جت لگ یا پرواززدگی یکی از مشکلات رایج مسافران بهخصوص در سفرهای طولانی هوایی است. این پدیده به دلیل اختلاف ساعت مبدأ و مقصد به وجود میآید و باعث اختلال در چرخه خواب و بیداری بدن میشود. این پدیده به دلیل کاهش ترشح هورمون ملاتونین که مسئول تنظیم خواب است، رخ میدهد. وقتی به مقصدی با اختلاف زمانی زیاد میرسیم، بدن هنوز بر اساس ساعت مبدأ عمل میکند و تنظیمات خواب و بیداری به هم میریزد. این اختلال میتواند تأثیرات منفی زیادی بر روی کارایی شما داشته باشد و باعث خستگی و بیخوابی شود.
برای کسانی که به طور مرتب در سفرهای کاری به نقاط مختلف جهان شرکت میکنند، جت لگ میتواند چالشی جدی باشد، زیرا زمان کمی برای تطبیق با ساعت جدید دارند و از آنها انتظار میرود که بلافاصله پس از رسیدن به مقصد در جلسات و فعالیتهای کاری شرکت کنند. خوشبختانه، راهکارهایی وجود دارد که میتواند به کاهش تأثیرات پرواززدگی کمک کند. در ادامه، به بررسی چند توصیه کاربردی میپردازیم که میتواند به شما در کاهش اثرات جت لگ و حفظ انرژی و تمرکز در سفرهایتان کمک کند.
جت لگ یا خستگی ناشی از سفر هوایی، اختلالی است که در اثر تغییر سریع منطقه زمانی به وجود میآید و میتواند خواب، هوشیاری و عملکرد بدن را تحتتأثیر قرار دهد. برای کاهش اثرات جت لگ و بهبود تطبیق بدن با منطقه زمانی جدید، میتوان از روشهای زیر استفاده کرد:
یکی از اشتباهات رایج مسافران در سفرهای طولانی، نخوابیدن یا خواب ناکافی شب قبل از پرواز است. این اتفاق ممکن است به دلیل استرس خرید بلیط هواپیما و هیجان قبل از سفر، مشغلههای مربوط به بستن بار و جمعوجور کردن وسایل، یا حتی بهعمد خسته کردن خود و امید به خوابیدن در طول پرواز باشد. اما این رویکرد نهتنها کمکی به کاهش جتلگ نمیکند، بلکه ممکن است تنظیمات طبیعی بدن را مختل کرده و تطبیق با منطقه زمانی جدید را دشوارتر کند.
استراحت کافی پیش از سفر نقش مهمی در پیشگیری از جتلگ دارد. بدن به یک روال منظم خواب و بیداری عادت کرده است و ایجاد تغییرات ناگهانی در این روال، توانایی بدن در تطبیق با ساعت جدید را مختل میکند. اگر شب قبل از پرواز خوب نخوابید، نهتنها در طول پرواز خسته و بیحوصله خواهید بود، بلکه احتمال بیشتری وجود دارد که پس از رسیدن به مقصد، با مشکلاتی مانند بیخوابی یا خوابآلودگی در ساعات نامناسب مواجه شوید.
اگر هدف از سفر شما شرکت در یک جلسه مهم یا انجام امور کاری حساس است، یکی از بهترین راهها برای پیشگیری از جت لگ این است که چند روز زودتر به مقصد برسید. این اقدام به بدن شما فرصت میدهد تا با منطقه زمانی جدید تطبیق پیدا کند و شما باانرژی و تمرکز کافی در برنامههای کاریتان حاضر شوید.
