نظر سید حسن خمینی درباره بیداری اسلامی

در مراسم ویژه‌ی تجدید بیعت وزیر و معاونان وزارت امور خارجه و همچنین، سفرا و روسای نمایندگی‌های جمهوری اسلامی با آرمانهای امام خمینی که با اهدای تاج گل به پیشگاه رهبر کبیر انقلاب و اقامه نماز مغرب و عشاء به امامت یادگار امام همراه بود، حجت‌الاسلام و المسلمین سیدحسن خمینی، سخنرانی بسیار مهمی درباره شرایط فعلی خاورمیانه و جایگاه ایران ایراد کرد. 

به گزارش جماران، یادگار امام در این سخنان، به تبیین مبسوط دیدگاه های خود درباره نسبت انقلاب اسلامی و بیداری معنوی در جهان معاصر پرداخت و اظهار داشت: روزهای بزرگی پیش رو داریم و روزهای بزرگی را نیز، پشت سر گذاشتیم. سال جاری، یک سال استثنایی در چند دهه اخیر در جهان اسلام است که بیداری معنوی یکی از مهمترین وجوه آن است. 

یادگار امام در تبیین سخنان خود، به گونه‌شناسی انقلاب های بزرگ پرداخت و اظهار داشت: بطورکلی انقلاب ها به سه دسته تقسیم می شوند. برخی تنها، وجهه سیاسی دارند. انقلاب های سیاسی انقلاب هایی هستند که تنها به تغییرات سیاسی در نظام منجر می شوند. البته این انقلاب ها با کودتا تفاوت بسیاری دارند. نهضت ملی شدن نفت را می توان انقلاب سیاسی دانست که در آن تنها، مدیران سیاسی عوض شدند و تغییری در سطوح اجتماعی رخ نداد. 

سید حسن خمینی نوع دوم انقلاب ها را، انقلاب اجتماعی خواند و گفت: برخی انقلاب‌ها، علاوه بر بعد سیاسی، بعد اجتماعی هم دارند و فراتر از تغییرات سیاسی، ساختار نهادهای قدرت را در حوزه های سیاسی، فکری، آموزشی و اقتصادی تغییر می دهند. تغییرات در انقلاب اجتماعی، بسیار فراتر و عمیق‌تر از انقلاب سیاسی است. 

یادگار امام، انقلاب مشروطه را از نوع انقلاب‌های اجتماعی دانست و یادآور شد: انقلاب مشروطه از آن رو که تاثیر بسیار شگرف و دگرگون‌کننده‌ای در تحولات اجتماعی جامعه گذاشت، می‌تواند به عنوان یک انقلاب اجتماعی مطرح شود، انقلابی که نظام های اجتماعی دوران قاجار را به شدت متحول کرد. 

وی افزود: بعد از انقلاب مشروطه، تعبیر جدیدی از منزلت‌های اجتماعی مطرح شد طیف جدیدی از تحصیل کرده های غربی وارد کشور شدند. اشراف‌سالاری نظام قاجار را دستخوش تغییر شد. نظام نوین آموزشی که با همت میرزاحسن خان رشدیه بنا نهاده شد، بر نهاد آموزش و به تبع آن بر متن بسیاری از نهادهای دیگر اجتماعی، تاثیر شگرفی گذاشت و در یک کلام، با ورود نیروهای اجتماعی جدید، تعریف نوینی از سیاست و نخبگی در ایران ارائه شد. 

وی افزود: انقلاب سال 57 از یک‌سو، قطعا یک انقلاب سیاسی است چون نظام سیاسی را در تمام سطوح تغییر داد و از سوی دیگر، قطعا، انقلاب اجتماعی است، چون در مقیاسی بسیار وسیع تر از مشروطه، منزلت‌های اجتماعی نیز به شدت دستخوش تغییر کرد و فراتر از آن، نهادهای اجتماعی جدیدی ساخت، نهادهایی که به جرات باید گفت، پیوند عمیقی با نظام فکری امام داشتند. 

