فرارو- محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه و علی اکبر صالحی ریس سازمان انرژی اتمی به منظور ارائه گزارش ازبرنامه جامع اقدام مشترک هسته ای میان جمهوری اسلامی ایران و 1+5 در جلسه علنی امروز (سه شنبه) حضور یافتند
علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی در ابتدای جلسه علنی امروز افزود: امروز در خدمت محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه، علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی و هیات مذاکره کننده هسته ای هستیم که طبق قرار قبلی بنا بود گزارشی از تلاش های خود به مجلس ارائه کنند و اسناد مربوطه را نیز به مجلس تقدیم کنند.
وی ادامه داد: امروز فرصت کافی در اختیار دکتر ظریف و دکتر صالحی قرار می دهیم تا مطالب خود را بیان کنند.
پس از آن ظریف متن "برنامه اقدام مشترک را تقدیم هیات رئیسه کرد. هنگام تقدیم متن توافق جامع به هیات رییسه مجلس برخی از نمایندگان، احسنت می گفتند.
وزیر امور خارجه پس از تقدیم متن برجام به مجلس با اشاره به توافق هستهای ایران و گروه 1+5 گفت که جهانیان از این توافق به عنوان پیروزی عقلانیت و منطق بر جنگ طلبی استقبال کردند.
گزیده سخنان ظریف را در ادامه می خوانید: - در این مذاکرات طولانی و نفس گیر با توکل بر خدا و پشتیبانی مردم، جمهوری اسلامی ایران نشان داد که با شش کشور به ظاهر قدرتمند دنیا مذاکره میکند اما باج نمیدهد.
- بر اساس مصوبه مجلس متن کامل برنامه جامع اقدام مشترک را تقدیم مجلس میکنم.
- یک هفته پیش در چنین روزی توافقی تاریخی بین ایران و شش کشور به ظاهر قدرتمند دنیا به سرانجام رسید؛ توافقی که مورد توجه گسترده جهانیان قرار گرفت. طرح صهیونیستی امنیتیسازی ایران فرو پاشید و جهانیان از این توافق به عنوان پیروزی عقلانیت و منطق بر جنگطلبی استقبال کرده و آن را نقطه عطفی در تاریخ روابط بینالملل در دهههای معاصر شناختند.
- ثابت شد جمهوری اسلامی ایران در سختترین شرایط تحریم و فشار حاضر است سالها مقاومت و دو سال مذاکره را ادامه دهد ولی در برابر فشار مقاومت کند و از خطوط اصلی خود عدول نکند و بالأخره یک بار دیگر بر آمریکا ثابت شد که به تعبیر مقام معظم رهبری باید تسلیم ایران را به خواب ببینند.
- به اعتراف دوست و دشمن آنچه در این میان به اثبات رسید عزت، خودباوری، اقتدار و سربلندی توأم با حکمت مردم ایران و رهبر فرزانه ماست. در این مذاکرات طولانی و نفسگیر با توکل به خدا و با پشتوانه مردم بر همگان ثابت شد که جمهوری اسلامی ایران با شش کشور به ظاهر قدرتمند دنیا مذاکره میکند اما باج نمیدهد. ثابت شد جمهوری اسلامی ایران در سختترین شرایط تحریم و فشار حاضر است سالها مقاومت و دو سال مذاکره را ادامه دهد ولی در برابر فشار مقاومت کند و از خطوط اصلی خود عدول نکند و بالأخره یک بار دیگر بر آمریکا ثابت شد که به تعبیر مقام معظم رهبری باید تسلیم ایران را به خواب ببینند.
- ملت بزرگوار ایران فرزندان شما در این مذاکرات برای شش کشور به ظاهر بزرگ دنیا و نماینده عالی اتحادیه اروپا روشن نمودند که هیچ کس نباید هرگز ایرانی را تهدید کند، روشن نمودند غنی سازی ما و تحقیق و توسعه مرتبط با آن و اصولاً هیچ یک از تأسیسات هستهای ما هیچ گاه تعطیل نخواهد شد، روشن نمودند که برنامه موشکی و تسلیحاتی ما به هیچ کس صرفن ظر از قدرت ادعاییاش ارتباطی ندارد و روشن نمودند که اگر کسی در منطقه باید پاسخگو باشد این آمریکا و غرب است که در فلسطین و یمن و سوریه با سلاحهایش مردم بیگناه به خاک و خون کشیده میشوند.
- عصبانیت معاندین جمهوری اسلامی ایران و در رأس آنها رژیم صهیونیستی به خوبی نشان دهنده تحکیم اقتدار منطقهای و جهانی جمهوری اسلامی ایران است. هیچگاه رژیم منفور صهیونیستی در میان متحدین خود تا این حد منزوی نبوده است.
