روحانی: برای کاهش تنش بین ایران و آمریکا مدل‌هایی وجود دارد

رئیس‌جمهور در گفت‌وگویی با شبکه تلویزیونی ان.بی.سی آمریکا تاکید کرد که برنامه‌ای برای دیدار با ترامپ ندارد و اساساً رئیس‌جمهور آمریکا شرایطی را بوجود نیاورده که فضای چنین دیداری ایجاد شود.

به گزارش ایسنا، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی روز دوشنبه در این گفت‌وگو و در پاسخ این پرسش که "آیا در نیویورک دیداری بین شما و ترامپ انجام می‌گیرد؟" گفت: برنامه‌ای برای دیدار نداریم. اگر کسی علاقه به مذاکره ، گفت‌وگو و پیشرفت در روابط دارد، از حربه تحریم و تهدید استفاده نمی‌کند. زمانی که دولتی همه توان خود را علیه دولت دیگر به‌کار می‌گیرد، معنایش این است که اراده لازم برای حل و فصل مسائل ندارد.

خبرنگار شبکه تلویزیونی ان.بی.سی از رئیس‌جمهور سؤال کرد: تمایل دارید چه چارچوب و شرایطی از طرف آمریکا مشاهده کنید تا زمینه چنین جلسه‌ای فراهم و گفتگوها آغاز شود؟

رئیس‌جمهور گفت: آمریکا ابتدا باید همان پلی را که با تهدید ، تحریم و خروج از برجام تخریب کرده بسازد تا ما به شرایط اول برگردیم تا به این ترتیب فضای مناسبی ایجاد شود و دو کشور بتوانند برای آینده خودشان برنامه‌ریزی بکنند.

روحانی در پاسخ این سؤال که چرا ایران به رغم خروج آمریکا از برجام همچنان در این توافق باقی ماند، اظهارداشت: امید آمریکا این بود که با خروج این کشور از برجام ، بلافاصله ما هم خارج شویم تا موضوع به شورای امنیت ارجاع داده شود و در ادامه راه، از طریق سازمان ملل ایران تحریم شود، اما پیش‌بینی‌های آقای ترامپ درست از آب در نیامد.

رئیس‌جمهور افزود: آمریکا بر خلاف مقررات بین‌المللی از برجام خارج شد و قطعنامه لازم الاجرا 2231 شورای امنیت را زیر پا گذاشت اما ما تا زمانی که منافع کشور در برجام توسط 5 کشور باقیمانده تأمین شود، در برجام خواهیم ماند.

روحانی گفت: یک قرارداد یکطرفه که معنا ندارد، اگر قراردادی باشد که ما محدودیت‌ها را بپذیریم، معنایش این است که از امتیازات آن قرارداد هم بهره‌مند شویم. بنابراین ماندن ما در برجام منوط به این است که پنج کشور باقیمانده به تعهدات خودشان عمل کنند.

رئیس‌جمهور در پاسخ سؤالی درباره میزان اثرگذاری تحریم ها بر اقتصاد کشور اظهار کرد: تحریم از یکسو فشار به مردم کشور ما بوده ولی از سوی دیگر زمینه صادرات بهتر شده است و تولید ملی ما هم در بسیاری از زمینه‌ها حرکت بسیار خوبی را در دوران تحریم شروع کرده است. همه تلاش آمریکا بر این است که مقررات تجارت بین‌المللی را زیر پا بگذارد و به کشورهای دیگر و شرکت‌ها فشار وارد کند که آنها برخلاف مقررات بین‌المللی با ایران رابطه نداشته باشند.

روحانی گفت: در واقع یک زورآزمایی بزرگ بین همه طرفداران صلح و ثبات در منطقه با آقای ترامپ است. همه کشورهای دیگر در منطقه ما به جز یکی دو کشور، در سطح جهان کار ترامپ را نمی‌پسندند و معتقدند برجام به نفع منطقه و جهان است، پس تلاش ایران یک تلاش دسته جمعی است. ما تنها نیستیم بسیاری از کشورها با ما موافقند و امیدواریم با کمک کشورهای دوست‌مان به راحتی از این مسیر عبور کنیم و در نهایت آمریکا احساس کند و بفهمد در این راه تنهاست و از لحاظ سیاسی، اخلاقی و از لحاظ حقوقی ضرر کرده است.

