یک رسانه عراقی مدعی شده است که دولت جدید آمریکا پیامی را از طریق عمان به ایران فرستاده است که در آن از آمادگی او برای مذاکره با تهران و امکان رسیدن به توافق هسته‌ای غیر از توافقی است که در سال ۲۰۱۵ (برجام) حاصل شد و ترامپ سال ۲۰۱۸ از آن کناره‌گیری کرد. اینکه خبر مذکور که توسط رسانه عراقی مطرح شده تا چه حد می‌تواند نشانه امید برای برگزاری مذاکرات جدید باشد، موضوعی است که به دو طرف این گفت‌و‌گو‌ها مربوط می‌شود.
چندی دیگر قرار است دونالد ترامپ به عنوان چهل‌و‌هفتمین رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده مراسم تحلیف خود را برگزار کند و وارد کاخ سفید شود و همین موضوع موجب شده تا موجی از تقاضا‌ها برای مذاکره با تیم او و حتی نزدیک‌تر شدن روابط با ایالات‌متحده از سوی کشور‌های جهان به پا شود. به عنوان مثال، دولت کوبا اخیراً در سالگرد عادی‌سازی روابط واشنگتن – هاوانا که در دوران باراک اوباما و رائول کاسترو انجام شد، اعلام کرد که به دنبال آن است تا با دولت ترامپ مذاکرات جدیدی را سر‌وشکل دهد. دلیل این امر هم عموماً اقتصادی است؛ چراکه کوبا همین حالا زیر بار تحریم‌هایی است که هم دولت اول ترامپ و هم دولت بایدن علیه آن وضع کردند و در نهایت نزاع سیاسی باعث شد تا مصائب اقتصادی برای این کشور به وجود بیاید.
به گزارش سازندگی، در اروپا هم تقریباً چنین جوی حاکم است. حدود دو هفته پیش ترامپ برای افتتاح کلیسای نوتردام پاریس که سال ۲۰۱۹ در آتش سوخت به دعوت امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه وارد این کشور شد و از سوی دیگر ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین هم با وی در حاشیه این مراسم دیدار کرد. همین موضوع از سوی تحلیلگران به این‌گونه تحلیل شد که مکرون قصد دارد از این طریق هم با ترامپ دیدار و خود را به وی نزدیک‌تر کند و هم اینکه بتواند در پرونده جنگ اوکراین به عنوان یک عنصر مهم و اثرگذار وارد میدان سیاست بین‌الملل شود که ترامپ قرار است از این به بعد برای آن تصمیم‌گیری کند. البته مولفه‌های دیگری هم در این خصوص وجود دارد، اما به هر ترتیب باید گفت که جهان، امروز نگران ورود مجدد ترامپ به کاخ سفید است و همه چشم انتظار آن هستند تا ببینند، او پس از مراسم تحلیفش قرار است چگونه اوضاع را مدیریت کند.
با تمام این تفاسیر ترامپ برای ما ایرانیان یادآور لغو برجام و خروج یکجانبه ایالات‌متحده از توافقی است که در سال ۲۰۱۵ در دوران باراک اوباما منعقد شد و علاوه بر آمریکا، کشور‌هایی مانند چین، روسیه، فرانسه، آلمان و انگلیس هم در مذاکرات آن حضور داشتند. تبعات خروج آمریکای تحت فرمان ترامپ تا همین حالا می‌تواند لمس شود، اما بحث اینجاست که با ورود مجدد او به اتاق بیضی کاخ سفید معلوم نیست که رئیس‌جمهور محافظه‌کار ایالات‌متحده چگونه می‌خواهد با ایران مواجه شود و بر همین اساس، بازار گمانه‌زنی‌ها در این خصوص هر روز داغ‌تر می‌شود.
در این خصوص رسانه عراقی «بغدادالیوم» به نقل از یک منبع نزدیک به دولت ایران مدعی شده که «ایران در روز‌های گذشته، پیامی را از دولت منتخب آمریکا از طریق عمان که از کانال‌های مهم در تبادل پیام‌ها بین تهران و واشنگتن محسوب می‌شود، دریافت کرده است». به گزارش ایسنا، این منبع (یک‌شنبه) به بغدادالیوم گفت: پیام دونالد ترامپ به مسئولان ایرانی شامل آمادگی او برای مذاکره با تهران و امکان رسیدن به توافق هسته‌ای غیر از توافقی است که در سال ۲۰۱۵ (برجام) حاصل شد و ترامپ سال ۲۰۱۸ از آن کناره‌گیری کرد.
این منبع ایرانی گفت: «ترامپ بیشتر از چند ماه برای دریافت پاسخ مسئولان ایرانی درباره آمادگی‌شان جهت مذاکره در پرونده‌های مختلف ازجمله پرونده هسته‌ای منتظر نخواهد ماند. پیام آمریکا نشان می‌دهد، ترامپ برای مذاکرات مستقیم و در سطح عالی با ایران در اوایل فعالیت خود بسیار جدی است. اگر ایران قبول کند، احتمال توافق وجود خواهد داشت، اما چیزی وجود ندارد که تضمین کند در صورت حصول توافق، آمریکا به آن پایبند خواهد ماند یا خیر».
