ادکلن یا خارجی یا هیچی!

یکی از محصولاتی که در بازار لوازم آرایشی همیشه مشتری دارد، عطر و ادکلن است. محصولی که اغلب مواقع بهترین مکان ویترین و قفسه‌های فروشگاه را به خود اختصاص می‌دهد و فروشندگان فروش آن را در طول سال به‌صورت دائمی عنوان می‌کنند. زیرا افراد مختلف با سنین متفاوت و همچنین سلایق مختلف برای خرید آن‌ها به فروشندگان لوازم آرایشی مراجعه می‌کنند. اما گویا شیوع ویروس کرونا و افزایش نرخ ارز به این بازار هم رحم نکرده و موجب افزایش قیمت قابل توجهی در آن‌ها شده است.

دنیای اقتصاد در ادامه نوشت: به‌طوری‌که فروشندگان این محصولات علاوه بر کمبود کالا در کشور با کاهش مشتری در این حوزه نیز دست و پنجه نرم می‌کنند. برای مطلع شدن از میزان و وضعیت فروش این محصولات به کوچه مروی در بازار بزرگ تهران که بورس فروش لوازم آرایشی، بهداشتی و ادکلن است، رفتم.

در این بازار گویا خبری از کرونا نیست؛ به‌طوری‌که جمعیت زیادی از مردم در حال تردد و خرید و فروش هستند. وارد یکی از مغازه‌ها می‌شوم که با وجود کوچک بودنش پر از عطر و ادکلن با برند‌های مختلف است. مغازه‌دار که مردی مسن و از قدیمی‌های این بازار است، در حال مرتب کردن قفسه‌های مملو از عطر و ادکلن است. پس از معرفی خود شروع به صحبت می‌کنم، به محض اینکه متوجه شغلم می‌شود عنوان می‌کند: «فروش خیلی کم شده و نسبت به سال گذشته تعداد مشتریان به یک سوم رسیده است و فروش چندانی نداریم. علت اصلی این هم قیمت بالا است، زیرا افراد در حال حاضر برای خرید عطر و ادکلن باید حداقل ۲۰۰هزار تومان هزینه کنند تا یک عطر ایرانی با کیفیت متوسط بخرند.»

فروش ایرانی به نام خارجی

از فروشنده پرسیدم این همه عطر و ادکلن همگی ایرانی هستند؟ او در پاسخ گفت: «نه، به جز آن طبقه کوچک مابقی واردات هستند. البته عطر‌های ایرانی هم وارد می‌شوند و صرفا در ایران پر می‌شوند؛ چون در کشور تولید عطر نداریم؛ بنابراین از کشور‌هایی همچون فرانسه، ترکیه، چین، هند و سوئیس عطر و ادکلن به‌صورت کیلویی و عمده وارد و در ایران توسط شرکت‌های معتبر در شیشه‌ها پر می‌شود.»

پرسیدم تفاوت قیمتی عطر‌هایی که در ایران پر می‌شود با وارداتی‌ها زیاد است؟ گفت: «عطر‌های اصلی که وارد می‌شوند خیلی گران‌تر از عطر‌هایی هستند که توسط شرکت‌های ایرانی پر می‌شوند. با ۲۰۰هزار تومان می‌توانید یک عطر ایرانی خریداری کنید؛ اما برای خرید یک عطر وارداتی باید حداقل ۹۰۰هزار تومان هزینه کنید.»

از مرد مسن پرسیدم: مشتری تولیدات داخلی بیشتر از سال گذشته شده یا نه؟ مرد روی صندلی نشست و تکیه به قفسه‌های مملو از عطر و ادکلن داد و گفت: «نه، اصلا. درست است که مردم عطر خارجی نمی‌خرند؛ اما دلیل بر این نیست که حتما ایرانی می‌خرند. با شرایط اقتصادی موجود، مردم اصلا خرید نمی‌کنند. در ضمن عطر‌هایی که با نام شرکت‌های داخلی در مغازه‌های ما هستند مشتری چندانی ندارند و مردم ترجیح می‌دهند یک عطر چینی با کیفیت خیلی پایین‌تر بخرند. این دیگر مربوط به ما نیست و مشکل خریدارهاست؛ مشتری‌هایی که سخت‌تر شده‌اند و در هر شرایطی به دنبال کالای خارجی هستند. در صورتی که عطر و ادکلن ایرانی کیفیت متوسطی نسبت به چینی‌ها دارد.» یکی از مغازه‌های لوازم ارایشی که بیشتر محصولات خود را روی عطر و ادکلن متمرکز کرده بود، نظرم را جلب کرد و وارد مغازه شدم.

