جهان هیچگاه به وضعیت «قبل از ترامپ» باز نخواهد گشت!

فرارو- "آنه آپلبوم*" نویسنده و تحلیلگر "نشریه آتلانتیک" در مقاله ای، به این مساله اشاره کرده که آمریکا در دوره "جو‌بایدن"، کار بسیار سختی را جهت احیای آبرو و اعتبار بین المللی خود خواهد داشت. امری که تغییر رویکرد در عرصه سیاست خارجی آمریکا را به امری ضروروی تبدیل کرده است.

«در نخستین ساعات و روز‌های پس از پیروزی "جو بایدن" در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا، وی پیام‌های تبریک بسیاری را چه در قالب توئیت و چه بیانیه، از رهبران مختلف جهان دریافت کرد. حتی "فاکس نیوز" شبکه‌ای که ارتباطات نزدیکی با جمهوریخواهان دارد هم از لیست رهبرانی که به بایدن تبریک گفتند، شگفت زده شده است. در این لیست، رهبرانی نظیر "بوریس جانسون" نخست وزیر بریتانیا، "امانوئل مکرون" رئیس جمهور فرانسه، "جوزپه کنته" نخست‌وزیر ایتالیا، "مایکل مارتین" نخست وزیر ایرلند، و "پدرو سانچز" نخست وزیر اسپانیا، حضور دارند. بایدن همچنین در تاریخ ۹ نوامبر از رهبران کانادا، فرانسه، آلمان، ایرلند، و بریتانیا، به طور متقابل تشکر کرد. وی همچنین با رهبران ژاپن، استرالیا و کره‌جنوبی نیز گفتگو کرد».

به گزارش فرارو، شکی نیست که رهبران مختلف جهان، بار دیگر از گفتگو با یک رهبر سیاسیِ منطقی‌تر و معقول‌تر از ترامپ، لذت می‌بردند. بدون تردید آن‌ها از اینکه ترامپ و تیم وی، چهار سال دیگر به جنجال افکنی در عرصه سیاست خارجی آمریکا اقدام نمی‌ورزند، خوشحال بودند.

با این همه، یک نکته مهم و البته نادرست و گمراه کننده، در مورد تمامی پیام‌ها و بیانیه‌های تبریک به جو بایدن وجود داشت: برخلاف تصور همه، پس از ترامپ، هیچ نقطه بازگشتی به دوره قبل از او وجود نخواهد داشت. هیچکدام از روابط آمریکا با دوستان و دشمنان این کشور، شبیه جنسِ روابط واشنگتن با آن‌ها در چهار سال قبل نخواهد بود. نهاد‌های دیپلماتیک داخلی و بین المللی نیز هیچکدام وضعیتی مشابه با چهار سال گذشته ندارند. برخی از اعضای قدیمی دموکرات‌ها و به طور خاص دولت اوباما، سعی دارند تا بار دیگر اوضاع را به دوره قبل از ترامپ بازگردانند. با این حال، وقوع یکچنین اتفاقی تقریبا محال است. آن‌ها نمی‌توانند نسبت به آنچه در مدت اخیر (در دوره ریاست جمهوری ترامپ) اتفاق افتاده، بی تفاوت باشند. حتی فرض یکچنین گزاره‌ای هم اشتباه است.

از سال ۲۰۱۶، اعتبار و آبروی بین المللی آمریکا، عمیقا خدشه دار شده است. آمریکا دیگر قابل توجه‌ترین دموکراسی در جهان نیست، نظام سیاسی ما به شدت از بحران ناکارآمدی رنج می‌برد و رهبران سیاسی ما نیز در جهان، تبدیل به چهره‌هایی خطرناک شده اند. اغلب نظرسنجی‌ها حاکی از این هستند که احترام بین‌المللی آمریکا به هیچ عنوان بهبود نیافته و حتی وضعیت این کشور از منظر افکار عمومی، متزلزل‌تر نیز شده است. به عنوان مثال در شرایط فعلی و بر اساس آخرین نظرسنجی‌ها، حدودا ۷۰ درصد از کره ای‌ها و ۶۰ درصد از ژاپنی‌ها به عنوان کشور‌هایی که دوستی دیرینه‌ای با آمریکا داشته و متحد آن بوده اند، آمریکا را به مثابه تهدید جدی و خطیر ارزیابی می‌کنند. در آلمان که متحد کلید آمریکا در اروپا است، شخصی مثل ترامپ، به مراتب از ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه، کیم جونگ اون رهبر کره شمالی، و شی جینپینگ رئیس جمهور چین، منفور‌تر است (بر اساس نظرسنجی ها).

