(بشنوید) چهار مضراب دشتی با ساز «شهناز»

تاریخ انتشار: ۱۵:۰۶ - ۰۵ خرداد ۱۳۹۳

فرارو- مرتضی واعظ، اوایل و اواخر خردادماه سالروز تولد و مرگ یکی از نامدارترین نوازندگان موسیقی ایرانی است. جلیل شهناز استاد بی بدیل تار در ابتدای خرداد سال 1300 به دنیا آمد و در 27 همین ماه در سال گذشته از دنیا رفت.

جایگاه شهناز در موسیقی ایرانی از جهات متعددی منحصر به فرد است. او یکی از سرشناس ترین نوازندگان تار مکتب اصفهان و در عین حال یکی از پرکارترین همکاران رادیو تهران بود. قریحه بداهه پردازی او امکان همکاریش با اساتید مختلف را فراهم کرد. تنها از میان نوازندگان تنبک که با ساز وی همراهی کرده اند می توان به حسین تهرانی، جهانگیر ملک، امیر ناصر افتتاح، محمد اسماعیلی، ناصر فرهنگ فر و جهانگیر بهشتی اشاره کرد.

از سال 1324 که رادیو شروع به پخش برنامه های تخصصی موسیقی کرد، شیوه و امکانات پخش آن بر نوازندگی برخی از اساتید موسیقی ایرانی تاثیر گذاشت. مطالب کوتاه و مجمل به فراخور احوال مختلف مخاطبان رادیو، نوازندگی آن دوره را به سمت جملات کوتاه و چهار مضراب های متعدد پیش برد. این وضعیت بر ساز شهناز بی تاثیر نبود.

کیفیت پایین میکروفون که در ابتدای تاسیس رادیو، احمد عبادی را مجبور به تغییر در صدا دهی سه تار و استفاده از تک سیم کرد، جلیل شهناز را بر آن داشت تا با استفاده کمتر از مضراب ریز ببشتر به پنجه‌كاري و كنده‌كاري روي سيم روی آورد. تاثیر این تغییر در ساز هر دو استاد تا پایان نوازندگی شان باقی ماند.

تازگی و نوآوری در ارائه مطالب در شیوه نوازندگی او تا بدان پایه است که از میان آثار متعدد رسمی و محفلی منتشر شده از شهناز به ندرت می توان یک جمله تکراری یافت. شیوه او در پرداخت یک قطعه به دلیل نبوغ و فراروی از چهارچوبهای مألوف ساختار پذیر نیست. به همین دلیل امکان تقلید از ساز شهناز وجود ندارد. شاید به همین دلیل شهناز هیچ شاگرد رسمی تربیت نکرده است.

چهار مضراب پیشنهادی ما از مجموعه «شهناز شهنواز» که توسط انتشارات آوای باربد در سال 89 منتشر شده انتخاب شده است.این قطعه در آواز دشتی و در گوشه های سارنج و اوج نواخته شده و تنبک امیر ناصر افتتاح آن را همراهی کرده است.

دانلود کنید

از میان اخبار