عبدالرضا عزیزی(نماینده مجلس) در آرمان نوشت: در بالا رفتن سن ازدواج جوانان دلایل متعددی از جمله دلایل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، اخلاقی و... تاثیرگذار است. گرایش به جامعهگریزی، تنوعطلبی جوانان، مسئولیتگریزی، ترس از طلاق و شکست در زندگی آینده، ترس از خیانت همسر، رواج مردسالاری و زنسالاری و رقابت بین آنها، مهمترین دلایل اجتماعی هستند که تمایل جوانان را به ازدواج کاهش دادهاند. در این شرایط، مشکلات اقتصادی، مسکن، تهیه وسایل زندگی، مهریه سنگین، بیکاری، رفاه زدگی برخی از جوانان و فقر خانوادگی، از مهمترین دلایل اقتصادی موثر در تاخیر ازدواج جوانان است.
در ضمن ادامه تحصیلات به ویژه توسط دختران، مدرن شدن زندگی، الگوپذیری جوانان از غرب و تمایل آنها به زندگی مجردی، تزلزل ارزشهای سنتی و مهاجرت فرهنگی، از مهمترین دلایل فرهنگی برای بالا رفتن سن ازدواج است. این در حالی است که با توجه به بررسی های جمعیت شناسان افزایش سن ازدواج یکی از شاخص های توسعه در جوامع محسوب می شود، البته این امر فقط به ایران محدود نیست، بلکه در اکثر کشورهای پیشرفته و در حال توسعه افزایش سن ازدواج یک امر بدیهی در دنیای امروز محسوب می شود. چون در اکثر جوامع به همراه توسعه شهرنشینی، افزایش سواد و تحصیلات، افزایش اشتغال زنان و توسعه اقتصادی و وسایل ارتباط جمعی، سن ازدواج بالا رفته است.
کاهش زاد و ولد با افزایش سن ازدواج
بر اساس گفته بسیاری از پزشکان به تعویق انداختن حاملگی تا بیش از سن ۳۰ سالگی، دوران بارداری را با دشواری ها و مخاطرات گوناگون همراه می سازد و افزایش ناباروری، مشکلات مربوط به جنین، سقط، حاملگی خارج رحمی، فشارخون، دیابت بارداری، اختلالات ژنتیکی، اسکیزوفرنی، حاملگی دوقلویی و چندقلویی و... از جمله عوارض بارداری در سنین بالاست. در عصر حاضر بنا به دلایل گوناگون ميانگين سن ازدواج به ویژه در شهرها افزایش یافته و بسياری از زنان در سن ۳۰ سالگی يا حتی ديرتر ازدواج میکنند و اولين فرزند خود را حتی پس از ۳۵ سالگی به دنيا میآورند.
گرچه با توجه به اینکه بسیاری از بارداری ها در اين سنين به کمک پيشرفت دانش پزشکی به سلامتی سپری می شوند، اما مطالعات نشان می دهد زنان در دهه ۳۰ و۴۰ سالگی عمر خود، با خطرات ويژه بارداری مواجه هستند. با توجه به بررسی های انجام شده زمان طلایی در سن بارداری برای خانم ها یک دوره مشخص است. سن مناسب بارداری خانمها حداکثر ۳۵ سالگی است و هرگونه بارداری بعد از این سن با بروز مشکلات برای جنین و مادر همراه است. عامل دیگر در کاهش نرخ ازدواج می تواند تمایل جوانان به گذراندن تحصیلات عالیه باشد. اکنون دخترها و پسرهای جامعه بیش از هر مقوله دیگری به تحصیلات خود اهمیت می دهند. با این تفاسیر به نسبت افزایش سن ازدواج در کشور یک امر کاملا بدیهی است.