هنگامی که به مناطق زمانی دوردست سفر میکنید، بدن شما برای تنظیم ساعت بیولوژیک خود به زمان نیاز دارد. بهویژه اگر به سمت شرق سفر میکنید، تنظیم مجدد ساعت داخلی بدن سختتر و زمانبرتر است. بهطورکلی، برای هر منطقه زمانی که به سمت شرق طی میکنید، به حدود دو سوم آن تعداد روز برای تطبیق نیاز دارید. برای مثال، اگر ۶ منطقه زمانی را پشت سر بگذارید، بدن شما به حدود ۴ روز نیاز دارد تا به حالت طبیعی بازگردد. اگر به سمت غرب سفر میکنید، این تطبیق سریعتر اتفاق میافتد و به حدود نصف تعداد مناطق زمانی که رد کردهاید، زمان نیاز دارید.
یکی از مؤثرترین روشها برای پیشگیری از جت لگ و کاهش تأثیرات منفی آن، برنامهریزی مناسب خواب پیش از سفر است. تغییرات ناگهانی در ساعت خواب و بیداری میتواند فرایند تطبیق بدن با منطقه زمانی جدید را دشوارتر کند؛ بنابراین، پیش از سفر، تلاش کنید برنامه خواب خود را بهتدریج با ساعت مقصد هماهنگ کنید. اگر به سمت شرق سفر میکنید، سعی کنید چند روز قبل از سفر، هر شب یک ساعت زودتر به رختخواب بروید و زودتر از خواب بیدار شوید. این تغییر تدریجی به بدن شما کمک میکند تا با زمان جدید سازگار شود. همچنین، اگر به سمت غرب سفر میکنید، چند روز قبل از سفر، هر شب کمی دیرتر به رختخواب بروید و دیرتر از خواب بیدار شوید.
نوشیدن آب کافی یکی از عوامل کلیدی در کاهش اثرات جت لگ و حفظ راحتی در طول سفرهای هوایی است. هوای داخل هواپیما به دلیل فشار کم و دستگاه تهویه، به طور معمول خشک است و میتواند منجر به ازدستدادن سریع آب بدن شود. این کمآبی میتواند احساس خستگی و بیحالی را تشدید کند. نوشیدن آب کافی قبل، در طول و بعد از پرواز به حفظ سطح مناسب آب بدن کمک میکند. نوشیدنیهای حاوی کافئین، مانند قهوه و برخی نوشابهها، میتوانند بر الگوی خواب شما تأثیر بگذارند و تنظیم ساعت بدن را مختل کنند. همچنین، این نوشیدنیها به افزایش دفع آب بدن منجر میشوند، بنابراین بهتر است از مصرف آنها در طول پرواز خودداری کنید.
جت لگ یا پرواز زدگی، اختلالی موقتی است که در اثر تغییر سریع منطقه زمانی و سفرهای طولانیمدت هوایی ایجاد میشود. علائم آن شامل اختلال در خواب، خستگی و اختلال در هضم غذا است. جت لگ معمولاً موقتی است و به درمان جدی نیاز ندارد، اما اگر علائم آن برایتان آزاردهنده باشد، میتوانید از روشهای زیر برای کاهش تأثیرات آن استفاده کنید:
جت لگ یا اختلال در تطابق ساعت زیستی بدن با تغییرات سریع منطقههای زمانی، به طور معمول موقتی است و بیشتر افراد طی چند روز بهبودی کامل را تجربه میکنند. مدتزمان لازم برای بهبود جت لگ به تعداد منطقههای زمانیای بستگی دارد که در طول سفر طی کردهاید. سرعت بهبودی ممکن است بسته به ویژگیهای فردی، از جمله سن، وضعیت سلامتی و عادات خواب، متفاوت باشد. برخی افراد ممکن است سریعتر با زمان جدید سازگار شوند، درحالیکه دیگران به زمان بیشتری نیاز دارند. بهطورکلی، بدن انسان به طور متوسط روزی یک یا دو منطقه زمانی جدید را بهراحتی میپذیرد.
جت لگ بهطورکلی موقتی است و بیشتر افراد در طی چند روز بهبود مییابند، در برخی موارد خاص، این اختلال میتواند عوارض نادری به همراه داشته باشد: