تبخیر آب دریای مازندران در پی تغییرات اقلیمی

بررسی‌های انجام گرفته از سوی محققان دانشگاه تگزاس بر روی دریای مازندران نشان می‌دهد که سطح آب بزرگترین دریاچه جهان از سال 1996 میلادی حدود 1.5 متر پایین‌تر آمده است.
 
به گزارش ایسنا و به نقل از دیلی‌میل، افزایش دمای هوا در پی وقوع تغییرات اقلیمی و کاهش سطح آب دریای مازندران، حیات چندین گونه منحصر بفرد را در معرض تهدید قرار داده است.
 
در بررسی‌های انجام‌گرفته مشخص شده است که در طول 20 سال گذشته سطح آب دریای مازندران به خاطر افزایش دما و تبخیر سطحی، همواره در حال کاهش بوده است.
 
نتایج نشان می دهد که آب دریای مازندران در حد فاصل سال‌های 1996 تا 2015 سالانه حدود هفت سانتی‌متر کاهش یافته است.

 

در حال حاضر ارتفاع آب دریای مازندران تنها یک متر نسبت به پایین‌ترین ارتفاع ثبت شده برای آن در سال 1970 بیشتر است و این یک زنگ خطر جدی محسوب می‌شود.
 
دریای مازندران در حال حاضر 371 هزار متر مربع وسعت دارد و در طول هزاران سال گذشته آب آن در حال کاهش بوده است؛ اما دلیل اصلی این کاهش در مطالعات پیشین به طور دقیق مشخص نشده بود.
 
در تحقیق دانشمندان دانشگاه تگزاس آمریکا مشخص شده است که مهم‌ترین علت کاهش سطح ارتفاع آب دریای مازندران افزایش دما بوده است.
 
دکتر "کلارک ویلسون"(Clark Wilson) استاد زمین‌شناسی دانشگاه تگزاس گفت: از دیدگاه زمین‌شناسان این منطقه یکی از بهترین مکان‌ها برای آن است که برای کل آب آن یک بودجه در نظر گرفته شود.
 
وی افزود: افزایش دمای زمین مهم‌ترین عامل در کاهش سطح آب دریای مازندران است.
 
این دریا در پنج کشور ایران، روسیه، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان ساحل دارد و علاوه بر داشتن ذخایر نفت و گاز، دارای گستردگی چشمگیر حیات وحش و هم‌چنین منبعی غنی برای ماهی‌گیری است.
 
محققان تاثیر سه عامل را بر روی دریای مازندران مورد بررسی قرار دادند که عبارتند از: وضعیت بارش، وضعیت رودهایی که به این دریا می‌ریزند و وضعیت دمای محیط.
 
تاثیر این سه عامل به صورت مجزا در فاصله سال‌های 1979 تا 2015 مورد ارزیابی قرار گرفت و مشخص شد که سطح آب دریای مازندران از سال 1979 تا 1996 سالانه 12 سانتی‌متر بالاتر رفته است، اما پس از آن تا سال 2015 ارتفاع آب 1.4 متر پایین‌تر آمده است و نیمی از این کاهش ارتفاع به خاطر تاثیر افزایش دما بوده است؛ هر چند تغییرات در وضعیت باد و میزان رطوبت نیز از عوامل موثر محسوب می‌شوند و در صورتی که روند افزایش دما در سال‌های آینده ادامه داشته باشد، این کاهش ارتفاع آب نیز ادامه خواهد یافت.
 
در صورت افزایش مداوم دما، تنها راه حفظ ارتفاع آب دریای مازندران افزایش بارش و افزایش میزان آب ورودی به آن است.
 
بیشترین تاثیر این کاهش ارتفاع در قسمت‌های شمالی و در محدوده کشور روسیه است که با ادامه این روند تا 75 سال آینده اثری از قسمت‌های شمالی این دریا باقی نخواهد ماند.
 
دریای مازندران و دریاچه آرال از بازماندگان دریای عظیم "تتیس" در 300 میلیون سال قبل در دوره زمین‌شناسی مزوزوئیک هستند.
 
90 درصد ماهی‌های خاویار جهان در دریای مازندران زندگی می‌کنند و اهمیت زیست‌محیطی این دریا بر هیچ کس پوشیده نیست.
 
محققان اعلام کرده‌اند در ادامه تحقیق خود به بررسی تغییرات دریای مازندران با استفاده از مدل‌های اقلیمی خواهند پرداخت.
 
نتایج این تحقیق در مجله علمی Geophysical Research Letters منتشر شده است.