فرارو از وقایع بیروت گزارش میدهد؛
در لبنان چه خبر است؟ / آیا خلع سلاح حزب الله کلید خورده است؟

با توجه به تصاویری که این روزها دیده شد و اطلاعاتی که این منبع ساکن بیروت در اختیار فرارو گذاشت، نمادها، بنرها و تصاویر مربوط به حزبالله به طور کامل از بیروت و جنوب لبنان جمعآوری نشده است. اما حجم و تعداد آنها در مقایسه با قبل به طور چشمگیری کاهش پیدا کرده. این اتفاق حتی در ضاحیه و مسیر منتهی به فرودگاه بینالمللی رفیق حریری که طی سالهای گذشته تحت نفوذ گسترده حزبالله بود نیز افتاده است.
فرارو- طی روزهای اخیر تصاویر و اخباری مبنی بر جمعآوری نمادهای مربوط به حزبالله از سطح شهر بیروت در شبکههای اجتماعی ایران مورد توجه قرار گرفت. پیگیری خبرنگار فرارو از یک منبع خبری ساکن بیروت نشان میدهد این تصاویر واقعیت دارد و بخشی از روندی است که طی چند ماه گذشته آغاز شده و منحصر به جمعآوری نمادها نیست.
به گزارش فرارو، تبلیغات محیطی مربوط به گروههای سیاسی در مناطق مختلف لبنان طی سالهای گذشته امری مرسوم بوده است. این مسئله تنها مختص به گروه حزبالله نیست. اما در حال حاضر تصاویر و نمادهای حزبالله از سطح شهر بیروت - نه به طور کامل - جمعآوری شده و دامنه آن حتی به منطقه ضاحیه جنوبی که به طور سنتی محل استقرار و تحت نفوذ حزبالله بوده نیز رسیده است. این روند پس از تغییرات کلان در عرصه سیاست لبنان و کاهش نفوذ حزبالله آغاز شد.
کاهش نمادهای حزبالله
با توجه به تصاویری که این روزها دیده شد و اطلاعاتی که این منبع ساکن بیروت در اختیار فرارو گذاشت، نمادها، بنرها و تصاویر مربوط به حزبالله به طور کامل از بیروت و جنوب لبنان جمعآوری نشده است. اما حجم و تعداد آنها در مقایسه با قبل به طور چشمگیری کاهش پیدا کرده. این اتفاق حتی در ضاحیه و مسیر منتهی به فرودگاه بینالمللی رفیق حریری که طی سالهای گذشته تحت نفوذ گسترده حزبالله بود نیز افتاده است. به گفته این منبع خبری، بر اساس تجربیات پیشین در لبنان، با توجه به شهادت سیدحسن نصرالله، سید هاشم صفیالدین دو رهبر پیشین این گروه و تشییع آنان که روز ۵ اسفند اتفاق افتاد و همچنین شهادت تمام فرماندهان عالیرتبه شاخه نظامی، این روند باید به صورت معکوس اتفاق میافتاد و حزبالله تبلیغات خود را در مناطق مختلف گسترش میداد. اما در حال حاضر با توجه به کاهش چشمگیر نفوذ حزبالله در ساختار قدرت لبنان، این کار به آرامی و تدریجی توسط نیروهای دولت انجام میشود.
بر اساس اخبار ابتدایی رسانههای لبنان، این اقدام با دستور وزارت کشور لبنان صورت گرفته و فرماندار بیروت به ماموران خود در شهر و نیروهای آتشنشانی مأموریت داد تا همه بنرها، تابلوها و پرچم های حزب الله را از اموال عمومی در امتداد جاده مرکز پایتخت پاک کنند.
تحویل موقعیتهای نظامی به ارتش
شاخه نظامی حزبالله بر ضاحیه جنوبی بیروت و همچنین منطقه شیعهنشین جنوب این کشور به صورت سنتی تسلط کامل داشت. اما اخبار حاکی از آن است که حزبالله بسیاری از پستهای ایست و بازرسی و مقرهای نظامی خود را به ارتش تحویل داده است. ارتش لبنان، بر اساس قطعنامه ۱۷۰۱ که مبنای آتشبس سال گذشته با اسرائیل بود، مواضع حزبالله در جنوب رود لیتانی را تحویل گرفته و این روند در مناطق دیگر نیز ادامه دارد.