رئیس‌جمهور اظهار کرد: شرکای اروپایی ما و متحدین آمریکا در اروپا، با صراحت اعلام کردند که با کار ترامپ مخالفند و می‌خواهند در برجام بمانند و همواره ما را تشویق کردند که در برجام بمانیم. در همان روزهای اولیه‌ای که ترامپ از این توافق خارج شد یکی از رهبران اروپا با من تلفنی صحبت کرد و از من خواست که مهلت لازم را به اروپا بدهیم برای اینکه آنها بتوانند اقدامات لازم را برای حفظ این توافق انجام دهند. آنچه می‌بینم اراده 5 کشور دیگر و اتحادیه اروپا بر این است که این توافق باقی بماند، این ما نیستیم که بین آمریکا و دیگران فاصله انداختیم این رفتار نادرست خود آقای ترامپ است که این فاصله را به وجود آورده است و اگر به این رفتار نادرست خودش ادامه دهد حتماً فاصله‌ها بیشتر خواهد شد.

از روحانی سؤال شد: دومین دور تحریمات در اوایل ماه نوامبر شروع می‌شود و ایالات متحده به طور روشن گفته که می‌خواهد صادرات نفتی شما را به صفر برساند، آیا معتقدید که چنین چیزی اتفاق خواهد افتاد و چگونه چنین چیزی را می‌بینید.

رئیس‌جمهور گفت: اولاً آمریکا در عمل آنچه در نوامبر باید انجام بدهد، پیشاپیش انجام داده است. یعنی در همین سپتامبر فشارهای خودش را به همه کشورهای خریدار نفت ما وارد کرده است. بنابراین ظاهرش این است که نوامبر نرسیده است ولی در واقع در ماه سپتامبر آنچه بنا بود در نوامبر عمل شود، عمل شده است. آمریکا قادر نیست صدور نفت ما را به صفر برساند این کار امکان‌پذیر نیست و این ادعای توخالی و پوچی است که آمریکا انجام می‌دهد. در نهایت در این مسیر ممکن است فشارهایی بر ما وارد شود، اما آمریکا حتماً به اهدافش نمی‌رسد.

وی در پاسخ این سؤال که "بعضی از صحبت‌های مسئولین ایران نشان‌دهنده این بوده که شاید ایران اقداماتی کند که تنگه هرمز را ببندد که تمام صادرات از خلیج فارس متوقف شود، آیا این اقدامی است که واقعاً فکرش را بکنید؟"، گفت: اگر آمریکا بخواهد از زور استفاده کند برای تحریم نفت ایران، حتماً پاسخ مناسب خواهد دید، ما قدرت آن را داریم که آبراه‌های خودمان را امن و آزاد نگه داریم. در طول قرن‌ها این ایران بوده که نقش بسیار تأثیرگذار در حفظ امنیت آبراه خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان داشته است و این نقش خودش را ادامه خواهد داد.

روحانی در جواب این سؤال که " آیا این اظهارات هشداری است خطاب به دولت ترامپ. آیا این را به عنوان یک هشدار باید به حساب بیاورند؟"، تصریح کرد: این هشدار نیست بلکه یک واقعیت است که اگر آبراه خلیج فارس امن و آزاد باید باشد، باید برای همه باشد.