وقتی از فروشنده درباره قیمت عطر و ادکلن‌های برند ایرانی پرسیدم، گفت: «عطر و ادکلن تولید داخلی چندان از سوی مشتریان مورد استقبال قرار نمی‌گیرد و در حال حاضر عطر و ادکلن برند ایرانی از ۲۰۰هزار تومان تا ۴۰۰هزار تومان داریم که حجم آن‌ها از ۳۰ میلی‌گرم تا ۱۰۰ میلی‌گرم است که ماندگاری‌شان بد هم نیست. اما ارزان‌ترین عطر و ادکلن موجود در مغازه مربوط به برند‌های چینی با حجم ۸۰ میلی‌گرم و قیمت ۱۵۰ هزار تومان می‌شود.»

پرسیدم کدام مشتری بیشتری دارد؟ ایرانی یا خارجی؟ که فروشنده در جواب گفت: «مردم ادکلن‌های خارجی ترجیح می‌دهند.» بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد قیمت خرید عمده برای اسپری خارجی در اسفند ماه سال گذشته ۲۵ هزار تومان بوده؛ در حالی که این محصول امسال با مبلغ ۵۰ هزار و ۵۰۰ تومان در اختیار فروشنده‌ها قرار گرفته است. از سوی دیگر خرید یک ادکلن ۹۰ میل درجه سه برند ورساچه برای فروشندگان حدود ۶۰۰ هزار تومان هزینه داشته، اما در حال حاضر باید حداقل یک‌میلیون و ۴۰۰هزار تومان هزینه کنند.

دردسر‌های نوسان قیمت

با وجود اینکه به فروشندگان اعلام شده است که باید از اتیکت (قیمت) روی محصولات خود استفاده کنند، اما اغلب مغازه‌ها روی محصولات خود قیمت را درج نکرده‌اند. زمانی که از نبود اتیکت بر محصولات داخل قفسه صحبت شد، یکی از فروشند‌ه‌های این محصولات با عصبانیت گفت: «بار‌ها به بازرسان اصناف و تعزیرات هم گفته‌ایم تا زمانی که هر روز با قیمت جدید ارز مواجه هستیم و ثبات قیمت نداریم، نمی‌توانیم قیمت مشخصی برای کالا‌های خود در نظر بگیریم تا بتوانیم آن را روی محصولات درج کنیم.» خوب که دقت می‌کردم در تمام مغازه‌ها زمانی که قیمت یک محصول را می‌پرسیدم، تقریبا اغلب فروشندگان برای اعلام قیمت به لیست خرید و قیمتی که زیر دست داشتند نگاه می‌کردند.

این امر نشان‌دهنده بی‌ثباتی بیش از حد قیمت در محصولات آرایشی است؛ به‌طوری‌که به علت اینکه حتی یک هفته هم قیمت‌ها ثابت نیست و فروشندگان نیز نمی‌توانند قیمت را در خاطر خود حفظ کنند. از مغازه بیرون آمدم و پس از پشت سر گذاشتن چند مغازه به فروشگاهی می‌رسم که فروشنده جوانی دارد، وارد می‌شوم و بعد از سلام کردن شروع به صحبت می‌کنم. از فروشنده پرسیدم: در میزان فروش نسبت به سال گذشته چقدر کاهش داشته‌اید؟ گفت: «نسبت به سال گذشته حدود ۸۰درصد کاهش فروش را تجربه کرده‌ایم.» افزایش قیمت بی‌رویه قیمت ادکلن، وضعیت اقتصادی حاکم در جامعه و همچنین شیوع ویروس کرونا موجب شده مردم تمایل چندانی به خرید ادکلن نداشته باشند.

با توجه به اینکه قیمت ارز طی یک سال گذشته افزایش قابل توجهی داشته است و عطر و ادکلن هم یکی از محصولات وارداتی در صنف لوازم آرایشی محسوب می‌شود، بنابراین این افزایش قیمت ارز روی قیمت ادکلن و عطر‌هایی که وارد می‌شوند، تاثیر مستقیم دارد. از سوی دیگر با توجه به وضعیت اقتصادی حاکم خانوار‌ها خرید عطر و ادکلن را از سبد خرید خود حذف کرده‌اند. در تحقیقات میدانی دیگر فروشندگان نیز اظهار کردند: با توجه به شیوع ویروس کووید-۱۹ در حال حاضر جشن تولد، عروسی و مراسمی برگزار نمی‌شود؛ بنابراین فروش ادکلن هم خیلی کاهش پیدا کرده، زیرا اغلب افراد در مناسبت‌های مختلف به هم ادکلن یا عطر هدیه می‌دادند.