کلید FATF در دست اصولگرایان

خبری از بررسی لوایح FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام نیست و اصولگرایان همچنان از تصمیم‌گیری نهایی در این رابطه گریزان‌اند.

حالا که قدرت تمام و کمال در دست اصولگرایان است و ماه‌ها قبل وعده حل همه مشکلات کشور را در صورت پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری داده بودند این روز‌ها یا سکوت کرده‌اند یا شرایط سخت چند سال اخیر را مانع تحقق وعده‌هایشان معرفی کرده‌اند. یکی از موانع مهم گشایش اقتصادی قرارداشتن ایران در لیست سیاه گروه اقدام ویژه مالی است. اصولگرایان دو لایحه از چهار لایحه FATF را بلاتکلیف در مجمع تشخیص مصلحت نظام نگه داشته‌اند و این‌گونه حتی روابط مالی و بانکی با کشور‌های دوست و همراه هم سخت و بعضا ناممکن شده است.

در‌حالی‌که معتقدند اگر تحریم‌ها لغو شوند این لوایح مجددا بررسی و احتمالا تصویب خواهند شد بر طبل خروج ایران از برجام می‌کوبند و مذاکرات را بی‌نتیجه می‌دانند، هرچند رئیسی تاکنون خود را موافق مذاکرات و تلاش برای رفع تحریم‌ها نشان داده، اما بدنه اصولگرایی دولت دل در گرو ادامه تحریم‌ها دارد و شاید کمترین دلیل هم سهم خوب برخی از آن‌ها از دورزدن تحریم‌ها باشد. حال مردم هر روز فقیرتر شوند، چه اهمیتی دارد وقتی آن‌ها هر روز ثروتمند‌تر می‌شوند.

در این بین نگرانی از ناراحت‌شدن چین از ایران برای احیای احتمالی برجام هم یکی دیگر از دلایل مخالفت با مذاکرات و البته بررسی لوایح FATF در مجمع است.

چینی‌ها بعد از برجام با ما سرد شدند

در همین راستا غلامرضا مصباحی‌مقدم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با انتقاد از دولت دوازدهم در همراهی آمریکا در برجام گفته است: تا مسئله برجام مطرح شد و چرخش ایران به طرف آمریکا صورت گرفت، طبیعی بود واکنش چینی‌ها این باشد که سرد برخورد کنند. چینی که به تحریم‌های آمریکا بها نمی‌داد و خودش در مواردی تحریم آمریکا هم هست، تحریم‌های آمریکا علیه ما را رعایت می‌کرد. چرا؟ چون ما کشور متعهد به چین نیستیم. وقتی متعهد نیستیم روابط راهبردی بلندمدت نداریم. طبیعی است بگویند هرچه شد، شد. وقتی در منطقه قدرتمند شویم چه بسا مطلوب چین هم هستیم.

او در پاسخ به این پرسش که آیا اعضای مجمع از پاسخ‌های محمدجواد ظریف وزیر خارجه و جنیدی معاون حقوقی دولت روحانی که در جلسات بررسی لوایح چهارگانه در مجمع حاضر بودند، قانع شدند، عنوان کرد: خیر. سؤالاتی مطرح بود. از جمله سؤالات این بود که ما اگر به این دو کنوانسیون بپیوندیم تعهد می‌دهید که اوضاع اقتصادی ما بهتر شود؟ می‌گفتند نه. این «نه» صریح عبارت جناب آقای ظریف در جلسه مجمع بود. می‌گفت نه، چون این بخشی از خواسته ایشان است و هنوز ممکن است خواسته‌های دیگری داشته باشند. تازه اگر به اجماع برسند به نتیجه می‌رسیم. ما می‌گفتیم راهی باز کردیم تا در این دوران و تحریم‌ها گذران معیشت کنیم؛ اگر به این لوایح بپیوندیم این راه هم دچار مشکل می‌شود.