"لستر هولت" مجری شبکه تلویزیونی ان بی سی آمریکا پرسید: ارزیابی شما از گزارش سالیانه دولت آمریکا درباره تروریسم و اینکه ایران در این گزارش به خاطر حمایت از حزب الله و حماس، یکی از بزرگترین حامیان ترویسم در دنیا معرفی شده ، چیست؟

رئیس‌جمهور گفت: فکر می‌کنم حادثه شنبه در اهواز پاسخ آمریکا را می‌دهد که آمریکا به زبان می‌گوید من با تروریسم مخالفم اما در عمل اینچنین نیست. دولت‌هایی که در منطقه ما از تروریسم حمایت می‌کنند چه تروریست هایی که ضد ملت ایران هستند، چه تروریست هایی که ضد ملت عراق و سوریه و یمن و دیگر کشورها می باشند، رابطه بسیار تنگاتنگ و نزدیکی با آمریکا دارند. از شما می‌پرسم بمب‌هایی که الان علیه مردم یمن استفاده می‌شود، از کجا می‌آید؟ هواپیماهایی که مردم یمن را بمباران می‌کنند از چه کشوری است؟ سلاح‌هایی که در دست داعش در عراق و در سوریه بود بسیاری ساخت آمریکا بود.

روحانی تصریح کرد: دولت آمریکا به زبان می‌گوید با تروریسم مبارزه می‌کند، اما در عمل متأسفانه می‌بینیم از تروریست‌ها حمایت می‌کند و باید این نفاق و دورویی را دولت آمریکا کنار بگذارد. ما اگر تروریسم را یک خطر برای ثبات و برای صلح جهانی می‌دانیم که این چنین است، پس همه با هم باید به درستی با تروریست‌ها مبارزه کنیم، آمریکا آنهایی که با داعش می‌جنگند را تروریست می‌نامد چه در عراق و چه در سوریه، اگر داعش یک گروه تروریستی است، پس کسی که با داعش می‌جنگد قاعدتاً تروریست نیست، این حرف قابل قبول نیست که هم داعش تروریست باشد و هم گروهی که با داعش در عراق می‌جنگد و هم گروهی که در سوریه با داعش می‌جنگد. بنابراین آمریکا دچار تناقض در گفتار و رفتار است.

از رئیس‌جمهور سؤال شد: شما معتقدید ایالات متحده از گروهی که به اهواز حمله کردند و ده‌ها نفر را کشتند، پشتیبانی و حمایت کرده است؟

رئیس‌جمهور گفت: یکی از مقامات آمریکا به صراحت ضمن حمایت از تروریست‌ها گفت که در اهواز اگر حادثه‌ای رخ داده، ایران نباید به دنبال کشورهای دیگر باشد، بلکه این مربوط به رفتار خود ایران است. این معنایش این است که آمریکا هم فعالیت تروریستی را مجاز می‌داند و هم دارد تشویق می‌کند و هم عامل این حوادث را دولت ایران می‌داند. اگر این چنین است و اگر ما راجع به 11 سپتامبر اینگونه بخواهیم قضاوت کنیم و اگر بخواهیم راجع به اعمال تروریستی که در پاریس و بروکسل رخ داده با همین تعبیر قضاوت کنیم معنی‌اش چیست؟ پس دولت‌ها مسئول هستند و تروریست‌ها بی‌گناه هستند و تروریست‌ها دارند می‌جنگند برای اهداف خودشان و این دولت‌ها مقصرند که تسلیم تروریست‌ها نمی‌شوند؟! دیروز نماینده آمریکا در سازمان ملل به صراحت اعلام کرد که دولت ایران باید تسلیم تروریست‌ها شود و این بسیار شرم‌آور بود.

خبرنگار پرسید: آمریکا می گوید به خاطر برنامه موشکی ایران و نقش منطقه ای آن از برجام خارج شده ، آیا ایران حاضر است درباره این موضوعات گفت و گو کند؟

