چگونه حواشی سیاسی اقتصاد را زمین می زند؟

فرارو- یک استاد دانشگاه با اشاره به برخی مصوبات مجلس به عنوان تاثیر مستقیم حاشیه های سیاسی بر اقتصاد کشور گفت: «برخی مواقع دولت برنامه هایی را به مجلس ارائه کرد که مورد پذیرش قرار نگرفت که به نظر می رسد برخی از آنها ناشی از جهت گیری های سیاسی بود.»

علی طیب نیا، در سخنانی در همایش پولی و ارزی از «اثر حاشیه‌های سیاسی بر متن اقتصادی» و «فراگیر نبودن رشد اقتصادی سال 95» به ‌عنوان دو نگرانی خود در تحقق رشد اقتصادی بالا نام برد. وزیر اقتصاد در خصوص مورد نخست تاکید کرد از اینکه در شرایط کنونی، یک اجماع سیاسی حول اولویت اقتصادی به‌وجود آمده که بر ضرورت حل مشکلات اقتصادی و ایجاد رونق و رفاه و حل مشکلات معیشتی تاکید می‌کند، استقبال خواهد کرد، اما راه رسیدن به این امر را ثبات و انسجام سیاسی می‌داند. وزیر امور اقتصادی و دارایی به همین دلیل و با توجه به انتخابات پیش رو، از جناح‌های سیاسی درخواست کرد که اجازه ندهند چرخه‌های انتخاباتی، جهش اقتصادی سال 95 را تحت‌الشعاع قرار دهند.

حاشیه های سیاسی که متن اقتصادی را تحت الشعاع قرار می دهند چیست و چگونه بر حوزه اقتصاد تاثیر می گذارند؟

دکتر حسین راغفر استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو گفت: «نمادهای حاشیه های سیاسی کاملا روشن است و صحبت وزیر اقتصاد نکته درستی است و به نظر می رسد احزاب سیاسی در ایران کمتر به منافع ملی توجه می کنند و بیشتر به منافع حزبی و گروهی توجه دارند و اینکه چگونه می توان رقیب را تضعیف کرد بدون توجه به اینکه آثار و تبعات این اقدامات متوجه مردم و جامعه خواهد شد و در نهایت این مردم هستند که آسیب می بینند.»

وی ادامه داد: «یکی از اقداماتی که اکنون در حال انجام است، تزریق نوعی بدبینی در جامعه است و متاسفانه این اقدام توسط کسانی صورت می گیرد که نماینده مجلس هستند یا بودند یا رسانه های برخی جناح های سیاسی مرتب این موضوعات را برجسته می کند؛ گویی که این مشکلات منحصر به این دولت است، در حالی که بسیاری از این مشکلات ریشه تاریخی دارد و اتفاقا از دوره ای منشعب می شود که گروههای سیاسی منتسب به منتقدین کنونی ایجاد کننده این مشکلات بودند.»

وی افزود: «تلاش آنها بر این است که اولا همه مشکلات را متوجه دولت کنونی کنند و دوم و مهمتر اینکه متوجه نیستند که سرریز آثار این تخریب ها روی حوزه اقتصادی خواهد بود.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «در شرایط حساس کنونی وقتی تصویری منفی از فضای اقتصاد کشور توسط کسانی که در ساختار قدرت کشور حضور دارند ارائه می شود تاثیری منفی خواهد داشت. لذا بخشی از تاثیر حاشیه های سیاسی بر اقتصاد به صورت غیرمستقیم و از طریق رسانه ها و تاثیر بر افکار عمومی صورت می گیرد.»

راغفر با اشاره به برخی مصوبات مجلس به عنوان تاثیر مستقیم حاشیه های سیاسی بر اقتصاد کشور گفت: «برخی مواقع دولت برنامه هایی را به مجلس ارائه کرد که مورد پذیرش قرار نگرفت که به نظر می رسد برخی از آنها ناشی از جهت گیری های سیاسی بود.»

وی ادامه داد: «از سوی دیگر مجلس گاهی طرح هایی همچون طرح اخیر دونرخی کردن بنزین به تصویب رساند که بر روی آنها کار کارشناسی نشده بود و به نظر می رسد یک پیشنهادی ارائه می شود و ممکن است نیت خیر هم داشته باشد اما در نهایت آثار منفی بر روی اقتصاد دارد. اگرچه با توجه به نزدیک بودن انتخابات ریاست جمهوری ممکن است تصور شود که گروهی قصد دارند از حالا خود را تنظیم کنند تا از فضای سیاسی کشور بهره بگیرند.»

