فرارو-در مناطقی از آسیا و استرالیا مردم در حال خروج از قرنطینه هستند اما در عین حال قوانین و مقررات مربوط به فاصله اجتماعی و برخی محدودیت های دیگر نیز کماکان وجود دارند و گویی به هنجارهایی معمول در زندگی تبدیل شده اند. نشریه نیویورک تایمز، طی گزارشی به بررسی تجربه های این شهرها در بازگشت به شرایط عادی پس از کرونا پرداخته و اینکه چگونه توانسته اند دغدغه های سلامتی و بهداشتی را در شرایط بازگشایی، در نظر بگیرند.
اگر سری به یکی از کلیساهای شهر سئول در کره جنوبی بزنید، متوجه خواهید شد که عبادت کنندگان با فاصله از یکدیگر نشسته اند و به علت ترس از انتشار کروناویروس، دعاهای مذهبی را با صدا نمی خوانند و حتی از گفتن کلمه «آمین» نیز خودداری می کنند. روحانیون مسیحی حین اجرای مراسم مذهبی مرتب دست های خود را ضدعفونی می کنند و «آب مقدس» نیز از کلیساها برداشته شده است. گونگ می-جون 53 ساله و صاحب یک مدرسه که در مراسم کلیسای میونگدونگ در پایتخت کره جنوبی شرکت کرده بود، می گوید: «ما همیشه باید برای مبارزه آماده باشیم».
کره جنوبی حتی نامی برای شیوه های جدید دارد: «قرنطینه زندگی روزمره». مقامات اخیراً یک راهنمای 68 صفحه ای را منتشر کرده اند که در مورد موقعیت هایی مانند رفتن به سینماها (خودداری از فریاد زدن) و شرکت در مراسم تدفین (تعظیم کردن به جای بغل کردن)، راهنمایی هایی را ارائه می دهد.
در حالی که برخی شهرهای آسیا، استرالیا و همچنین جاهای دیگر، شیوع بیماری کروناویروس جدید را تحت کنترل خود درآورده اند، اقداماتی نیز برای بازگشایی کلیساها، مدارس، رستوران ها، سالن های سینما و حتی سالن های ورزشی را آغاز کرده اند تا شهروندان خود را که هفته ها گرفتار انزوای سخت بوده اند، به وضعیت عادی بازگردانند. اما در حقیقت این شهروندان در حال بازگشت به دنیایی هستند که مجدداً برای عصر کروناویروس طراحی شده است. جایی که مسافت های اجتماعی، معیارهای بهداشتی و محدودیت های اعمال شده از سوی دولت، تقریباً به هر فعالیت تزریق می شود. روشی از زندگی که احتمالاً تا یافتن واکسن یا راه درمان بیماری کروناویروس ادامه پیدا می کند.
در هنگ کنگ، میزها در رستوران ها باید حداقل پنج پا از هم فاصله داشته باشند و به مشتری ها کیسه هایی داده می شود تا ماسک صورت خود را هنگام صرف غذا، در آن قرار دهند. در چین دانش آموزان قبل از ورود به مدارس با بررسی دمای بدن روبرو می شوند، در حالی که میزهای غذاخوری آن ها نیز به دیواره های پلاستیکی جدا کننده مجهز شده اند. در کره جنوبی بازی های بیس بال بدون تماشاگر برگزار می شود و بازیکنان نیز نمی توانند در این زمین تف کنند.
بسیاری از مردم این شهرها می گویند چاره ای جز پذیرش این تغییرات ندارند چرا برای حفظ سلامتی جامعه باید تن به برخی محدودیت ها داد. در باشگاه رقص Salsa Amigos در سئول، معلمان به دانش آموزان دستور می دهند ماسک بپوشند و استراحت های مکرر انجام دهند تا عرق نکنند و همچنین باید سه فوت از همکلاسی های خود فاصله بگیرند. برخی از مربیان نیز به علت نگرانی از تماس بیش از حد هنرآموزان، از تمرینات دو نفره جلوگیری می کنند. وو تائو هیک 48 ساله، کارمند یک شرکت مخابراتی که این هفته در کلاس های سالسا و بوچاتا شرکت کرده بود، می گوید: «من واقعاً آرزو می کنم که ویروس زودتر از بین برود تا من بتوانم دوباره ورزش کنم».
آداب و رسوم جدید اجتماعی در شهرهایی همچون پکن، هنگ کنگ، سئول، سیدنی و تایپه (پایتخت تایوان)، پیش نمایشی از آنچه ممکن است به زودی در سطح جهانی معمول شود، ارائه می دهند. در حالیکه بخش هایی از اروپا و ایالات متحده برای رفع محدودیت ها، در حال انجام اقداماتی آزمایشی هستند، بسیاری از شهرهای آسیا و استرالیا عملاً دست به این اقدام زده اند و در این مسیر قرار گرفته اند. کروناویروس یا ترس از گسترش آن، زودتر به چنین مکان هایی رسیده است و آن ها قبلاً تلاش های چند ماهه ای را برای کاهش گسترش آن انجام داده اند. تعداد اندک موارد ابتلای جدید و گاه حتی نبود هیچ مورد جدیدی در این شهرها باعث شده است تا مقامات با اطمینان بیشتری فعالیت های عادی را از سر بگیرند، هرچند که احتیاط لازم نیز در نظر گرفته می شود.