رئیس‌جمهور پاسخ داد: دولت آمریکا راست نمی‌گوید که با سلاح هسته‌ای مخالف است. اولین و آخرین دولتی که تاکنون از سلاح هسته‌ای علیه مردم بی‌گناه استفاده کرده است، آمریکا بوده است. دولت آمریکا از اسرائیلی حمایت می‌کند که دارای سلاح‌های هسته‌ای و خطرناک است. پس آمریکا مخالف سلاح هسته‌ای نیست، آمریکا مخالف این است که یک توافق خوب به نام برجام ادامه پیدا بکند. سلاح ایران از جمله موشک‌های ایران برای دفاع از ایران است. همانطور که شما می‌دانید از این موشک‌ها فقط دو جا استفاده کردیم و آن هر دو جا هم علیه تروریست‌ها بوده است. وقتی داعش به مجلس و پارلمان ما حمله کرد ما مرکز این گروه تروریستی را با موشک زدیم و وقتی عده‌ای از تروریست‌ها به شهرهای کردنشین ما در هفته‌های اخیر حمله کردند مرکز آنها را با موشک زدیم. پس موشک ما علیه تروریسم است. موشک برای دفاع است ما از موشک‌ها علیه تروریست ها استفاده کردیم و باز هم برای دفاع استفاده می‌کنیم.

رئیس‌جمهور در پاسخ این سؤال که آیا این موشک‌ها علیه ریاض استفاده نشدند؟، گفت: ریاض به ما ربطی ندارد. آنجا جنگی است بین مردم یمن و دولت عربستان و امارات. این مردم یمن هستند که از خودشان دفاع می‌کنند و ارتباطی به ایران ندارد. ما در یمن معتقدیم که باید جنگ متوقف شود و بمباران‌ها پایان پیدا کند و مذاکره و سیاست در آنجا بتواند مشکلات یمن را حل و فصل بکند.

مجری پرسید: آقای رئیس‌جمهور، جنابعالی و همه ما شاهد بودیم آقای ترامپ به سنگاپور رفت و با رهبر کره شمالی دیدار کرد کشوری که کلاهک هسته‌ای دارد. آن جلسه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا داخل آن چارچوب مدلی می‌بینید که بتواند مورد استفاده قرار بگیرد برای بوجود آوردن فرصت گفتگو بین جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده؟

رئیس‌جمهور گفت: مدل کره شمالی نمی‌تواند مدل درستی باشد که ایران را با کره شمالی مقایسه کنیم، اما حتماً مدل‌هایی وجود دارد برای اینکه تنش بین ایران و ایالات متحده کاهش پیدا کند. این به دست خود دولت ترامپ است که دست از تهدید و مداخله در امور داخلی ایران بردارد و به برجام برگردد.

رئیس‌جمهور افزود: به نظر من آمریکایی‌ها از بسیاری از تعهدات بین‌المللی و توافقات چندجانبه در این مدت یکسال اخیر خارج شدند از معاهده پاریس گرفته تا نفتا، تا قراردادهایی که در پاسیفیک داشتند و تا برجام. به نظر من زیر پا گذاشتن پیمان ها بدون دلیل و با دلایل واهی به نفع آمریکا نخواهد بود. آمریکایی‌ها در بلندمدت ضرر می‌کنند. آنجایی که با مقررات بین‌المللی مبارزه می‌کنند. به نظر من آمریکا باید برگردد به تعهدات بین‌المللی‌اش و باید برگردد به مقرراتی که در شورای امنیت است هم قطعنامه‌های شورای امنیت و هم توافقاتی که قبلاً داشته است، این به نفع جهان است و به نفع خود آمریکا خواهد بود.

رئیس‌جمهوری اظهارداشت: همه این اقدامات آمریکا را برخلاف مقررات بین‌المللی می‌دانیم. یعنی تحریم آمریکا را برخلاف مقررات بین‌المللی می‌دانیم. بنابراین آنچه که آمریکا انجام می‌دهد، خلاف مقررات بین‌المللی است و تحریم هایش نیز برخلاف مقررات بین‌المللی است. ما دلمان می‌خواهد این تحریم به شکست منجر شود. ما می‌خواهیم آمریکا در این راه غیرقانونی، ناموفق باشد به هر طریقی باشد که آمریکا نتواند این کار غیرقانونی خودش را ادامه دهد، ما این را به نفع جهان و منطقه می‌دانیم.

