فرارو- در نسل بعدی فیلمهای پرفروش درباره دایناسورها برخی از موجودات ستارهای شاید بیشتر شبیه یک پرنده و کمی کمتر شبیه یک شیر غرنده به نظر برسند. دست کم این احتمالی است که از نتایج تحقیقات جدید منتشر شده در ماه جاری به دست آمده است اگرچه در مورد صدای دایناسورها واقعا اطلاعات کمی وجود دارد.
به گزارش فرارو به نقل از نیویورک تایمز، با این وجود، یک تیم تحقیقاتی سرنخهایی در مورد صداهایی که میتوانست از اولین حنجره فسیل شده دایناسور تولید شده باشد را یافته اند. این اطلاعات از فسیل یک آنکیلوسور گروهی از دایناسورهای گیاهخوار به دست آمده که از خویشاوندان نزدیک پرندگان نبودند. فسیل این دایناسور در سال ۲۰۰۵ میلادی در مغولستان کشف شد.
"جونکی یوشیدا" دیرینه شناس در موزه فوکوشیما در ژاپن میگوید که این یافته شگفت آور است، زیرا اعضای بدن درگیر در صداسازی از جمله حنجره که اغلب از غضروف ساخته شده است، اما در برخی حیوانات میتواند استخوانی باشد نامزد خوبی برای حفظ شدن به عنوان فسیل (حنجره در برخی از حیوانات در نزدیکی قسمت بالای نای قرار دارد و حاوی تارهای صوتی است) قلمداد نمیشود.
تیم دکتر "یوشیدا" به منظور تلاش برای بدست آوردن صدایی که ممکن است یک دایناسور به زبان آورده باشد به خویشاوندان تکاملی موجودات کرتاسه از جمله پرندگان و نزدیکترین پسرعموهای دایناسورها یعنی تمساحها نیز نگاهی انداختند.
ویکتوریا آربور" دیرینه شناس در موزه سلطنتی ویکتوریا در کانادا که در این مطالعه مشارکت نداشته میگوید:"آنان به نوعی محدوده صداهایی را که ممکن است انتظار داشته باشیم در بر میگیرند. مشخص شده که دایناسورها صداهایی شبیه تمساح تولید میکردند: غرش و سر و صداهای عمیق همراه با صدای خش خش. این آناتومی پایهای است که آنان با آن کار میکردند. سپس پرندگان این روشهای تولید صدا را تکامل بخشیدند جایی که میتوانند صداهایی را که از گلوی شان بیرون میآید را به روشی ظریفتر تغییر دهند".
پرندگان و خزندگان راههای بسیار متفاوتی برای تولید صدا با استفاده از اندامهایی که نای و ریههای را احاطه کرده اند در اختیار دارند.
در خویشاوندان منقرض شده و زنده تمساح حنجره وظیفه تولید صدا را برعهده دارد. پرندگان دارای اندام متفاوتی به نام سیرینکس هستند که در نزدیکی ریههای آنان قرار میگیرد تا صدا تولید کند. هم چنین، پرندگان دارای اندام دیگری هستند که در نزدیکی دهان شان قرار دارد تا صداها را تغییر دهد و به برخی از پرندگان اجازه میدهد تا آوازهای مفصلی بسازند.
دکتر یوشیدا و همکاران اش دو قسمت از حنجره را مورد ارزیابی قرار دادند که از ماهیچههای درگیر در باز کردن راه هوایی و تغییر شکل آن حمایت میکردند. در آنکیلوسور هر دو بخش استخوانی بودند. این تیم نسبت آن با حنجرههای دهها پرنده و خزندگان از جمله کروکودیل، گکو (مارمولکی است از فروراسته گکووارگان که در اقلیمهای گرم سراسر دنیا یافت میشود) و لاک پشت را مورد مقایسه قرار دادند.