نباید فراموش کرد که ما در جهانی زندگی می‌کنیم که اخبار کاملا در دسترس هستند و نمی‌توان از مخفی ماندن هیچ چیز سخن گفت. جهان هیچکدام از اقدامات و رفتار‌های نابخردانه و تنش زای ترامپ در عرصه‌های مختلف را فراوش نخواهد کرد. وی و طرفدارانش حتی در برهه فعلی، ادعا‌های زیادی در مورد وقوع تقلب در انتخابات مطرح می‌سازند و از هیچ تلاشی جهت متشنج ساختن شرایط دریغ نمی‌کنند.

اقدامات ترامپ در بحبوحه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و پس از آن، آمریکا را از موقعیت کشوری که بتواند ادعای دموکراسی و یا ترویج آن را در جهان داشته باشد، خارج کرده است. ترامپ به مدت چهارسال، تقریبا اغلب ارزش‌هایی را که آمریکا در عرصه سیاست خارجی، خود را به آن‌ها وفادار می‌دانسته، نقض کرده و زیر پا گذاشته است. ما دیگر نمی‌توانیم خود را (آمریکا) کشوری سالم و منزه از اقتدارگرایی و فساد بدانیم.

از سویی، اقدامات نادرست ترامپ در دوره ریاست جمهوری چهار ساله اش، تا حد زیادی بسیاری از کشور‌ها را به فکر انداخته تا جهان را بدون تکیه به آمریکا، تصور کنند. این نتیجه یِ رویکرد‌های ترامپ است که عمیقا مردم جهان را به آمریکا بی اعتماد کرده است.

یکی از کشور‌هایی که بیشترین نفع را از رویکرد‌های نابخردانه ترامپ در عرصه سیاسیت خارجی آمریکا برده، "چین" است. دونالد ترامپ و وزیر خارجه وی "مایک پمپئو"، مدت‌ها با شی جینپینگ و مقام‌های ارشد دولت چین، رویکرد دوستانه‌ای را نشان دادند. با این حال، پس از شکست‌های متعدد در برابر آن‌ها و ناکامی‌های خود در زمینه مقابله با ویروس کرونا (و مخصوصا با هدف پرت کردنِ حواس افکار عمومی آمریکا از سوءمدیریت‌های خود)، بر شدت لفاظی‌های ضدچینی خود افزوده اند. بدون تردید اگر تیم ترامپ بار دیگر فرصت حضور در قدرت را می‌یافتند، چین بیش از پیش جایِ آمریکا در عرصه معادلات و نهاد‌های بین المللی را خواهد گرفت. باید توجه داشت که اکنون، آمریکایِ ترامپ، بیش از چین در عرصه بین المللی، با مشکلِ آبرو و اعتبار رو به رو است.

آمریکای فعلی باید در ساختار‌ها و چهارچوب‌های خود، بازنگری اساسی انجام دهد. آمریکا تحت تاثیر ترامپ، به شدت از نظر قدرت نرم بین المللی خود، تضعیف شده است. ما باید روش‌ها و رویکرد‌های خود را مخصوصا در بخش سیاست خارجی تغییر دهیم. آمریکا نباید با چهره منزوی‌ای که ترامپ از آن به جهانیان ارائه می‌کند، ادامه مسیر و راه دهد. چندجانبه گرایی و همکاری با جامعه جهانی، یک حقیقت انکار ناپذیر برای آمریکا است. دولت بایدن باید این نکته را به طور خاص به مردم بگوید: "ما در نقطه شکنندگی قرار داریم. یا باید موقعیت بین المللی خود را بار دیگر احیا کنیم و یا شاهد فروپاشی کامل اعتبار و آبروی آمریکا در عرصه بین المللی باشیم".

*آنه آپلبوم، وی نویسنده و تحلیلگر ارشد نشریه آتلانتیک است.