در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۴۵ مطلب
«دونالد ترامپ با جنگ تجاریاش، حملاتش به اتحادهای دیرینه آمریکا، و تضعیف نهادهای حکمرانی آمریکایی، عملا دوره جدید و البته به شدت تاریکی را برای تاریخ جهان آغاز کرده است. اعتماد جهانی به آمریکا حداقل برای یک نسل از بین رفته و جهانی که آمریکا خود در ساختنش نقش داشته، عملا در آستانه نابودی و نیستی است.»
دونالد ترامپ نماینده سقوط اخلاقی و ساختاری در سیاست آمریکاست؛ چهرهای که با تکیه بر فساد، خشونت و انحصار، میراث دموکراسی را به پرتگاه کشانده و نظم جهانی را با تهدید مواجه کرده است. او نه تنها ارزشهای تاریخی آمریکا را تحریف کرده، بلکه با میهنپرستی دروغین و سیاستهای تفرقهافکن، چهرهای فاشیستی از قدرت ارائه داده که جهان دیگر تاب تحملش را ندارد. آینده، به مقابله جدی با این مسیر منحرف نیاز دارد.
نظم جهانی مفهومی پویا، متکی بر توازن قدرت، مشروعیت هنجاری و ثبات نهادی است که در برابر بحرانها، جنگها و تحولات تکنولوژیک آسیبپذیر میماند. اکنون در سایه بازگشت ترامپ، بیثباتی ژئوپلیتیک و چرخش سیاستهای چین و روسیه، جهان ممکن است در آستانه نقطهعطفی جدید باشد. اگر سال ۲۰۲۵ به لحظهای تعیینکننده بدل شود، ریشه آن در سیاستهای پرهزینه و خودزنیهای آمریکا خواهد بود.
«در بحبوحه محققنشدن پیش بینیها در مورد رشد اقتصادی چین، دولت این کشور که یکی از بنیانهای اصلی مشروعیت خود را در طی سالهای گذشته همواره از رشد و توسعه اقتصادی چین گرفته، اکنون با یک بحران جدی رو به رو شده است. بحرانی که با آمدن ترامپ به قدرت میتواند وخیمتر هم شود. حال در این وضعیت، هیچ بعید نیست که نظام حکمرانی چین به این جمعبندی برسد که با آغاز یک جنگ خارجی، تا حدی بر ضعفهای خود در زمینه محققنکردن هدفگذاریهای رشد و توسعه اقتصادیاش سرپوش بگذارد.»
نظم جهانی لیبرال که پس از جنگ جهانی دوم با محوریت آمریکا شکل گرفت، امروز با افولی درونی از دل خود ایالات متحده و ظهور قدرتهای اقتدارگرا مانند چین و روسیه مواجه است. بیثباتی سیاسی، افول دموکراسی و گرایش به ملیگرایی، نهتنها جایگاه رهبری واشنگتن را تضعیف کرده، بلکه جهان را بهسوی نظمی پراکنده، مبتنی بر زور و فاقد قواعد مشترک سوق داده است؛ نظمی که در آن، قدرت جای قانون مینشیند.
دونالد ترامپ با تغییر رویکرد سنتی سیاست خارجی آمریکا، تعهد به ناتو را زیر سؤال برده، کمکهای نظامی به اوکراین را قطع کرده و در سطح جهانی، از مواضع دموکراسیهای لیبرال فاصله گرفته است. سیاستهای او که با تمجید از رهبران مستبد همراه است، تقویت اقتدارگرایی در داخل و خارج از آمریکا را دنبال میکند. این رویکرد نهتنها نظم جهانی را متزلزل میکند، بلکه تنشها و رقابت میان رژیمهای دموکراتیک و استبدادی را تشدید کرده است.
ترامپ با پیروی از روشهای مستبدانه، به جای نوآوری انقلابی، گذشتهای واپسگرا را احیا میکند. سیاستهای او از تعرفههای تجاری تا برتری نژادی و خروج از همکاریهای بینالمللی، رویکردی خلاف آرمانهای انقلابی آمریکا در ۲۵۰ سال پیش است. با وجود این که رهبر انقلابی کلاسیکی نیست، تأثیر سیاستهایش در تغییر نهادهای دموکراتیک و ارزشهای اساسی آمریکا مشهود است.
حامیان ترامپ او را منجی آمریکا میدانند، اما سیاستهای او، از ملیگرایی پوپولیستی تا حمایت از اکثریت سفیدپوست، بر تشدید شکافهای داخلی و تضعیف جایگاه جهانی آمریکا دامن زده است. درحالیکه چین نفوذ اقتصادی و نظامی خود را گسترش میدهد، ترامپ با کاهش تعهدات بینالمللی، متحدان را به سوی قدرتهای نوظهور سوق داده است. این قمار، نهتنها نظم جهانی را تضعیف میکند، بلکه در بلندمدت به زیان خود آمریکا تمام خواهد شد.
سیاستهای ترامپ پراکنده، غیرمنسجم و تحت تأثیر منافع شخصیاش است. از تعرفههای تجاری و روابط خارجی تا سیاستهای داخلی، همه چیز بر محور وفاداری به او میچرخد، نه اصول اقتصادی یا امنیت ملی. او ساختارهای سنتی نظم جهانی را تخریب کرده و با بیثباتی، رکود تورمی و بحران اقتصادی، ایالات متحده را به دشمن بالقوه متحدانش بدل ساخته است. برخلاف کندی، ترامپ سودجویی شخصی را جایگزین رهبری جهانی کرده و آمریکا را از یک قدرت پایدار به یک «دزد ژئوپلیتیکی» تنزل داده است.
حمله روسیه به اوکراین، ژئوپلیتیک جهانی را به رقابت قدرتمحور بازگردانده و حوزههای نفوذ را احیا کرده است. ایالات متحده، چین و روسیه به دنبال تثبیت موقعیت خود هستند، درحالیکه اروپا و متحدان آسیایی آمریکا با نااطمینانیهای راهبردی مواجهاند. بازگشت به سیاست قدرت، نظام بینالمللی مبتنی بر قوانین را تضعیف کرده و خطر بیثباتی را افزایش داده است. جهان میان چندقطبی شدن، تقابل بلوکی و امکان بازگشت به چندجانبهگرایی در نوسان است.