دکتر یوشیدا میگوید بخشی که قاعده حنجره آنکلیوسور را تشکیل میدهد در مقایسه با سایر حیوانات بسیار بزرگ بود که نشان میدهد این دایناسور میتوانست راه هوایی خود را به طور گسترده باز کند تا صداهای بلندی که از دوردستها شنیده میشد را بسازد.
او اشاره میکند که بخش دیگر حنجره که یک جفت استخوان نسبتا بلند است میتواند به نای اجازه دهد تا شکل خود را برای اصلاح صداها تغییر دهد. پژوهشگران اخیرا در مجله Communications Biology گزارش دادند که این بخش ممکن است به آنکیلوسورها اجازه داده باشد تا به روشی شبیه پرندگان صدا تولید کرده باشند.
دکتر "یوشیدا" میگوید:"در نتیجه این احتمال وجود دارد که آن دایناسورها صدای جیر جیر نیز تولید میکردند".
او میگوید هنوز خیلی زود است که بفهمیم دایناسورها احتمالا چه صداهای خاصی را تولید میکردند. او میگوید حتی یک گونه پرنده نیز طیف وسیعی از صداها را تولید میکند و اندامهای دیگری نیز از دهان و بینی گرفته تا احتمالا سیرینکس در این فرآیند نقش دارند.
"جولیا کلارک" دیرینه شناس در دانشگاه تگزاس در آستن که بخشی از این مطالعه نبوده آن ارزیابی را جالب توجه میداند. با این وجود، او میگوید نحوه چیدمان این قسمتهای حنجره و سایر استخوانهای مجاور در آنکلیوسور شبیه به استخوانهای پرندگان نیست. او میگوید:"تنها در پتروسورها (خزندگان بالدار) چیزی شبیه به حالت پرنده را میبینیم".
دکتر "کلارک" میگوید مشخص نیست ساختارهایی که این تیم مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند چگونه به یک آنکیلوسور اجازه میدهد تا صداها را تغییر دهد. پرندگان از حنجره برای این منظور استفاده نمیکنند. آنان اندامی دارند که او به آن سبد هیولارنژیال میگوید که برای تغییر تماسهای شان آن را به سمت بالا یا پایین حرکت میدهند.
هم چنین، حنجره در تمام چهارپایان دیده میشود گروهی که حیواناتی مانند پرندگان، خزندگان و پستانداران را شامل میشوند. آناتومی توصیف شده در این تحقیق طیف متنوعی از حیواناتی را در بر میگیرد که میتوانند و یا نمیتوانند صدا تولید کنند. او میگوید:"ما نمیدانیم هیچ یک از این تغییرات به چه معنا هستند".
او میگوید که بخشهای مورد مطالعه از حنجره ممکن است ارتباط بیش تری با دور نگهداشتن غذا از راه هوایی داشته باشند، زیرا به باز و بسته شدن آن کمک میکنند و چیدمان ساختارهای مرتبط در این آنکلیوسور نیز کاملا متفاوت از بسیاری از دایناسورهای دیگر به نظر میرسد.
آیا دایناسورهای دیگر میتوانستند صدایی شبیه پرندگان داشته باشند؟ شاید. دکتر کلارک و همکاران اش یک سیرینکس فسیل شده مربوط به حدود ۶۷ میلیون سال پیش را در یک پرنده باستانی پیدا کردند. از آنجایی که آن فسیل متعلق به دوره پیش از انقراض دایناسورها بوده این احتمال وجود دارد که برخی از دایناسور دارای آن بوده باشند. با این وجود، تاکنون هیچ پژوهشگری در یک فسیل از دایناسوری فاقد قابلیت پرواز سیرینکس را نیافته اند.
او میگوید که این بخشهای حنجره در مطالعه تازه احتمالا به ویژگیهای منحصر به فرد این آنکلیوسور مربوط میشود نه چیزی که بتوان آن را به تمام دایناسورها تعمیم داد. هنوز سوالات زیادی در مورد تکامل صدای دایناسورها وجود دارد. دکتر "کلارک" میگوید:" آنکیلوسورها عجیب هستند. این پیام اصلی پژوهش اخیر است".