راغفر در پاسخ به این سوال که آیا با این شرایط هرچه به انتخابات ریاست جمهوری نزدیک تر شویم احتمال کارشکنی ها در حوزه اقتصاد بیشتر می شود؟، گفت: «قطعا همینطور است اگرچه با توجه به تغییر فضای سیاسی مجلس طبیعتا این کارشکنی ها و مشکلات از ناحیه مجلس کمتر خواهد شد. یعنی این انتظار وجود دارد که از سوی مجلس دهم همدلی بیشتری با فضای سیاسی کشور مشاهد شود.»

راغفر در پاسخ به این سوال که آیا دولت می تواند علی رغم وجود حاشیه های سیاسی در حوزه اقتصاد موفق باشد؟، گفت: «قطعا وجود این حاشیه ها و عدم وجود همدلی و همسویی بر عملکرد کل اقتصاد کشور تاثیر منفی خواهد داشت و اگر اشکالی به وجود بیاید کسی آن را صرفا منتسب به دولت نمی کند بلکه آن را محصول کل نظام عنوان می کند.»

وی ادامه داد: «به طور مثال در موضوع برجام شائبه سیاسی موضع گیری هایی که صورت گرفت خیلی قوی تر از شائبه های کارشناسی بود و به همین دلیل بخشی از صحبت آقای رئیس جمهور درباره برجام 2 و 3 بیشتر متوجه داخل کشور بود مبنی بر اینکه اگر ما می توانیم مشکلات پیچیده و عمیق خود را با کشورهای خارجی حل کنیم قطعا می توانیم اختلافات داخلی خود را نیز در یک فضای سیاسی مناسب حل و فصل کنیم.»

وی افزود: «به عبارت دیگر نیروها به جای قرار گرفتن در یک فرایند استهلاکی می توانند با همدیگر همدلی و کار کنند و اگر ملاحظات و اختلافات سیاسی در داخل وجود دارد می توان به شکل سازنده ای مطرح شود نه به صورتی که فضای اقتصادی کشور را تخریب کند.»

راغفر در پاسخ به این سوال که آیا رقابت احزاب سیاسی به گونه ای که منافع ملی را مورد تهدید قرار دهد در کشورهای دیگر هم وجود دارد؟، گفت: «می توان گفت این بی توجهی مخصوص کشورهای در حال توسعه است که رقابت های سیاسی در داخل بر منافع ملی سایه می اندازد؛ اما چنین ویژگی هایی را کمتر در کشورهای صنعتی شاهد هستیم.»

وی ادامه داد: «البته اکنون خیلی ها معتقدند مسائلی که ترامپ مطرح می کند برای حیثیت سیاسی دولت آمریکا خوب نیست. اما وقتی سخنان ترامپ را از دیدگاه خودمان مورد نقد و ارزیابی قرار می دهیم می بینیم وی عنوان می کند سیاست خارجی و اقتصادی آمریکا عملا شکست خورده است و باید به ظرفیت های داخلی و نیروی کار در آمریکا توجه کرد.»

وی افزود: «یعنی ترامپ روی ضعف های ساختاری نظام سیاسی آمریکا سرمایه گذاری کرده است و به همین دلیل از سوی کسانی که منتفعین تداوم این سیاست ها هستند موضع گیری های ترامپ خلاف منافع ملی است.»

این استاد دانشگاه تصریح کرد: «منتهی در همه دوره ها آنچه بر سیاست های احزاب جمهوری خواه یا دموکرات یا احزاب مختلف در اروپا غالب  است منافع ملی است و فقط راههای مختلفی برای دستیابی به منافع ملی پیشنهاد می کنند. آنچه مهم است این است که منافع مردم این کشورها در کانون سیاست ها قرار دارد در حالی که در کشور ما به نظر می رسد اینطور نیست و عده ای در فضای چرخه های سیاسی و انتخاباتی تلاش می کنند به نفع جناح و جریان سیاسی خود عمل کنند ولو اینکه آسیب هایی برای اقتصاد ملی، منافع ملی و گروههای بزرگی از مردم در پی داشته باشد.»