- توافق هستهای را در سطوح مختلف میتوان تحلیل کرد. میتوان در سطح کلان یا خرد به آن نگریست، میتوان در سطوح بینالمللی، منطقهای و داخلی آن را ارزیابی کرد، میتوان از زاویه راهبردی به آن نگاه کرد و میتوان از زاویه تحریمها آن را بررسی کرد و میتوان از زاویه برنامه درازمدت هستهای به آن نگریست ولی در هر سطحی که تحلیل میکنیم نباید فراموش کنیم که هر توافقی یک بده بستان است. هر طرف از بخشی از خواستههای خود به نفع بخش مهمتری از آن صرفنظر میکند و مذاکره تا آنجا ادامه پیدا میکند که داده و ستاندههای دو طرف کمابیش متعادل شود.
- سوال این است که در یک تصویر بزرگ دادهها و ستاندههای ما و گروه 1+5 در این مبارزه طولانی و نفسگیر چه بوده است؟ اهداف کلیدی جمهوری اسلامی ایران که برای رسیدن به آنها پافشاری کرده و اکنون در برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام ستاندههای جمهوری اسلامی ایران به شمار میرود عبارت بود از: حفظ عزت و اقتدار جمهوری اسلامی ایران، تثبیت برنامه هستهای به ویژه غنیسازی و رآکتور آب سنگین و فردو و شناسایی بینالمللی آنها، رفع تحریمها و پایان دادن به 6 قطعنامه که تحت فصل هفتم منشور ملل متحد نه تنها تحریم بر مردم ایران تحمیل میکردند بلکه برنامه هستهای ایران را محدود کرده و جلوگیری از توان دفاعی و موشکی کشور را به یک وظیفه بینالمللی با استفاده از همه ابزارها تبدیل کرده بودند.
- برای طرف مقابل خواسته کلیدی در مذاکرات این بود که از عدم دسترسی ایران به سلاح هستهای از طریق محدودیتها و نظارتها اطمینان حاصل کنند. آنچه طرف مقابل به دست آورده علیرغم همه رجزخوانیها در حقیقت تحصیل حاصل است. بر اساس آموزههای دینی و اسلامی که در فتوای تاریخی مقام معظم رهبری تجلی پیدا کرده است جمهوری اسلامی ایران هیچگاه به دنبال سلاح هستهای نبوده و نیست. بنابراین؛ ایجاد اطمینان از یک امر بدیهی امتیاز خاصی به شمار نمیرود ولو اینکه برای تحقق آن برخی مسئولیتها یا نظارتها در قالب توافقهای بینالمللی اعمال شود. آن هم محدودیتهایی که فقط برای یک دوره زمانی مشخص است و تاریخ انقضای معینی دارد و نظارتهایی که پس از بررسیهای گسترده کارشناسی امکان سوءاستفاده از آنها وجود ندارد و امکانات مخل امنیت ایران را در دسترس بیگانگان قرار نمیدهد.
- هیچ یک از نیازهای کشور به واسطه این محدودیت ها تعطیل نخواهد شد، اینها نظارتهایی است که پس از بررسیهای گسترده کارشناسی، امکان سوءاستفاده از آنها وجود ندارد و اطلاعات مخل امنیت کشور را در دسترس بیگانگان قرار نمیدهد.
- شورای امنیت در شش قطعنامه خود که همگی تحت فصل هفتم منشور صادر شده است برنامه غنیسازی ایران را به عنوان تهدیدی علیه صلح و امنیت بینالمللی شناسایی و ممنوع کرده بود. حال همان شورای امنیت با تصویب قطعنامهای که در کلیات خود تحت فصل هفت نیست نه تنها برنامه هستهای ایران و از جمله غنیسازی را به عنوان یک برنامه مشروع و قانونی پذیرفت بلکه همه کشورها را تشویق کرد که برای توسعه آن با ایران همکاری کند و از آن مهمتر اینکه جتی آینده تجاری صنعتی برنامه غنیسازی ایران را نیز به رسمیت شناخت.
- برنامه غنیسازی ایران بدون یک روز توقف ادامه خواهد یافت و جمهوری اسلامی ایران بر اساس یک طرح مدون و دقیق علمی و فنی در هشت سال نخست برنامه جامع اقدام مشترک با پذیرش برخی محدودیتها نه تنها برنامه هستهای خود را از دیدگاه بینالمللی تثبیت میکند بلکه تمام پایههای علمی و کاربردی لازم را با یک برنامه تحقیق و توسعه پیشرفته برای حرکت به سمت غنیسازی صنعتی و تجاری با بهرهبرداری از بهترین و پیشرفتهترین سانتریفیوژهای خود و در اقتصادیترین شکل و با بالاترین بهرهوری برقرار خواهد ساخت و نه تنها از تمام دانشمندان غیور ایرانی بهره خواهد گرفت بلکه از پیشرفتهترین دستاوردهای علمی جهان نیز بهرهمند خواهد شد.
