رویای رنو در ایران

در شرایطی که لغو تحریم‌های بین‌المللی فرصت مناسبی را برای حضور خودروسازان خارجی در ایران فراهم آورده، رنوی فرانسه هنوز با غول‌های جاده مخصوص به توافق نرسیده و مذاکرات میان طرفین، به سختی و بسیار کند پیش می‌رود.

 هرچند پیمان کارگر، مدیرعامل رنوپارس در گفت‌و‌گوی اخیر خود با «دنیای اقتصاد» توضیحاتی در مورد استراتژی رنو برای حضور در ایران ارائه کرد، با این حال با توجه به اختلافاتی که میان این خودروساز فرانسوی و خودروسازان ایرانی وجود دارد، نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از آینده رنویی‌ها در ایران انجام داد.

با توجه به گفته‌های کارگر، رنو چند مولفه اصلی را برای فعالیت دوباره در ایران لحاظ کرده، آیتم‌هایی که با سیاست خودروسازان ایرانی هماهنگ نیست و از همین رو طرفین اختلاف نظرهای اساسی و سنگینی با یکدیگر دارند. یکی از اختلافات اصلی میان خودروسازان ایرانی و رنو، نحوه شراکت میان آنهاست، به‌نحوی‌که این موضوع در حال حاضر به مانعی بزرگ بر سر راه همکاری مشترک آنها تبدیل شده است. آن‌طور که مدیرعامل رنوپرس می‌گوید: «رنو می‌خواهد شریک استراتژیک خودروسازی ایران باشد نه شریک اختصاصی ایران خودرو یا سایپا». به‌عبارت بهتر، هدف رنو، همکاری مشترک با هر دو خودروساز بزرگ ایران است و این شرکت نمی‌خواهد هیچکدام از این دو غول جاده مخصوص را از دست بدهد. این یعنی رنو همچنان به‌دنبال پیاده کردن روش قبلی خود در خودروسازی ایران است، روشی که بر تولید مشترک و توامان با هر دو خودروساز بزرگ ایران تاکید دارد.

این در شرایطی است که ظاهرا خودروسازان ایرانی نمی‌خواهند این آزموده را دوباره بیازمایند. اوضاع به شکلی است که هم ایران خودرویی‌ها و هم سایپایی‌ها به رنو اعلام کرده‌اند در صورت همکاری مشترک با یکی از آنها، باید قید دیگری را بزند. آن طور که منابع آگاه می‌گویند، مسوولان سایپا به رنویی‌ها گفته‌اند که اگر قصد همکاری با این شرکت را دارند، دیگر نباید با ایران خودرو همکاری مشترک داشته باشند. حتی مدیرعامل سایپا چندی پیش در گفت‌و‌گو با خبرگزاری تسنیم تاکید کرده بود که رنو با ایران خودرو محصول مشترک تولید نخواهد کرد. از آن سو اما ایران خودرویی‌ها نیز تاکید کرده‌اند تا مذاکرات رنو با سایپا به پایان نرسد، با این خودروساز فرانسوی وارد مذاکره نخواهند شد. آبی‌های جاده مخصوص البته یک شرط سخت نیز برای رنو در نظر گرفته‌اند و آن، تولید محصول ارزان قیمت این شرکت به نام «کوئید» در ایران خودرو است. مسوولان ایران خودرو به حدی بر تولید کوئید اصرار دارند که گفته می‌شود اگر رنو با خواسته آنها موافقت نکند، قید شراکت با این خودروساز فرانسوی را خواهند زد.

