فرارو- یک کارشناس مسائل خاورمیانه در خصوص روابط ایران و عربستان در سال آینده گفت: «اگر موضوع سوریه به راه حل نزدیک شود و تجاوز عربستان به یمن متوقف شود امکان کاهش تنش بین دو کشور وجود خواهد داشت. چراکه تنش میان ایران و عربستان ذاتی نیست و ایران با هیچ کشوری در دنیا جز اسرائیل تنش ذاتی ندارد.»
ایران و عربستان در سال 94 روابط پر فراز و نشیبی داشتند. فارغ از سنگ اندازی های عربستان در مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 که راه به جایی نبرد و سپس بازی با قیمت نفت، دو کشور در موضوع بحران سوریه و یمن نیز مجادلات سختی داشتند. اتفاق منا و بعد از آن اعدام شیخ نمر به تیرگی هرچه بیشتر روابط دامن زد به طوری که به قطع روابط دیپلماتیک و رسمی میان دو کشور منجر شد. با این شرایط روابط دو کشور در سال 95 چه وضعیتی را پیش روی خود خواهد دید؟
دکتر صباح زنگنه کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با فرارو گفت: «به نظر می رسد با توجه به شرایطی که در یمن و سوریه بوجود آمده سران عربستان به این نتیجه رسیده اند که توان برخورد در تمام این صحنه ها و چرخاندن معادلات اجتماعی، سیاسی و حاکمیتی به نفع خود را ندارند و رسیدن به یک حاکمیت و قیمومیت در این دو کشور امکان پذیر نیست.»
وی ادامه داد: «لذا ممکن است این نتیجه عربستان را به تجدیدنظر در سیاست های منطقه ای خود وادار کند. البته در کنار این ناتوانی در مدیریت این صحنه ها، واقعیت هایی دیگری هم روی داده که یکی از آنها اقدام پارلمان اروپا برای ایجاد محدودیت در صادرات سلاح خاص به عربستان و همچنین مقاومت و جدیت مردم سوریه و یمن در عدم پذیرش روش های تحکم آمیز عربستان و سخنان اخیر اوباما است که از عربستان انتقاد کرده و ممکن است سیاست های عربستان را در منطقه با تغییراتی مواجه کند.»
زنگنه در پاسخ به این سوال که اقدامات عربستان همچون اصرار بر رفتن اسد یا استقرار نیروی هوایی در پایگاه اینجرلیک ترکیه و تلاش برای حضور نیروی زمینی در سوریه نشان از تجدیدنظر در سیاست های این کشور ندارد، گفت: «این اقدامات بیشتر جنبه بلوف و تبلیغات دارد. ترکیه اکنون در حال بازنگری در روابط خود با ایران است و عربستان با این تغییر نگرش ترکیه همساز نخواهد بود.»
وی ادامه داد: «همچنین بحث کنار گذاشتن بشار اسد عملا بعد از 5 سال نتیجه نگرفته است و به نظر می رسد حتی گروههایی که توسط عربستان حمایت می شدند به این واقعیت پی برده اند که بهتر است یک صندلی در قطار مذاکرات رزرو کنند تا اینکه بخواهند به سخنان واهی وزیر خارجه عربستان دل ببندند.»
زنگنه در پاسخ به این سوال که آیا مواضع اخیر اوباما علیه عربستان می تواند در روابط این کشور با ایران تاثیر بگذارد؟، گفت «قطعا در این مدت باقی مانده از ریاست جمهوری اوباما هیچ گونه تحول مثبتی در دفاع از سیاست های عربستان اتفاق نخواهد افتاد و حد و حدود مورد پذیرش منطقه ای و بین المللی برای سیاست های عربستان باید شناخته شده باشد.»
وی ادامه داد: «هیچکدام از قدرت ها و ابرقدرت ها حاضر نیستند منافع خود را به خاطر سیاست های متهورانه و نابخردانه برخی کشورهای منطقه ای فدا کنند.»
زنگنه در پاسخ به این سوال که آیا روابط عربستان و ایران از بحران سوریه متاثر می شود یا این روابط است که بر بحران سوریه تاثیر می گذارد؟، گفت: «بحران سوریه است که می تواند بر روابط ایران و عربستان تاثیر بگذارد و هر چه به کاهش این بحران نزدیک تر شویم هیجان مقامات سعودی کاهش خواهد یافت و سردتر خواهد شد.»
وی ادامه داد: «بنابراین وجود بحران سوریه کمک زیادی در تخریب روابط و ایجاد فاصله میان ایران و عربستان کرده که البته عامل گسترش این بحران سیاست های خود عربستان بوده که بر مبنای تصورات و موهومات خود در خصوص جایگاه منطقه ای ایران و اینکه این جایگاه توسعه پیدا کرده سیاست هایی شکل دادند تا نفوذ ایران در منطقه کاهش پیدا کند. لذا یک رفتار دیالکتیکی بین آن مقدمه و این نتیجه شکل گرفته است.»
این کارشناس مسائل خاورمیانه در پاسخ به این سوال که آیا امکان بهبود روابط میان ایران و عربستان در سال 95 وجود دارد؟،گفت: «اگر موضوع سوریه به راه حل نزدیک شود و تجاوز عربستان به یمن متوقف شود امکان کاهش تنش بین دو کشور وجود خواهد داشت. چراکه تنش میان ایران و عربستان ذاتی نیست و ایران با هیچ کشوری در دنیا جز اسرائیل تنش ذاتی ندارد.»
زنگنه درباره مسئله حج گفت: «به نظر من حج در سال آینده انجام خواهد شد چراکه علی رغم عدم روابط دیپلماتیک میان دو کشور سایر کانال های ارتباطی وجود دارد که از آن جمله کشور سوئیس است که حافظ منافع ایران در عربستان است و می تواند ایفای نقش کند.»