روحانی گفت: بنای ما بر این بود که با 6 کشور دیگر گفتگو کنیم و به یک تفاهم برسیم راجع به یک مسأله پیچیده و این کار 30 ماه به طول انجامید. مردم از این توافق خوشحال بودند و امید مردم بر این بود که بر مبنای همین برجام همه به پیمان خودشان وفادار بمانند. متأسفانه آمریکایی‌ها از همان ابتدا به طور کامل به این پیمان وفادار نبودند و بعد هم در دوران آقای ترامپ ایشان از این توافق خارج شد، بنابراین انتظار مردم این نبود که کشورهای بزرگی پیمانی را امضاء‌کنند و به راحتی از آن پیمان خارج شوند، این به ضرر اعتماد جهانی و جایگاه آمریکا در میان افکار عمومی ملت‌های جهان است.

وی افزود: اما در عین حال تکیه گاه اصلی ایران خود ملت ایران و امکانات داخلی ایران است و علیرغم اینکه ممکن است خروج آمریکا مشکلاتی را ایجاد کند، اما معتقدم ما به راحتی می‌توانیم از این مشکل عبور کنیم امروز در داخل کشور ما در برخی از زمینه‌ها در سایه تحریم حرکت‌های مثبت هم بوده در کنار حرکت‌های منفی.مثلاً صادرات غیرنفتی ما افزایش پیدا کرده است. در بسیاری از زمینه‌ها تولیدات داخلی ما روند بهتری را شروع کرده است.

از وی سؤال شد "ولی روشن است که وضعیت فعلی به نفع هیچ کدام از این دو کشور نیست چگونه از چارچوب فعلی می‌توانیم خارج شویم. از چه مکانیزمی می‌توانیم استفاده کنیم که یک نوع گفتگویی شروع شود که بتوانیم این مرحله فعلی را پشت سر بگذاریم؟

رئیس‌جمهور گفت: من هم معتقدم وضعیت فعلی نه به نفع آمریکاست و نه به نفع ایران است و نه به نفع کشورهای دیگر است. امروز که برخی از شرکت‌ها بخاطر فشار آمریکا مجبورند از ایران خارج شوند، آنها هم عصبانی و ناراحت‌اند و این کار را نادرست می‌بینند بنابراین تنها منافع آمریکا و ایران اینجا مطرح نیست منافع بسیاری از کشورها مطرح است. مسأله صلح و ثبات و مسأله اعتماد به همدیگر مطرح است. بنابراین کلید این کار دست خود دولت آمریکاست. باید به پیمان برگردد تا ما بتوانیم راه گذشته را ادامه دهیم و در مسیر منافع دسته‌جمعی و مشترکمان حرکت کنیم.

روحانی در پاسخ به سؤالی درباره هدف نهایی ایران در سوریه، گفت: به نظر من روند در سوریه در ماه ها و سال‌های اخیر روند خوبی بوده و گروه‌های تروریستی شکست‌های پیاپی را متحمل شده اند، بسیاری از شهرهای سوریه از دست تروریست‌ها آزاد شده است و پایتخت سوریه امروز امن‌تر از هر زمان دیگری است. تروریست‌ها سرزمین بسیار کوچکی را در سوریه در اختیار دارند. بیش از 90 درصد سرزمین سوریه در اختیار دولت سوریه است. همکاری بین سه کشور ایران، ترکیه و روسیه در این زمینه همکاری بسیار خوبی است. تلاش ما بر این است که بتوانیم با همکاری گروه‌های معارض و دولت سوریه قانون اساسی جدید در سوریه نوشته شود و بعد از آن در یک انتخابات آزاد دولت آینده سوریه مشخص شود. بنابراین آینده مورد انتظار ما آزادی بیشتر مردم سوریه، دمکراسی، بازسازی و بازگشت آوارگان است.

رئیس‌جمهور افزود: بودن ما در سوریه مربوط به خواست دولت سوریه است. از ابتدا که به سوریه رفتیم به دعوت دولت سوریه مستشاران نظامی ما به سوریه رفتند و مبارزه ما در سوریه علیه تروریسم بوده است. بنابراین هر وقت که تروریسم در سوریه پایان بپذیرد و دولت اسد اعلام کند نیازی ندارد، ماندن ما در سوریه لزومی ندارد.