- نهایتا در یک طراحی علمی و کارشناسی 15 ساله به ظرفیتی خواهد رسید که برای 5 نیروگاه هستهای کافیست. اینها امتیازاتی است که برای بسیاری از کشورهای دنیا تنها یک آرزوی دستنیافتنی است.
- اجازه دهید نام نبرم از کشورهای بسیار نزدیک به آمریکا که فقط برای اینکه آمریکا یا حتی یکی از متحدین آن برای آنها یک یا چند نیروگاه هستهای بسازد باید از حق غنیسازی خود صرفنظر کنند و کردهاند و امروز با غبطه به نتیجه پایمردی شما مردم دلاور مینگرند و جالب است که برای جمهوری اسلامی ایران این همه ماجرا نیست. ستانده دیگر آن که همه تحریمهای اقتصادی و مالی شورای امنیت، آمریکا و اتحادیه اروپا که در رابطه با موضوع هستهای وضع شده است به طور یکجا در روز اجرایی شدن توافق و سایر تحریمها نیز در غالب محدودیتهای موقتی در فاصلهای چند ساله برداشته میشود.
- یعنی جمهوری اسلامی ایران برای گرفتن امتیازی که برای بسیاری از دیگر کشورهای ورود ممنوع بزرگ است حتی امتیاز مضاعفی هم گرفته است و آن رفع تحریمهای ظالمانه شورای امنیت، آمریکا و اتحادیه اروپاست که البته از ابتدا غیرقانونی و نامشروع بوده و هیچ گاه نمیبایست وضع میشده است.
- ما هیچگاه ادعا نکرده و نمیکنیم که برنام جامع اقدام مشترک کاملا به نفع ایران است. باز تأکید میکنم که مذاکره اصولا یک بده بستان است و تا زمانی که هر دو طرف به میزان قابل توجهی از خواستههای خود نرسیده باشند هیچ توافقی شکل نمیگیرد. مسلما ما برای رسیدن به خواستههای خود در حوزه محدودیتها و نظارتها انعطاف و نرمشهایی داشتهایم اما این انعطافها همگی هدفمند و با محاسبه کافی صورت گرفته است. همچون کشتیگیری که در مثال حکیمانه رهبر معظم انقلاب برای برنده شدن در مسابقه در زمان و مکان مناسب برای تثبیت امتیازهای بزرگتر دست به امتیازهای کوچکتر میزند.
- امروز در دنیا هیچکس نمیگوید که ایران تسلیم است، اگر صحبت از تسلیم است تسلیم قدرتهای بزرگ در برابر این مردم است.
- تحریمهای اقتصادی و مالی در حوزه های مالی، نفتی، بیمه و حمل و نقل و کشتیرانی و بانکی در ابتدای توافق به صورت کامل لغو و متوقف میشود. تحریم تحصیل دانشجویان ایران در حوزه رشتههای هستهای به طور کامل لغو خواهد شد. برای اولین بار پس از سه دهه تحریم غیرعادلانه ممنوعیت هواپیماهای مسافربری مرتفع خواهد شد. دهها میلیارد دلار از درآمدهای نفتی و سایر در آمدهای ایران که در چن د سال گذشته به دلیل تحریمهای ظالمانه آمریکا در خارجه از کشور مسدود شده است به خزانه کشور بازر می گردد. محدودیت فروش نفت ایران منتفی مشیشود.
- بانک مرکزی، کشتیرانی، شرکت ملی نفت و شرکتهای تابعه ایران ایر و سایر بانکها و در مجموع هشتصد شخصیت حقوقی و حقیقی ایران از شمول تحریمها خارجه خواهند شد.
- آمریکا و اروپا متعهد شدند از اعمال تحریمهای هستهای مجددد علیه ایران و اعمال تحریمهای گذشته به بهانههای جدید خودداری کنند.
- بر اساس برجام روز گذشته کلیه تحریمهای شورای امنیت علیه ایران لغو شد و تنها برخی محدودیتها طی یک سند ضمیمه قطعنامه اعمال شد که نه تنها در مقایسه با تحریمهای موشکی و تسلیحاتی ناچیز است بلکه بخشی از توافق برجام نبوده و رعایت نکردن آنها به معنای لغو برجام نیست.
- همچنین تحریم شدید تسلیحاتی ایران لغو و با برخی محدودیتها جایگزین شد. به صورتی که واردات اقلام دفاعی به صورت موردی مجاز است. این مورد نیز ضمیمه قطعنامه است و رعایت نکردن آن به معنای نقض برجام نیست.
- شاخصه یک توافق خوب از نظر ما رعایت چارچوبها و خطوط قرمز ترسیم شده توسط مقام معظم رهبری است.
