بازگشت ترامپ؛ آیا پزشکیان بدشانس است؟

عصرایران طی یادداشتی نوشت: آیا بازگشت ترامپ به معنی بدشانسی پزشکیان است؟ حتما نه. چون سیاست عرصه اتفاقات عجیب و غریب و غیرعادی است. 

سیاست، جاده صاف و بی‌خطری نیست که بتوان چشم بسته در آن راند که اگر چنین بود سیاست نام نمی‌گرفت و «بی پدر و مادر» توصیف نمی‌شد. سیاست چون جاده مستقیمی است که هر آن ممکن است بپیچد یا گاوی سراسیمه و بی‌مقدمه وارد آن شود و سیاستمدار را با واقعیتی جدید و شگفت آنگیز روبه رو سازد. 

۴ سال ریاست جمهوری پزشکیان مصادف با ۴ سال ریاست ترامپ شده است. هر دو باهم آمده‌اند و باهم هم دوره خود را به پایان می‌رسانند. موفقیت یا شکست ریاست پزشکیان حالا به میزان زیادی به تصمیمات و رفتارهای دولت ترامپ وابسته است. چه دوست داشته باشیم چه دوست نداشته باشیم ترامپ یک متغیر تاثیرگذار جدی است. 

شاهد زنده هم تجربه ۸ سال ریاست جمهوری حسن روحانی است که به دو دوره قبل و بعد از ترامپ، تقسیم می‌شود. اقدامات ترامپ در خروج از برجام و اعمال تحریم‌های شدید و سختگیرانه، آن چنان شرایط را در ایران تغییر داد که به جرات می‌توان گفت دولت پیروز برجامی حسن روحانی در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۷ را به دولتی شکست خورده تبدیل کرد. ترامپ با خروج امریکا از برجام، این توافق را از کارآیی انداخت و در داخل هم با فیلتر تلگرام، دو بال برجام – تلگرام دولت روحانی چیده شد. تحریم‌های شدید، حداکثری و سختگیرانه ترامپ علیه ایران، پاس گل برای مخالفان داخلی روحانی بود تا او را به شکست بکشانند. 

ترامپ در دولت نخست، رفتارهای عجیب و غریب، کم نداشت و آسیب‌های زیادی را متوجه کشورها و سازمان‌های متعددی کرد. برخی کشورها هم با انعطاف پذیری، پیش بینی و به روزسازی، توانستند از پدیده ترامپ به سلامت عبور کنند و منافع کشور و مردم خود را حفظ کردند. 

حکومت‌ها و دولت‌ها، اساسا برای شرایط غیرعادی و استثنایی ایجاد شده اند. چیزی شبیه تاسیس آتش نشانی و اورژانس و بیمارستان و…. مردم به دولت‌ها مالیات می‌دهند تا از جمله در برابر سیل و طوفان و بیماری‌ها در امان بمانند. دولت‌ها با همه منابع مالی و انسانی و سازمانی، وظیفه دارند از مردم در برابر حوادث پیش بینی نشده، غیرمترقبه و غیرعادی، حمایت کنند.

حوادث غیرمترقبه وغیرعادی تنها به حوادث طبیعی محدود نمی‌شود بلکه حوادث سیاسی غیرعادی را هم شامل می‌شود از جمله جنگ و شورش و حملات مسلحانه و کودتا و… و البته پدیده‌هایی چون ترامپ. 

در نتیجه، بازگشت ترامپ ربطی به شانس و بدشانسی پزشکیان ندارد. بیشتر به ضعف طرف خودی باز می‌گردد. در حالی که در چند سال اخیر او قصد خود را برای شرکت در انتخابات و بازگشت به کاخ سفید اعلام کرده بود و روی کاغذ حداقل۵۰ درصد شانس پیروزی داشت. یک بار قبلا هم او را تجربه کرده ایم. 

بار نخست (سال ۲۰۱۷) هم که ترامپ پیروز انتخابات شد پدیده پیش بینی نشده‌ای نبود چرا که از چند سال قبل هم وارد کارزار انتخابات شده بود و وعده خروج از برجام را هم به صراحت تمام اعلام کرده بود اما در داخل، این تهدید بزرگ نادیده گرفته نشد. 

ترامپ اکنون چهره‌ای شناخته شده‌ای است و قول داده آغازگر هیچ جنگی نباشد و بر خلاف دوره روحانی روابط ما با یکی از مهم‌ترین متحدان آمریکا در منطقه یعنی عربستان سعودی خصمانه نیست. بنا براین می‌تواند شانسی هم برای پزشکیان باشد خاصه اگر آتش جنگ را در غزه و اوکراین خاموش کند. 

دولت پزشکیان می‌تواند با انعطاف پذیری، درک واقعیت‌های ایران، منطقه و جهان و با هدف حفاظت از منافع کشور و مردم و متحدان، تماس‌های مستقیم و غیرمستقیم را با ترامپ آغاز کند تا با کسب توافق برد - برد بر سر مسائل اختلافی از جمله تحریم‌ها و هسته ای، هم تهدید ترامپ را به فرصت تبدیل کند و هم مانع از آسیب‌پذیری ایران در این مرحله شود. 

اتفاقات غیرعادی بخشی از عرصه سیاست و سیاست ورزی‌اند و ویژگی سیاستمداران و دولت‌ها در پیش بینی این اتفاقات و انعطاف‌پذیری لازم برای رویارویی متناسب با آن‌هاست.

نویسنده: رضا غبیشاوی