیست که من کماکان در همان فضا دارم سیر می‌کنم و زیست‌جهانم کماکان متأثر از آموزه‌های شریعتی است».

تاجیک درباره اینکه آیا هنوز از آموزه‌های مارکس شریعتی در ذهن دارید یا خیر، ادامه داد: «نمی‌شود گفت که نمانده است. من قبل از ۸۸ شاید یک بار دیگر شروع کردم کتاب‌های شریعتی را خواندم و سخنرانی‌های ایشان را گوش کردم. من فقط همان‌طور که گفتم به‌دنبال یک پاسخ بودم، نه اینکه فقط شریعتی را خوانده باشم. شریعتی را، چون قبلا بسیار می‌خواندم، ولی سنی داشتم که بعضی وقت‌ها کتاب‌های ایشان را نمی‌فهمیدم، کتاب‌هایی که به شکل بسیار خاصی به دست می‌آمد و باید سریع برمی‌گرداندم.

بعضی از کتاب‌های شریعتی را از اول تا آخر نوشتم، چون در آن سنی که بودم بسیاری از مطالبش را متوجه نمی‌شدم؛ بنابراین می‌نوشتم که [چون]کتاب را باید برگردانم، این فرصت را داشته باشم که دوباره برگردم و بخوانم؛ بنابراین بعضی از کتاب‌های ایشان را تماما نوشتم، نه اینکه فیش‌برداری کرده باشم، تمامش را نوشتم چراکه کتاب باید سریع برمی‌گشت. تا جایی که به یاد دارم کتاب «شیعه علوی» بود یا کتاب چه باید کرد؟ یا آری پدر! مادر! ما متهمیم، آری این‌چنین بود برادر که چندین‌بار این کتاب را مطالعه کردم و به‌لحاظ احساسی تأثیر خاصی داشت و خودم هم بعد از انقلاب شروع کردم یک کتاب تحت همین عنوان آری، این‌چنین بود برادر [نوشتم]، ولی با سرنوشت و روایت بعد از انقلاب خودم که چه می‌خواستیم و چه اتفاقاتی در حال رخ‌دادن است و اتفاقا خطاب من به شریعتی است که تو ما را دعوت کردی به چی و چی و... و بعد از تو چه گذشت».

bato-adv
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۰:۴۴ - ۱۳۹۹/۰۶/۰۲
کسانی که دین را از سعادت فردی دنیا و آخرت به ایدئولوژی جهان محور تبدیل کردند مقصرند
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۶:۲۶ - ۱۳۹۹/۰۶/۰۱
بزرگان هر عصر را با شرایط ان زمان تحلیل می کنند
امروزخیلی ها نیوتن انشتین و لاووازیه و ابوعلی سینا و گالیله هستند و بهتر از انها ولی عزت انها به زمان است
هنوز ادیسون روشن کننده شبهای کل جهان است ولی او انرژی اتمی را نمی شناخت
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۶:۱۳ - ۱۳۹۹/۰۶/۰۱
آقای تاجیک جناب دکتر شریعتی با ترکیب اسلام ,بودیسم ,مارکسیسم سوسیالیسم و اگزیستانسیالیسم یک تفکر جدید ابداع کردند و به اسم اسلام تحویل ما دادند.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۲:۱۳ - ۱۳۹۹/۰۶/۰۱
خلایق هر چه لایق؟
وقتی تفکر التقاطی میشود الگو...
خوب دکانی درست کرده بود جناب علی شریعتی؟
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۱:۵۱ - ۱۳۹۹/۰۶/۰۱
شریعتی کیه؟؟
جمع کن باو
ناشناس
United Kingdom
۱۳:۱۶ - ۱۳۹۹/۰۶/۰۱
باورمندان به اسلام سیاسی هنوز برای رهبر ایدئولوژیک شان کف می زنند.
مجله خواندنی ها
انتشار یافته: ۸
امین میرزائی
Iran, Islamic Republic of
۱۰:۰۳ - ۱۳۹۹/۰۶/۰۱
یا ابا عبدالله! سلام.

علی هم مثل حسین وارث آدم بود . سرش را از دست داد ، ولی نیفتاده بود.
بختگان
Iran, Islamic Republic of
۱۱:۲۴ - ۱۳۹۹/۰۶/۰۱
شرایط اونموقع نبود بیسوادی ،تاریخ نافهمی و تنبلی و راحت طلبی فکرسازان و فقر تفکر در آنان بود!!!
مجله فرارو