- امروز میتوان خدمت شما گزارش دهم همانطور که پیشتر خدمت مقام معظم رهبری عرض کردهام در حد توان اکثریت این خطوط قرمز و یا تمامی آنها را رعایت کردهایم.
- پیش از شروع اقدامات ایران پیش از آنکه پیچ و مهرهای باز شود طرفهای آمریکایی و اروپایی تحریمهای خود را به صورت قانونی لغو خواهند کرد و اثربخشی آنها همزمان با اقدامات ایران انجام خواهد شد.
- ظریف در رابطه با خط قرمز رعایت امنیت و حرمت اماکن هستهای و دانشمندان گفت "به گونهای اقدام شده است که تمامی ملاحظات ایران رعایت خواهد شد. در آینده نیز همه نظارت ها بر طبق روشتهای معمول بینالملی در قالب پروتکل الحاقی خواهد بود."
- برخلاف خواسته و اصرار دائمی طرف مقابل هیچ یک از سانتریفیوژها و زیرساختهای آنها از کشور خارج و یا منهدم نمیشوند و قلب رآکتور اراک نیز پس از خروج در داخل کشور نگهداری خواهد شد.
- بر اساس قطعنامه جدید شورای امنیت محدودیت برنامه موشکهای بالستیک ایران تنها شامل موشکهای با قابلیت حمل کلاهکهای هستهای است.
- این نخستین بار در تاریخ شورای امنیت است که کشوری با مذاکره و بدون جنگ و تسلیم و بدون اجرای الزامات شش قطعنامه قبلی از تحریمهای شورای امنیت خارج میشود... همانطور که در بند هفت مقدمه قطعنامه آمده است این قطعنامه نمایانگر یک تغییر بنیادین در رویکرد شورای امنیت در قبال ایران است.
- برای نخستین بار در تاریخ شورای امنیت است که کشوری که قطعنامه درباره آن صادر میشود، خود طرف مشورت قرار میگیرد.
- با ضمیمه شدن برجام به قطعنامه شورای امنیت، شورای امنیت برنامه هستهای ایران و غنیسازی را بر خلاف قطعنامههای سابق خود میپذیرد.
- به صراحت برجام بین مفاد قطعنامه و مفاد برجام تفکیک شده و قطعنامه را جزوی از برجام نمیداند و لذا نقض احتمالی قطعنامه را نقض برجام نمیداند.
- تمام قابلیتهای امنیتی و دفاعی ایران حفظ خواهد شد و سیاستهای منطقهای کشور دچار تغییر نشده و ما به حمایت از متحدینمان باری مبارزه با افراط و تروریسم ادامه خواهیم داد.
- بازگشت پذیری صرفا در قطعنامه مطرح نشده و موضوع بازگشت پذیری یکی از موضوعات برجام است که در دو صفحه برجام آمده و یک وضعیت دو طرفه است که جمهوری اسلامی نیز می تواند از آن بهرهمند باشد. البته چون قطعنامهها در رابطه با تحریم ها صادر شدهاند به ناچار در قطعنامه بازگشتپذیری در رابطه با تحریمها مطرح شدهاند.
- آنچه بدست آمده تنها حاصل کار گروه مذاکره کننده نیست. این توافق نتیجه و تجلی عزت و اقتدار ملی است.
- ظریف در پاسخ به سوال نمایندگان درباره اظهارات مقامات آمریکایی مبنی بر اینکه نظارت بر برنامه هستهای ایران توسط شورای امنیت بیش از 10 سال بوده و 5 سال به آن افزوده شود، گفت: "به حرفهایی که زده شده اعتراض کردهایم و پیگیری خواهیم کرد. قطعنامه کاملا صریح است و نظارت شورای امنیت بر برنامه هستهای ایران طی ده سال پایان خواهد یافت."
- ظریف در پاسخ به سوال علی لاریجانی مبنی بر اینکه اگر میگوییم فلان مطلب در برجام نیست و در قطعنامه آمده و نقض آن هم نقض برجام نیست چه معنایی میتواند داشته باشد،گفت: اصلاً قطعنامه جدید هیچ سازوکار تنبیهی ندارد، تنها سازوکار بازگشت تحریمهای گذشته طی روند طولانی 60 روزه، اختلافات برای موارد برجام است که باید از سوی کمیسیون مشترک شروع شود.
- وزیر امور خارجه درباره تفکیک بین تعلیق و لغو تحریمها در قطعنامه و برجام گفت: "در هیچ جای برجام و قطعنامه کلمهای درباره تعلیق نیامده است." وی تأکید کرد که هر آنچه در این دو سند به آن پرداخته شده صرفا لغو تحریمها است که پس از تأیید اجرای تعهدات ایران توسط آژانس بینالمللی انرژی اتمی اجرایی خواهند شد.
پس از پایان توضیحات ظریف علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی توضیحات کامل درباره مسائلی فنی توافق ارائه کرد.