مصباحی‌مقدم همچنین در پاسخ به پرسش‌هایی درباره چالش‌های مجمع تشخیص مصلحت نظام و دو دولت حسن روحانی بر موضوعاتی مانند پیوستن به FATF، گفت: یکی از اشتباهات بزرگی که دولت آقای روحانی مبتنی بر آن کشور را اداره کرد و دچار مشکل هم شد؛ گره‌زدن مسائل اقتصادی ایران به مناسبات خارجی و بین‌المللی، خصوصا ارتباط با آمریکا بود. او در پاسخ به این پرسش که مجمع تا چه زمانی فرصت بررسی دو لایحه باقی‌مانده از چهار لایحه الحاقی را دارد، افزود: بعد از اینکه رهبر معظم انقلاب تقاضای آقای روحانی را به مجمع ارجاع دادند؛ ما تا یک سال دیگر از زمان دستور زمان بررسی داریم. به‌عنوان یک احتمال می‌توانم بگویم شاید بپیوندیم. مهم‌ترین مانع برای ما موضوع تحریم‌ها بوده است. ممکن است این موضوع طور دیگری بررسی شود و ما بپیوندیم.

‌ما در بلوک غرب و شرق نیستیم

در حالی مصباحی‌مقدم نگران دلسردی چین از ایران است که در پاسخ به این واکنش که فقط ایران و کره شمالی به این لوایح نپیوستند؛ هم گفت: بله این‌طور است؛ جهان به گونه‌ای بین قدرت‌های شرق و غرب تقسیم شده است. کفه غرب در شرایط امروز سنگین‌تر شده است. زمانی شوروی بود و آمریکا؛ بقیه اقمار این دو مجموعه بودند. الان هم تقریبا همین است. ما جزء کدام‌یک از این اقمار هستیم؟ سیاست خارجی ما چیست؟ بین این بلوک و آن بلوک بودن. کشور‌هایی که به آن لوایح پیوستند به توصیه بزرگان خود بوده است. اینکه آن لوایح را رعایت بکنند یا نه هم به‌راحتی با هم کنار می‌آیند. مگر عربستان حامی داعش نبوده و نیست؟ مگر خود آمریکا طالبان را ایجاد نکرده است؟ مگر خود خانم کلینتون نگفت داعش را ایجاد کرده است؟ گفتند ما نمی‌خواهیم داعش از بین برود، می‌خواهیم مدیریت شود. تروریست خوب از نظر آن‌ها تروریست در اختیار است.

او تأکید کرد: به نظرم همه این حرف‌ها چیزی جز بهانه نبود. شاهدش هم این است که شرایط این مدت متفاوت بوده، اما از نظر سخت‌گیری‌های طرف مقابل شرایط تغییر نکرده است. آن‌ها مدام سخت‌گیری‌های خود را ناشی از ترس از آمریکا می‌دانند. کره جنوبی حقوق کارمندان ایرانی خود را نمی‌دهد. ایرانیان برای برداشت حقوق خود دچار مشکل می‌شوند. استاد ایرانی ساکن آن کشور است، می‌خواهد حقوقش را از بانک بردارد، نمی‌دهند؛ می‌گویند تحریم آمریکا هستید. مشکل ترس از آمریکاست. ربطی به پالرمو و CFT ندارد. آنچه خود رئیس‌جمهور و معاون حقوقی‌اش مطرح می‌کردند، غفلت از این موضوع بود. اگر تحریم‌ها را برطرف کنند اتفاقا راحت‌تر تصمیم می‌گیریم که به آن لوایح بپیوندیم یا نه. جالب این است که الحاق به این کنوانسیون‌ها داوطلبانه است.

مواضع این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام مانند سایر همفکرانش است که نگرانی از ادامه تحریم‌ها و تحمیل شرایط سخت اقتصادی بر مردم ندارند و تا قبل از دولت سیزدهم در مخالفت با روحانی تمام سعی اصولگرایان عدم موفقیت مذاکرات و عدم خروج ایران از لیست سیاه گروه اقدام ویژه مالی بود و اکنون هم بلاتکلیف مانده‌اند که حامی مذاکرات باشند یا همچنان با مخالفت خود زندگی را بر مردم سخت کنند.

از یک سو رفع تحریم‌ها را عامل مهم بررسی مجدد لوایح معرفی می‌کنند و از سویی دیگر تن به مذاکره برای رفع تحریم‌ها نمی‌دهند.

نرخ دلار رو به افزایش و تورم همچنان افسارگسیخته است، اما خبری از سیاست‌های حمایتی برای بازشدن گره‌های اقتصادی مانند آزاد‌سازی پول‌های بلوکه‌شده و برقراری روابط بانکی و مالی با دنیا نیست. در چنین شرایطی اصولگرایان باید بدانند مسئول ادامه وضع موجود خواهند بود و مردم انفعال، سکون و بعضا تلاش برای ادامه تحریم‌ها را فراموش نکرده و نخواهند بخشید.