افزایش سن ازدواج و بروز آسیبهای اجتماعی
از دیگر پیامد های افزایش سن ازدواج می توان به بروز آسیب های اجتماعی اشاره کرد. ازدواج علاوه بر پاسخگویی به نیازهای جنسی و عاطفی فرد، نیازهای اقتصادی، ارتباطات اجتماعی و فرهنگی او را نیز تنظیم می کند و به عنوان هنجار پذیرفته شده در تمام کشورهای دنیا محسوب می شود. در جوامع گوناگون نیز مسئولان با توجه به جایگاه ازدواج در زندگی افراد زمینه های آن را در جامعه ایجاد می کنند. از دیگر مسائل در افزایش سن ازدواج بروز مشکلات روحی و روانی را می توان برشمرد. مشکلات اقتصادی و نبود اشتغال، جوانان را از متحمل شدن هزینههای ازدواج بازمیدارد و تاخیر در این امر حیاتی موجب افزایش مشکلات روحی و روانی و رو آوردن به مصرف مواد مخدر و انحرافات اخلاقی میشود
.
چشم وهمچشمی بازدارنده ازدواج است
امروزه پدیده ناهنجار چشم و همچشمی در میان برخی مردم چه مرد و چه زن وجود دارد، به طوری که آنها را وادار میکند پیوسته خود و زندگیشان را با دیگران به ویژه همسایهها و خویشاوندان خود مقایسه کنند. در جامعه ما برخی مسائل باید با فرهنگسازی برطرف شود. برای مثال در جامعه ما با فوت یک فرد بازماندگان او به دلیل هجوم فامیل و بستگان به مراسم ختم متحمل هزینههای فراوان می شوند، این در حالی است که هزینه ها در این بخش باید برای خیریه مصرف شود، نه اینکه نحوه پذیرایی و خرج و مخارج بازماندگان معیاری برای فرد متوفی محسوب شود. در کنار آن اگر مردم ما ازدواج را همچون اوایل انقلاب ساده برگزار کنند از میزان مشکلات ناشی از ازدواج و خرج و مخارج آن کاسته می شود. بسیاری از پدیده های اجتماعی که این روزها به عنوان گرفتاری جامعه تبدیل شده نیازمند اصلاح و فرهنگسازی است.
سیاستهای حمایتی برای تامین امکانات اولیه ازدواج
هم اکنون در کشور با مشکلاتی در حوزه جمعیت مواجه هستیم. از سوی دیگر هنوز مقدمات لازم برای ازدواج جوانان مهیا نشده است. جوانان امروز، پول، مسکن، امنیت شغلی و... ندارند. در این شرایط چگونه می توان انتظار ازدواج از آنها داشت؟ در قالب سیاستهای حمایتی برخی مقدمات ازدواج از جمله پرداخت یک میلیون تومان از سوی کمیته امداد به زوجها فراهم شده است، اما این مبالغ به هیچ عنوان مناسب و راهگشا نیست. برای مثال وام ازدواج در مجلس گذشته به ۱۰میلیون تومان افزایش یافت، اما هنوز عملیاتی نشده است. برای ازدواج مناسب جوانان باید مقدمات ازدواج از سوی نهادهای ذی ربط فراهم شود. در گام بعدی توجه به اشتغال جوانان باید مورد توجه قرار گیرد.
در صورت عدم وجود شرایط ازدواج چگونه می توان از جوان انتظار تشکیل زندگی را داشت ؟ در اصل اگر برخی افراد وام های چندین میلیونی و میلیاردی را صاحب نشوند به نسبت می توان وام ازدواج را به جوانان پرداخت کرد. چندی پیش بخش نامه پرداخت وام۱۰میلیون تومانی ازدواج به بانکها ابلاغ شد، اما تاکنون هیچ اقدامی از سوی این مراکز انجام نشده است. در مجلس گذشته بر سر تصویب وام ۱۰ میلیون تومانی برخی از آقایان به دلیل اینکه بنده گفتم این وام عملیاتی نیست بر من خرده گرفتند، اما هم اکنون پنج ماه از سال گذشته و هیچ یک از بانکها این وام را به زوجها پرداخت نکرده اند.