یادگار امام، نوع سوم انقلاب ها را انقلاب های تاریخی عنوان کرد و گفت: انقلاب های تاریخی، تاریخ ساز هستند، انقلاب هایی که پیام های فرامرزی و فرازمانی دارند. این انقلاب ها، علاوه بر تاثیر در بافت سیاسی و اجتماعی جامعه ماصر و درگیر انقلاب، آثار عمیق و سیال بر جوامع غیر در زمان‌های مختلف و چه بسا دورتر دارند. 

وی به پیام‌های تاریخی انقلاب های بزرگ اشاره کرد و گفت: انقلاب فرانسه نظام سلطنت مطلقه را از بین می برد و به‌جای آن یک جمهوری می آورد. در انقلاب فرانسه، که با استبداد و جمهوری بارها دست به دست شد، انقلابی سیاسی، اجتماعی و تاریخی است چون این انقلاب، علاوه بر تغییرات سیاسی و اجتماعی، پیام آزادی و دموکراسی برای تاریخ ارائه کرد. 

وی افزود: نمونه دیگر انقلاب های تاریخی، انقلاب آمریکا بود. انقلاب آمریکا با همه مسائل خود، از جنگ های جنوب و شمال عبور کرد این انقلاب به دلیل تغییر در حوزه سیاست و جامعه، سیاسی و اجتماعی بود اما چون پیام ضدبرده داری را به جهان اعلام نمود، انقلاب تاریخی است. 

سیدحسن خمینی انقلاب شوروی را نمونه دیگر انقلاب های تاریخی عنوان کرد و اظهار داشت: انقلاب شوروی نیز، یقینا انقلاب سیاسی است چون تزار رفته و لنین با خشونت هایی، به جای او آمده است. و انقلاب اجتماعی هم هست چون نهادهای اجتماعی را به شدت تغییر داده و سیستم های خاص متفاوتی ایجاد کرده است اما فراتر از این دو، یک انقلاب اجتماعی است چون پیامی تاریخی بنام سوسیالیسم به دنیا ارائه کرد. 

یادگار امام، انقلاب اسلامی ملت ایران را نمونه موفق انقلاب های تاریخ ساز عنوان کرد و گفت: انقلاب ما سیاسی است چون نظام سیاسی و مدیران آن را تغییر داد. و یک انقلاب اجتماعی است چون تغییرات اجتماعی وسیعی ایجاد کرد. و در گام سوم خود، یک انقلاب تاریخ سازاست چون یک پیام مهم و روشن برای دنیا صادر کرد و آن بیداری معنویت بود. 

سیدحسن خمینی اظهار داشت: پیام تاریخی انقلاب امام، با همه انقلاب های دیگر فرق می کند. برخلاف دیگر انقلاب ها، که پیام‌شان ناقص یا ناموفق به دنیا عرضه شد، پیام انقلاب ایران، چنان عمیق و موثر بود که پژواک آن، این روزها به روشنی، در جهان شنیده می شود، پیامی که در یک کلام، بیداری اسلامی یا به عبارت دیگر، بیداری معنوی است. 

وی ادامه داد: پیام انقلاب ما حاکم کردن معنویت توأم با عدالت در مدیریت جهانی است که هم اکنون در جهان دیده می شود. امروز، بیداری اسلامی، تذکار پیام انقلاب اسلامی است. 

یادگار امام در ادامه به آفت ها و آسیب های اجتماعی بیداری اسلامی پرداخت و اظهار داشت: اگر مانند همه مسائل دیگر، از این بیداری بزرگ، مراقبت نشود، آفت زده می شود. بزرگترین آفت هر چیزی، در درون خود آن است. برای اینکه چیزی زمین بخورد، کافی است در آن افراط شود. 

وی با اشاره به انتخابات اخیر مصر گفت: ترس از قبضه انقلاب توسط سلفی ها، نکته درستی است. ویژگی افراطی ها این است که یک مرتبه خود را در بالاترین نقطه مدیریت می نشاند. 

