پالسهای هستهای غرب برای ایران
براساس اظهار نظرهای ویلیام هیگ و جان کری وزرای خارجه انگلیس و آمریکا که چندی پیش اعلام کردند ما وضعیت ایران را پیش از انتخابات درک میکنیم، ادامه مذاکرات به بعد از انتخابات ریاستجمهوری ایران موکول شد.
جان کری سه روز پیش در کنگره آمریکا حاضر شده و از نمایندگان خواست قطعنامهای که مبنی بر تشدید تحریمها علیه ایران بود را نگه دارند تا ایران براساس قولی که داده با جدیت بیشتری مذاکرات هستهای را دنبال کند. استراتژی اصلی این است که تا بعد از انتخابات، مذاکرهای انجام نشود اما بیانیهای که پنج عضو دائم شورای امنیت دادهاند و مسالهای که در آژانس هم به نوعی مطرح شده برای این است که میخواهند موضوع هستهای ایران تا پس از انتخابات ریاستجمهوری زنده نگه داشته شود.
گهگاهی هم وقتی میبینیم پالسهایی برای ایران ارسال میشود برای این است که نشان دهند این موضوع از اهمیتش کاسته نشده ولی به خاطر شرایط خاص ایران در آستانه انتخابات آن را به طور موقت در مراحل گفتوگوهای رسمی کنار گذاشتهاند.
همچنین روز گذشته خبری منتشر شد مبنی بر اینکه جلسه نهم نمایندگان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز 25 اردیبهشت ماه برگزار خواهد شد، در حالی که برگزاری این جلسه و مکان آن هنوز قطعی نشده است. اینها گفتهاند چنین پیشنهادی شده اما ایران فعلا پاسخی نداده است، ولی در کل اگر قرار باشد جلسهای برگزار شود باز هم بحث انتظارات و درخواستهای آژانس به میان میآید.
آنها از ایران سه درخواست دارند که دقیقا همان چیزهایی است که 1+5 روی آنها تصمیم میگیرد. پرونده هستهای ایران روی سه پرونده و محیط تا به این لحظه حرکت کرده است که اول آژانس است، دوم گروه 1+5 و سوم شورای امنیت. از بین این سه 1+5 اهمیت بیشتری دارد برای اینکه آژانس وظیفهاش این است که گزارش تهیه کند و این گزارش را به 1+5 دهد و آنها هم براساس گزارشهای آژانس مذاکره و چانهزنی کنند.
بنابراین آژانس جایگاهی برای تعیین تکلیف ندارد اما گزارشهایش در تصمیمات 1+5 موثر است. آژانس از ایران سه درخواست دارد؛ اول، بازدید از پارچین. دوم، کاهش سطح غنیسازی و سوم، انتقال کیک زرد باقیمانده به کشوری ثالث. احتمالا ایران 245 کیلو کیک زرد داشته است که از این مقدار ماه پیش اعلام کرد 100 کیلو تبدیل به سوخت شده است و آژانس میخواهد 145 کیلو باقیمانده را به کشوری دیگر انتقال دهد تا در آنجا تبدیل به اورانیوم غنیشده شود و به ایران بازگردد. سه انتظاری که تاکنون عملی نشده است.
راهکاری که با توجه به شرایط فعلی پیشنهاد میشود این است که ابتدا کاهش درصد غنیسازی را در دستور کار قرار دهیم و گفتوگو پیرامون دو مورد دیگر را به مذاکرات پس از انتخابات موکول کنیم.