این در شرایطی است که مدیرعامل رنوپارس تاکید می‌کند هنوز مقصد کوئید مشخص نیست و ایران خودرو و سایپا نمی‌توانند برای این شرکت تعیین تکلیف کرده و به اصطلاح تصمیم بگیرند. به گفته وی، رنو حتی اگر با خودروسازان ایرانی به توافق نرسد، در نهایت به‌صورت مستقل در ایران کار خواهد کرد. به‌عبارت بهتر، آخرین تیر ترکش رنو در ایران، فعالیت مستقل است، به این معنی که عنان تولید و عرضه محصولاتش را خود به‌طور کامل در دست بگیرد. رنو از سویی به‌ فکر خرید سهام خودروسازان ایرانی نیز هست؛ به‌نحوی‌که مدیرعامل رنوپارس تاکید می‌کند این شرکت (رنو) به‌دنبال خرید چند سایت از جمله پارس‌خودرو، سایپای کاشان و بخش شمالی کارخانه اصلی ایران‌خودرو است.

به‌نظر می‌رسد هدف رنو از خرید کارخانه‌های خودروسازی ایران، تکرار تجربه موفقش در رومانی است. رنویی‌ها چند سال پیش با خرید شرکت ورشکسته داچیا، آن را به مرور زمان احیا کرده و به عرصه صنعت خودرو بازگرداندند. هرچند بسیاری از کارشناسان معتقدند رنو توانایی تکرار تجربه موفق خود را در خودروسازی ایران نیز دارد، با این حال بسیار بعید به‌نظر می‌رسد بتواند مالک سهام خودروسازان کشور شود. به اعتقاد کارشناسان، در حال حاضر فضا برای خرید سهام کارخانه‌هایی مانند پارس‌خودرو و بخش شمالی ایران خودرو مهیا نبوده و رنویی‌ها تلاشی بیهوده در این ماجرا دارند. البته آن طور که مدیرعامل رنوپارس می‌گوید، رنو نیز فعلا از خرید پارس‌خودرو منصرف شده؛ زیرا بخش قابل‌توجهی از خطوط تولید این شرکت را محصولات چینی پر کرده؛ بنابراین فضا برای تولید محصولات رنو در آن فراهم نیست. رنو می‌خواهد همه پارس‌خودرو را مال خود کند، زیرا تولید 25 محصول جدید را در برنامه آینده اش (در ایران) گنجانده و قصد دارد بخش اعظم آنها را در این شرکت به تولید برساند. با این حساب، اگر رنو موفق به خرید پارس‌خودرو نشود، با چالشی بزرگ در تولید محصولات آینده اش در ایران مواجه خواهد شد. در این شرایط اما باید منتظر ماند و دید آیا پارس‌خودرویی‌ها حاضر می‌شوند قید ادامه تولید محصولات چینی را زده و جا را برای رنویی‌ها باز کنند، یا این خودروساز فرانسوی چاره‌ای دیگر خواهد اندیشید.

آن طور که مدیرعامل رنوپارس می‌گوید: رنو با توجه به شرایط فعلی پارس‌خودرو، تمرکزش را روی کارخانه‌هایی مانند بن رو و سایپای کاشان و بخش شمالی کارخانه اصلی ایران خودرو گذاشته است. به‌عبارت بهتر، این سه کارخانه به نوعی آلترناتیوهای پارس‌خودرو محسوب می‌شوند، این در شرایطی است که فروش آنها به رنو نیز به هیچ وجه قطعی نبوده و حتی با مخالفت اولیه ایران خودرو و سایپا مواجه شده است. به عنوان مثال، مدیرعامل ایران خودرو تاکید کرده بخش شمالی کارخانه را به رنو واگذار نخواهد کرد. همچنین در مورد بن رو و سایپای کاشان نیز سایپایی‌ها هنوز واکنش مثبتی مبنی‌بر فروش آنها به رنو نشان نداده‌اند و هیچ بعید نیست تیر خودروساز فرانسوی باز هم به سنگ بخورد. در مجموع با توجه به اختلاف نظرهایی که میان رنو و خودروسازان ایرانی وجود دارد، مذاکرات میان آنها به سختی پیش می‌رود و با این حساب، برای توافق نهایی باید یکی از سه طرف (رنو، ایران خودرو و سایپا) از مواضع خود کوتاه بیایند.