اماکن محبوب گردشگری چین، بار دیگر اجازه ورود به بازدید کنندگان را داده اند، هرچند که هنوز محدودیت هایی در زمینه تعداد بازدید کنندگان اعمال می شود. «شهر ممنوعه» در پکن، روزانه فقط به 5000 نفر اجازه بازدید می دهد در حالی در شرایط پیش از کرونا، روزانه حدود 80000 هزار نفر از این مکان تاریخی بازدید می کردند. در هنگ کنگ نیز تمام کتابخانه های عمومی بازگشایی شده اند اما مراجعه کنندگان تنها یک ساعت می توانند در این مکان ها حضور داشته باشند. سالن های اصلاح و آرایش مو در سیدنی که پیش از این به علت گسترش کروناویروس جدید به طور کامل تعطیل شده بودند، تحت شرایط جدید ایمنی و با امکانات فراوان بهداشتی و ضدعفونی بازگشایی شده اند. در این سالن ها حتی توزیع مجله ها و نشریات نیز ممنوع شده است.
در این شرایط جدید دولت ها تلاش می کنند تا در حین مبارزه با کروناویروس جدید، فضا و شرایط مناسب برای فعالیت اقتصادی و اجتماعی را نیز دوباره فراهم کنند. این مسئولان در حال آزمایش فضای اجتماعی جدید و دستورالعمل های دوری اجتماعی مانند اجبار استفاده از ماسک در حمل و نقل عمومی و توصیه به عموم مردم برای جلوگیری از تعامل چهره به چهره در محل کار هستند. در خارج از رستوران ها، مراکز تجاری و دیگر اماکن عمومی، کنترل تب بدن اجباری وجود دارد.
برخی دولت ها همچنین محدودیت هایی را در مورد تجمعات افراد اعمال می کنند. در سیدنی، ساکنان فقط می توانند دو بازدید کننده را به طور هم زمان در خانه های خود میزبانی کنند، در حالی که مقامات در هنگ کنگ، تجمع بیش از چهار نفر در یک مکان عمومی را ممنوع کرده اند. در تایوان نیز تجمع بیش از 500 نفر در فضای باز، ممنوع شده است. در کره جنوبی به واسطه شدت گرفتن اپیدمی به واسطه یک مراسم مذهبی، کلیساها مورد توجه خاص قرار گرفته اند و این اماکن فقط می توانند تعداد مشخصی از افراد را در خود جای دهند و استفاده از امکانات بهداشتی همچون ماسک در این اماکن اجباری شده است.
مدارس نیز یکی از بزرگترین چالش های دولت ها هستند. کلاس های درس به واسطه تعاملات اجتماعی بالا، یکی از خطرناک ترین کانون های انتشار ویروس هستند. اما یک چالش مهم در این زمینه این است که تا زمانی که والدین نتوانند به صورت تمام وقت فرزندان خود را به مدرسه بفرستند، قادر نخواهند بود در سرکار خود حاضر شوند. این چالش به نوبه خود بازگشت به شرایط عادی و به عبارت بهتر بازگشایی مشاغل را با مشکل جدی مواجه می کند.
در سیندی مدارس به این شکل بازگشایی شده اند که هر کلاس به چهار گروه تقسیم شده است و هر گروه یک روز در هفته را به مدرسه می رود. این روند به مرور تغییر می کند تا اینکه در نهایت تا ماه ژوئن، مدارس به طور کامل و با حضور تمام دانش آموزان به فعالیت بپردازند. در پکن دانش آموزانی که برای امتحانات کالج آماده می شوند، به سر کلاس های خود بازگشته اند و در شانگهای نیز دانش آموزان دبیرستان بر سر کلاس های خود حاضر شده اند. سئول نیز برنامه خود برای بازگشایی مدارس را به زودی آغاز خواهد کرد.
در شهر هانگزو در شرق چین، یک مدرسه ابتدایی خصوصی از دانش آموزان خواسته بود که وقتی کلاس ها در اواخر ماه آوریل از سر گرفته شوند، کلاه هایی با مقوا بلند بسازند تا با استفاده از آن مطالبی در مورد مسافت اجتماعی را یاد بگیرند. آن ها وقتی کلاه خود را نشان می دادند، به سؤالات معلمان درباره دوره ابتلای کرونا و علائم آن پاسخ می دادند. در تایوان که کلاس ها از اواخر فوریه برگزار شد، مدارس تجمعات و کارهای گروهی را لغو کرده و به دانش آموزان دستور داده اند ماسک بپوشند و مرتباً دست خود را بشویند. آن ها از دانش آموزان خواسته اند تا هنگام غذا خوردن از صحبت کردن خودداری کنند. مراسم فارغ التحصیلی نیز در بسیاری از مدارس بصورت آنلاین در حال پیگیری و اجرا است. لی یو چنگ 18 ساله، دانش آموز دبیرستان یوچنگ شهر تایپه، می گوید: «چیزهای زیادی وجود دارد که از دست داده ام اما این ها برای مبارزه با این بیماری ضروری است. اگر من آلوده شوم، خانواده من هم ممکن است مبتلا شوند».
