نقشه تازه آمریکا برای عربستان

فرارو- عادل جبیر، وزیر خارجۀ عربستان سعودی روز سه‌شنبه اعلام کرد که کشورش آمادگی دارد تا نیرو‌های نظامی خود را در قالب «یک ائتلاف گسترده» به سوریه اعزام کند.

بنابر گزارش تلویزیون دولتی عربستان، جبیر این پیشنهاد را در جریان دیدار با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد مطرح کرده است. او گفته است که عربستان حاضر است تا "نیرو‌های ائتلاف اسلامی علیه تروریسم" را به سوریه بفرستد.

این سخنان در زمانی کمتر از یک‌هفته پس از آن بیان می‌شود که سه کشور آمریکا، بریتانیا و فرانسه در اوج تنش دیپلماتیک روی داده در پی حملۀ شیمیایی شهر دومای سوریه، مواضع دولت بشار اسد را بمباران کردند.

 

پیش از این دونالد ترامپ از دولت‌های عرب خواسته بود که نیروی نظامی متحدی را تشکیل دهند و به عنوان جایگزینِ نظامیان آمریکایی، به سوریه بفرستند.

 

در پی این فراخوان  ترامپ، عادل جبیر اعلام کرد: «ما در حال گفتگو با ایالات متحده آمریکا هستیم و از همان آغاز بحران سوریه نیز دربارۀ فرستادن نیرو به این کشور سخن گفته‌ایم.» او افزود که در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما نیز، پیشنهاد مشابهی را با او در میان گذاشته بود.

جبیر پیش از این اعلام کرده بود که بشار اسد در مسندِ رهبری سوریه باقی نخواهد ماند و باید یا از طریق یک پروسۀ سیاسی یا با زور از قدرت کنار رود.

 

عربستان سعودی بیش از هر کشوری در منطقۀ خاورمیانه برای بخش دفاعی خود بودجه صرف می‌کند و در حال حاضر پس از اسرائیل مجهزترین کشور منطقه در عرصۀ نظامی محسوب می‌شود. بودجۀ بخش نظامی عربستان تنها در سال ۲۰۱۷ میلادی ۷۵ میلیارد دلار بوده است.

 

صباح زنگنه تحلیلگر مسائل خاورمیانه در گفت و گو با فرارو گفت: «عربستان شبیه دزدی است که صاحبان خانه او را از در بیرون کرده اند و حالا او تلاش می‌کند از پنجره وارد خانه شود. عربستان یا غیر از عربستان باید درک کرده باشند که راه حل بحران سوریه از طریق اقدامات نظامی نیست. اگر آقای ترامپ هم از کشور‌های عربی برای حضور گسترده در سوریه دعوت کرده باشد، بی اساس است چرا که سوریه متعلق به آقای ترامپ و آمریکا نیست و او نمی‌تواند سوریه را به این و آن تعارف کند. از طرف دیگر عربستان ابتدا تکلیف جنگ در یمن را روشن کند.»

او در پاسخ به این سوال که آیا عربستان شرایط اعزام نیروی نظامی به سوریه را داد اظهار کرد: «اگر منظور این است که هواپیما و تجهیزات نظامی که خریداری کرده است به کار بگیرد، بله می‌تواند هواپیماهایش را در ترکیه و یا مدیترانه تحت حمایت کشتی‌های جنگی آمریکا مستقر کند و سعی کند گاه و بیگاه از موقعیت‌ها استفاده کند. اما عربستان امکان حضور در خاک سوریه را ندارد. عربستان نمی‌تواند نیروی زمینی وارد سوریه کند.»

این تحلیلگر مسائل بین الملل در پاسخ به این پرسش که آیا حمله آمریکا و متحدان غربی اش به سوریه به سود موقعیت عربستان در سوریه تمام شده است یا نه؟ گفت: «می توان گفت حمله اخیر به سوریه به هزینه عربستان بوده است نه به سودش. عربستان با پیشنهاد هزینه‌های عملیات به آمریکا، انگلیس و فرانسه خواستار این عملیات شد، این عملیات هم انجام شد، اما سوال این است که آیا به اهداف کلی اش رسید؟»

او افزود: «مهمترین هدف عملیات این بود که موقعیت گروه‌های تروریستی را تقویت کند که عملی نشد و این گروه‌ها همچنان در حال ترک غوطه دمشق هستند، آنها به ادلب می‌روند. اگر تضعیف قدرت نظامی سوریه هدف عملیات بود این اتفاق هم رخ نداد. شاید به همین دلیل بود که صهیونیست‌ها رضایت کافی از این عملیات نداشتند. اگر هدف عملیات تضعیف حضور روسیه در سوریه بود که این هدف هم محقق نشد. روسیه نه تنها تضعیف نشد بلکه در حضورش در سوریه و منطقه جدی‌تر شده است و نیروهایش را تقویت کرده است؛ بنابراین در میدان اتفاق ویژه‌ای در این عملیات رخ نداد. فقط یک موج تبلیغاتی به راه افتاد و شعار‌هایی داده شد.»

زنگنه در پاسخ به این سوال که آیا نشانه‌هایی وجود دارد که نمایانگر این باشد که عربستان مایل به راه اندازی یک جنگ بزرگ در منطقه است، گفت: «عربستان بیشتر مایل است آمریکا را در منطقه درگیر کند. اما به نظر می‌آید عقلا و استراتژیست‌های آمریکایی می‌دانند که نباید با طناب عربستان وارد منطقه شوند و تلفات و هزینه‌های زیادی دهند. اینکه خود عربستان بتواند به طور مستقل جنگی در منطقه راه بیاندازد، بسیار بعید است. عربستان باید ابتدا خود از یمن نجات دهد پس از آن به فکر بلند پروازی در سوریه باشد.»