این چارلی دوست داشتنی

یادداشت دریافتی- محمد ماکویی؛ همین الان هم اگر بابا و مامان یا همسر گرامی خبرتان کنند که "تلویزیون چارلی چاپلین می‌دهد"، هر کار مهمی داشته باشید بر زمین گذاشته و برای اینکه حتی لحظه‌ای از فیلمی که چارلی چاپلین در آن ایفای نقش کرده را از دست ندهید، تعجیلی مثال زدنی به خرج می دهید!

با این وصف آیا تاکنون اندیشیده اید که چرا چارلی چاپلین تا این حد دوست داشتنی است! شاید پاسختان این باشید که چارلی همه را می خنداند و انصافا این پاسخی درست است زیرا اگر چارلی می خواست آدم‌ها را با درآوردن ادای بعضی‌هایشان و یا به سخره گرفتن قیافه یا اندام برخی دیگرشان به خنده وادارد، دست کم قادر به خنداندن آن عده ای که به گونه‌ای به تمسخرشان پرداخته نمی‌شد!

واقعیت این است که چارلی این شاهکار را زده که بر خلاف دیگران ظاهر آدمها را هدف قرار نداده و نخواسته با اغراق و زیاده‌روی در نمایش قیافه و اندام آدم‌هایی که با آدم‌های معمولی تفاوت دارند، آدم‌های نرمال را از خنده روده بر نماید! برعکس چارلی در تمامی کارهایش باطن آنها را هدف گرفته و اخلاق و ویژگی‌های بد آدم‌ها را که پیش و بیش از آنکه خدادادی باشند ساخته و پرداخته خود آدمهاست دستمایه شاهکارهایی که خلق کرده قرار داده است!

جالب است که در حالی که چارلی به راستی ریزه میزه بوده، هر گز نخواسته به دشمنی با آدم‌های درشت هیکل برخیزد و آنها را به دلیل داشتن اندام فربه و نه چندان خوبشان مورد تمسخر قرار دهد! کاری که امروزه کمدین‌های به نام کشورمان، متاسفانه؛ از انجام آن ابایی ندارند! شاهد این موضوع هم اینکه چارلی در تمامی شاهکارهایش آدم‌های بد درشت هیکل را با قیافه‌ای که با گریمی خاص بدجنسی از آن می‌بارد - با وحشتناک اشتباه نشود!- نشان داده تا به بیننده القا کند چارلی با این آدم‌ها به خاطر چیزی جز هیکلشان در افتاده است!

با این همه چارلی این شانس را هم داشته که در روزگار صامتی به سر برد و بنابراین اگر هم بخواهد نتواند با تقلید صدا و گویش دیگران و مسخره کردن لهجه‌های گوناگون اهالی شهرها و روستاهای کشورش مردم را از خنده روده بر نماید!

مقایسه کارهای چارلی با کارهای دیگرانی که امروزه کار کمدی می کنند و مثلا به جای آنکه "اختلاس" را دستمایه کارشان قرار دهند،از "پارکینسون" کمک می‌گیرند و با فرو رفتن در قالب زن یا مردی که کنترلی بر انجام اعمال ارادیش ندارد اسباب خنده و شادی مردمان کشورشان و کشورمان را فراهم می‌کنند نشان می‌دهد که بسیاری از کشورها و منجمله ما براستی در عرصه "کمدی سخیف" تا چه اندازه جلو رفته ایم!

اینکه چرا چارلی با بنام ترین کمدین‌های عالم سینما هم تومنی صنار فرق دارد شاید به تعهد او به مردمی برگردد که خیلی‌هایشان حتی هموطنش نبودند! تعهدی که او را وا می‌داشت به بهترین نحوی از ابزار "سینما" و "فیلم" برای رشد و تعالی مردم کمک بگیرد!

تعهدی که بسیاری از کمدین‌های امروزه اقصی نقاط جهان و به ویژه کشور عزیزمان به "فیلم" و "سینما" دارند و آنان را وا می دارد که برای رشد و تعالی این دو مقوله و آدم‌هایی که در این عرصه‌ها به فعالیت هنری مشغول و مشعوفند!، تا آنجا که می توانند از "کمک های مردمی" مایه گذاشته و روی "فیلم بین ها" و "سینما روها" حسابی حساب کنند!