یادگار امام با تاکید بر به کار بردن طالبانیسم به جای سلفی‌گری اظهار داشت: طالبانی گری یک آفت است. اگر مراقب نشویم، مدعیان این روش، با توسط به شیوه های خاص، به معنویت و بیداری تیر خلاص می زنند. 

سیدحسن خمینی تاکید کرد: یک اندیشه وقتی سر کار می آید، بزرگترین لطمه را از افراطیون داخلی می خورد. این مساله، دلیل فلسفی دارد. دست انسان در اوج سرما می سوزد. هر چیزی اگر از حد خود فراتر رود، به ضد خود تبدیل می شود. آفت درونی هر چیزی، افراط در آن است. 

یادگار امام با بیان اینکه ائمه الگوی انقلاب و مظهر تعادل هستند، گفت: مذهب اهل بیت، بویژه امامیه در میان تمام فرق اسلامی، نقطه تعادل است. در همه دوره های اسلامی، هیچ نحله ای به اندازه شیعه، در نقطه اعتدال نایستاده است. انقلاب اسلامی به عنوان نماینده مذهب اهل بیت، بزرگترین پایگاه و ویژگی خود را در تعادل می داند. 

وی افزود: امروز با گام سوم پیام تاریخی امام مواجه هستیم. این جریان از دو ناحیه لطمه می خورد. یکی از طرف کسانی که از بیخ، معنویت و دین را رد می کنند و دیگری از سوی کسانی است که افراط گری می کنند. 

یادگار امام گفت: پیام تاریخی انقلاب امام، بیداری اخلاق اسلامی در جهان بی اخلاق کنونی است. امروز باید همه هوشیار باشیم و در بزنگاه زندگانی انقلاب با ارایه ی اندیشه ضد افراطی اهل بیت، پیام انقلاب تاریخی امام را یاداور شویم. 

سیدحسن خمینی تاکید کرد: اگر جهان اسلام، بخواهد این مسیر را ادامه دهد، باید تحت هر شرایطی از طالبانیسم مبرا باشد. باید دقت کنیم که روح بیداری اسلامی و روح دین، چیزی جز اخلاق نیست. همه دین به این است که انسان ها اخلاقی تر شود. پیامبر می گوید؛ انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق. فلسفه وجودی بعثت و اساس تدین، اخلاق است. 

یادگار امام اظهار داشت: شاکله بیداری، دین و شالوده آن اخلاق است. اخلاق همان چیزی است که دنیا به شدت از نبود آن، لطمه دیده است. واقعیت این است که دنیا، از حیث اخلاق، فروکاسته و همه جوامع فعلی، از نظر اخلاقی، عقب گرد دارند. جهان تشنه معارف اهل بیت است چرا که جهان به تمام معنی، محتاج به خوبی ودرستی است و این از راه پیامبر و آل ایشان حاصل می شود. 

سیدحسن خمینی در پایان گفت: ماهیت بیداری اسلامی، بیداری اخلاقی است. اگر این بیداری اخلاقی به ظاهرِ سلفی‌گری خود غلبه کند، باقی می‌ماند. اگر بتوانیم به دنیا ثابت کنیم که اخلاق‌مدار هستیم، دنیا حرف های ما را گوش می کند. چشم جهانی به آرمان ملت ایران است که عبارت است از معنویت همراه با پیشرفت. 

پیش از سخنان یادگار امام، علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه کشورمان در سخنان کوتاهی، با تاکید بر ادامه راه امام و حفط میراث بنیانگذار جمهوری اسلامی گفت: سی سال پیش نهالی به دست امام کاشته شد که امروز در سراسر جهان ریشه دوانده و شمیم بیداری اسلامی جان مسلمین را در به وجد آورده است. 

این مراسم با نثار تاج گل به پیشگاه رهبر کبیر انقلاب و اقامه نماز مغرب و عشاء به امامت یادگار امام همراه بود.