مشاغل نیز برای جلب مشتری های محتاط که به ماندن در خانه عادت کرده اند، اقدامات پیشگیرانه و بهداشتی بیشتری را در پیش گرفته اند. Black Sheep، یک گروه رستوران مجلل در هنگ کنگ، کنترل تب روزانه و بررسی سوابق پزشکی کارکنان را در 23 رستوران خود اجباری کرده است. اسپری های ضدعفونی کننده و کیسه های یکبار مصرف برای قرار دادن ماسک ها، در هر میز قرار دارند. مدیران این رستوران ها می گویند که این اقدامات به رونق مجدد تجارت آن کمک کرده است. سید آسیم حسین، یکی از بنیانگذارانBlack Sheep در این خصوص گفت: «بسیاری از چیزها در این بازگشایی، با دوران پیش از اپیدمی تفاوت خواهد داشت. استانداردهای قدیمی به اندازه کافی خوب نبودند».
در این میان فناوری نیز به دولت ها و مشاغل کمک می کند تا با تهدید مداوم کروناویروس جدید سازگار و منطبق شوند. در بسیاری از سالن های سینما در سئول، روبات هایی مستقر شده اند تا جزئیات برنامه ها و محل استراحت ها را به مشتریان ارائه دهند. میان وعده ها نیز بیشتر از طریق دستگاه های خودکار ارائه می شوند تا کارکنان فروش. در چین، مقامات از برنامه هایی برای ردیابی وضعیت سلامتی و مسافرت ساکنان استفاده می کنند و از آنها می خواهند کدهای QR را برای دسترسی به رستوران ها، ساختمان های اداری و مجتمع های آپارتمانی نشان دهند. زنگ زی لی، یک طراح 25 ساله از شهر شنژن در جنوب چین، می گوید که این اقدامات، از جمله بررسی دمای بدن در رستوران ها، به او آرامش می دهد. خانم زنگ می افزاید: «من واقعاً از مرگ می ترسم و اگر دمای من را نگیرند، جرات نمی کنم داخل رستوران شوم».
وضعیت موجود در جهان و گسترش کروناویروس، نشان می دهد که بازگشت جهان به شرایط عادی پیش از کرونا، حتی در کشورهایی که عفونت های جدید کرونا به طور چشمگیری در آن ها کاهش یافته، به زودی ها رخ نخواهد داد. تمام سالن های کنسرت خاموش شده اند و استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، کاهش شدیدی یافته است. در کشورهایی همچون کره جنوبی و تایوان که برخی از مسابقات ورزشی همچنان برگزار می شوند، ورزشگاه ها خالی از تماشگر هستند. برای مقابله با حس انزوا، تیم های بیس بال در تایوان در حال پر کردن سکوهای استادیوم با برش های مقوایی از چهره تماشاگران و مانکن هستند و در برخی جاها حتی صدا تماشاگران را نیز با استفاده از روبات ها، برای ورزشکاران تداعی می کنند. در سیدنی، سواحل دوباره بازگشایی شده اند اما ماموران پلیس و نگهبانان نجات به طور منظم گشت می زنند تا اطمینان حاصل كنند كه شناگران از آب ها فقط برای ورزش استفاده می كنند و دراز نمی کشند. دراز کشیدن، آفتاب گرفتن و بازی های آبی هنوز ممنوع است.
اما این محدودیت ها و قوانین برای بسیاری از افراد که مدت ها در قرنطینه بودند، موجب کاهش روحیه نشده است. دزموند کوهن 26 ساله که این هفته در ساحل باندی سیدنی به درون آب رفته بود، می گوید، این سواحل برای بسیاری از ساکنان «خروجی عاطفی» ایجاد می کند و بسیاری از مردم مشتاقانه برای ارتباط مجدد با طبیعت، به این محدودیت ها تن می دهند. او گفت: «همه به نوعی لبخند می زدند و به اطراف نگاه می کردند. همه ما فکر می کنیم این شرایط چقدر خوب است».
این شرایطی است که کروناویروس جدید ایجاد کرده است. از طرفی برای حفظ سلامتی جامعه باید قوانینی و محدودیت هایی را حداقل تا زمان کشف واکسن کروناویروس رعایت کرد و از طرف دیگر نمی توان تا آن زمان نامعلوم در قرنطینه ماند. پس باید شرایطی را در نظر بگیریم که ضمن حفظ سلامتی جامعه، فعالیت عادی نیز از سر گرفته شود. طبیعی است که چنین وضعیتی شرایطی جدید را پدید می آورد که با دوران پیش از کرونا متفاوت است. این تفاوت علی رغم اینکه ممکن است دنیای جدیدی را برای ما رقم بزند، در عین حال نباید آزادی های مدنی را خدشه دار کند. در چنین مسیری باید از تجربه شهرهایی که در آسیا و اروپا به کار گرفته شده اند، درس های مهمی آموخت.