مقاومت اسلامی پس از تخلیه جنوب توسط اسرائیل در سال ۲۰۰۰ و پایان جنگ ۳۳ روزه سال ۲۰۰۶، نفوذ سیاسی گستردهای در لبنان به دست آورد. با توجه به دستاوردهای حزبالله، تحلیلگران بارها بر این موضوع تاکید کردند که هیچ گروهی پس از این بازه زمانی توان مانوری که حزبالله از آن برخوردار بود را در اختیار نداشت. اما پس از ۷ اکتبر و درگیر شدن لبنان در جنگ با اسرائیل که در برههای از زمان به بمباران روزانه جنوب و پایتخت رسیده بود، انتقادهای داخلی از حزبالله تا بالاترین سطوح بروز داده شد. به غیر از رقبای سیاسی حزبالله مانند جریان اهل سنت (۸ مارس)، برخی نیروهای نزدیک به حزبالله نیز دنبال پایان دادن به این جنگ بودند که لبنان را درگیر کرده بود.
پس از ترور تمام فرماندهان نظامی حزبالله از سوی رژیم اسرائیل، عملیات انفجار پیجرها، زدن زیرساختهای این گروه و در نهایت شهادت سیدحسن نصرالله، نفوذ حزبالله رو به کاهش گذاشت. دبیرکل بعدی یعنی سیدهاشم صفیالدین نیز به فاصله اندکی از سیدحسن نصرالله به شهادت رسید.
حمله نیروهای امنیتی و ارتش لبنان به تجمع حزبالله - بهمن ۱۴۰۳
قدم بعدی، پایان بنبست سیاسی در لبنان و ریاستجمهوری ژنرال جوزف عون و نخستوزیری نواف سلام بود. عون با پشتیبانی فرانسه، آمریکا و عربستان اقداماتی در لبنان آغاز کرده که بخشی از آن به حزبالله برمیگردد. دولت لبنان دنبال انحصار سلاح در دست دولت و به تعبیر دیگر، خلع سلاح حزبالله به عنوان یک گروه سیاسی است. پیش از این نیز بارها این موضوع مطرح شده بود، اما حزبالله با نفوذ گسترده سیاسی خود، اجازه این اقدام را به دولت نمیداد. شرایط، موضعگیریها و وقایع ماههای اخیر نشان میدهد که دولت بار دیگر به دنبال این اقدام است. در هفتههای گذشته، برای نخستین بار بود که پس از سالها، نیروهای دولتی لبنان و هواداران حزبالله در بیروت با یکدیگر درگیر شدند که شاخصترین آن مربوط به موضوع انسداد جاده فرودگاه بود. پس از آن حتی نیروهای امنیتی لبنان برای دستگیری و یافتن عوامل درگیریها به ضاحیه ورود کردند.
بازخوانی یک نمونه نه چندان قدیمی
سال ۲۰۰۸، دولت لبنان به دنبال بحران سیاسی شدیدی که از نوامبر ۲۰۰۶ آغاز شده بود و موضوعی جداگانه است، به سمت برچیدن سیستم مستقل مخابراتی حزبالله حرکت کرد. همین حرکت کافی بود که بیروت در آستانه سقوط و کنترل کامل توسط نیروهای حزبالله در بیاید. یک طرف نیروهای سیاسی رقیب جریان شیعه (ائتلاف ۸ مارس با محوریت جریان المستقبل سعد حریری) بودند که دولت را در دست داشتند و طرف دیگر نیروهای شیعه (ائتلاف ۱۴ مارس با محوریت حزبالله و جنبش امل) که قدرت مقابله با اقدامات دولت علیه سیستم مخابراتی حزبالله را در خود میدیدند. لبنان در سال ۲۰۰۸ تا لبه جنگ داخلی رفت و در نهایت دو طرف به توافق دوحه دست پیدا کردند و خطر جنگ رفع شد.
تصویر رویترز از نیروهای حزبالله در درگیری بیروت - ۲۰۰۸
آن زمان حزبالله توانایی و نفوذ مقابله با این جریانات را داشت و از پشتیبانی سیاسی گسترده برخوردار بود. اما در حال حاضر، کنار هم قرار دادن این وقایع و مقایسه آنها نشان میدهد که حزبالله اگر چه قدرت و نفوذش کاهش پیدا کرده، اما توانایی مقابله و درگیری را دارد ولی از پشتیبانی سیاسی قبلی برخوردار نیست.