چرا نوزاد زردی می‌گیرد؟

فرهاد چوبدار، در گفتگو با شبکه سلامت سیما، در پاسخ به این سوال که علت بروز زردی در نوزادان چست، گفت: علت زردی در نوزادان بیلی روبین حاصل از متابولیسم گلبول‌های قرمز است (وقتی گلبول قرمز می‌شکند قسمتی از آن تبدیل به بیلی روبین می‌شود، بیلی روبین تولید شده به آلبومین موجود در خون متصل می‌شود و به داخل کبد می‌ریزد، در کبد تحت فرآیندی تبدیل به بیلی روبین قابل دفع از بدن می‌شود که از طریق روده‌ها از بدن خارج می‌شوند.

وی ادامه داد: در سیستم بدن نوزادان سیستم حمل و نقل بیلی روبین قوی نیست که باعث افزایش این ماده در خون نوزاد می‌شود اگر میزان بیلی روبین در بدن نوزاد به ۲ برسد این ماده در ملتحمه چشم و پوست نوزاد رسوب می‌کند و زردی در بدن نوزاد قابل رؤیت می‌شود. خوشبختانه زردی فیزیولوژیک در تمام نوزادان رخ می‌دهد و صدمه‌ای ایجاد نمی‌کند.

چوبدار افزود: اگر سطح بیلی روبین در خون نوزاد از میزان مشخصی بالاتر رود، در همه اعضای بدن و بخصوص در مغز رسوب می‌کند که متأسفانه باعث اثرات جبران ناپذیری در مغز می‌گردد.

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که چرا زردی در نوزادان بیشتر ایجاد می‌شود، گفت: به دلیل کاهش میزان اکسیژن در رحم مادر، تعداد گلبول‌های قرمز خون جنین بیشتر است و نیز نیمه عمر این نوع گلبول‌های قرمز (هموگلوبین F) در خون نوزادان کمتر است که در نتیجه، با تخریب بیشتر و تولید بیلی روبین بیشتری در خون همراه خواهد بود.

وی ادامه داد: نوزادان به دلیل کمتر شیر خوردن در طی ساعت‌ها و روز‌های اول زندگی، تخلیه روده کمتری دارند که باعث تأخیر در خروج بیلی روبین از بدن نوزاد می‌شود، اینگونه است که نوزاد مبتلا به زردی فیزیولوژیک می‌شود.

چوبدار در پاسخ به این سوال که چه نوزادانی بیشتر در خطر زردی قرار دارند، گفت: نوزادان نارس بیشترین خطر برای ابتلاء به زردی را دارند، نوزادان مادران دیابتی، ناسازگاری بین گروه خونی مادر و نوزاد و همچنین بیماری فاویسم از دیگر دلایل افزایش زردی در نوزادان است. در این بین زردی شیر مادر جزو زردی‌های خوش خیم و نجیبی است که ممکن است طول کشنده باشد.

این فوق تخصص نوزادان، میزان زردی فیزیولوژیک در نوزادان طبیعی و غیر نارس را حدود ۱۴ دانست که با گذشت حدود ۷ روز بهبود می‌یابد (این میزان نباید بیشتر از ۱۴ روز طول بکشد).

وی در پاسخ به این سوال که دلایل اصلی زردی طول کشنده در نوزادان کدامند، گفت: کم کاری تیروئید، عفونت ادراری و گالاکتوزیا از دلایل اصلی زردی‌های طول کشنده در نوزادان محسوب می‌شوند.

چوبدار گفت: تکامل مغز جنین از هفته بیست و هشتم زندگی اتفاق می‌افتد و بعد از تولد تا پایان دو سالگی اندازه مغز دو برابر برابر می‌شود، افزایش رشد مغز تا دو سالگی به طور مستقیم تحت تأثیر هورمون تیروئید است، بنابراین بررسی اندازه هورمون تیروئید در بدو تولد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است (آزمایش تیروئید نوزادان جزو آزمایش‌های غربالگری کشوری است و بعد از روز پنجم تولد انجام می‌شود).

وی ادامه داد: عفونت ادراری در کودکان زیر ۴ سال و به خصوص در نوزادان، یک اورژانس محسوب شود، زیرا در نوزادان، کلیه مانند دیگر اعضای بدن در حال رشد است و در صورت ابتلای نوزاد به عفونت ادراری، ممکن است سلامتی کلیه نوزاد برای همه عمر از دست برود، عفونت کلیه در کودکان باید به فوریت درمان شود.

چوبدار، از گالاکتوزیا به عنوان سومین دلیل زردی‌های طول کشنده نام برد: این بیماری یک بیماری متابولیکی است که با اختلال در یک آنزیم همراه است، کمبود این آنزیم موجب تولید انواعی از متابولیت‌های سمی در بدن می‌شود که با عارضه‌هایی چون: آب مروارید (کاتاراکت)، عوارض مغزی و از همه مهمتر عوارض کبدی همراه است.

وی، بیماری متابولیک گالاکتوزیا را تنها ممنوعیت مطلق مصرف شیر مادر دانست و بر ضرورت بررسی این سه نوع بیماری در روز‌های اول پس از تولد تاکید کرد.