اینکه خبر مذکور که توسط رسانه عراقی مطرح شده تا چه حد می‌تواند نشانه امید برای برگزاری مذاکرات جدید باشد، موضوعی است که به دو طرف این گفت‌و‌گو‌ها مربوط می‌شود. واقعیت این است که ترامپ در رقابت‌های انتخاباتی و کمپین‌هایی که برگزار کرده است، بار‌ها مدعی شده بود که می‌تواند یک هفته‌ای با ایران به توافق برسد. او حتی سعی کرد از موضع تشویق برآید و این موضوع را با لحن مختلف مطرح کرد، اما واقعیت این است که هنوز هم مشخص نیست که تیم او چه خوابی برای مذاکره ایران دیده‌اند.
از سوی دیگر، ایران هم بار‌ها اعلام کرده که آماده مذاکره است، اما باید یک مذاکره شرافتمندانه و براساس منافع آن باشد و حتی تضمین‌هایی در مورد عدم خروج آمریکا از آن داده شود. در همین رابطه اخیراً سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در سفر به مصر و در مصاحبه با شبکه الغد عنوان کرد: ما همچنان منتظر تصمیم طرف‌هایی هستیم که با آنها وارد مذاکرات شدیم که این طرف‌ها سه کشور اروپایی، چین، روسیه و طرف آمریکایی بود که از این گروه خارج شد.
عراقچی گفت: ما نسبت به مسالمت‌آمیز بودن پرونده هسته‌ای خود اطمینان کامل داریم و مانعی برای مشارکت دادن دیگران نداریم و حتی بعد از عقب‌نشینی آمریکا از مذاکرات، ما به هیچ وجه میز مذاکرات را ترک نکردیم و همواره آماده ورود به مذاکرات شرافتمندانه براساس احترام و منافع متقابل هستیم. وی تصریح کرد: دکترین نظامی و امنیتی ایران به هیچ وجه براساس در اختیار داشتن سلاح هسته‌ای نیست. وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران گفت: امکان دستیابی به برخی راه‌حل‌ها با روش‌های مسالمت‌آمیز جهت جلوگیری از تشدید تنش و چارچوب کاری دیپلماتیک وجود دارد.
این سخنان وزیر خارجه کشورمان درحالی مطرح می‌شود که اخیراً آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات‌متحده در گفت‌و‌گو با اندیشکده آمریکایی شورای روابط خارجی با اتهام‌زنی دوباره به جمهوری اسلامی ایران مدعی شد که ممکن است ایران پس از تحولات ماه‌های اخیر منطقه به طور جدی‌تری به فکر ساخت سلاح هسته‌ای باشد. به گزارش ایرنا، وزیر امور خارجه آمریکا با بیان اینکه ایران از عواقب آنچه او آن را تلاش برای «دستیابی به سلاح هسته‌ای خواند، آگاه است»، در عین حال از امکان مذاکره بین واشنگتن و تهران در دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ سخن گفت و اعلام کرد که «فکر می‌کنم احتمال (از سرگیری) مذاکرات وجود دارد، اما البته بستگی به این دارد که ایران چه انتخابی می‌کند و آیا تصمیم می‌گیرد در این روند شرکت کند یا خیر».
آنچه در این راستا باید مورد نظر قرار بگیرد این است که ایران به دنبال آن است تا مذاکرات را انجام دهد، اما تیم ترامپ براساس سابقه‌ای که از خود در سال ۲۰۱۸ نشان دادند به دنبال آن هستند تا یک توافق با تضمین‌های حداکثری به نفع خود را تثبیت کنند؛ به یاد داریم که یکی از دلایل ترامپ برای خروج آمریکا از برجام این بود که این توافق باعث نشده تا محصولات آمریکا وارد ایران شود و همین موضوع از نگاه شخصی مانند ترامپ که یک تاجر به حساب می‌آید، متزلزل‌کننده هر نوع توافق با تهران است. در این راستا، مولفه دیگری به نام اسرائیل وجود دارد.
بدون‌شک در دنیا هیچ‌کس به اندازه نتانیاهو از پیروزی ترامپ خرسند نیست و او با تمام تلاش خود سعی می‌کند که مانع از دستیابی توافق میان تهران – واشنگتن شود. نتانیاهو وضعیت منطقه را به خصوص پس از خروج اسد از دمشق به نفع خود و اسرائیل می‌بیند و به همین دلیل باید به این نکته مهم توجه شود که او پس از ۲۰ ژانویه و روی کار آمدن ترامپ، سعی می‌کند هر اقدامی را علیه مذاکرات ایران و آمریکا انجام دهد. حال باید دید آیا ترامپ در این نوع از مذاکرات سعی بر توافق با تهران دارد یا راضی نگه داشتن تل‌آویو!
