چین در حال آزمایش هوش مصنوعی برای پیشبینی تظاهرات احتمالی و خلقوخوی زندانیان است
دیوان عالی چین نیز از همهی دادگاهها خواسته تا «تا سال ۲۰۲۵ یک سیستم هوش مصنوعی توانمند توسعه دهند» که میتواند در رسیدگیهای مختلف از جمله محاکمهها و کارهای اداری استفاده شود.
بر اساس یک گزارش جدید که سیانان منتشر کرده است، حزب کمونیست چین از هوش مصنوعی برای توربوشارژ کردن سیستمهای نظارت و کنترل بر ۱.۴ میلیارد شهروند خود استفاده میکند؛ بهطوریکه این فناوری اکنون بیشتر از گذشته در زندگی روزمره نفوذ کرده، تظاهرات احتمالی را پیشبینی کرده و حتی خلقوخوی زندانیان را زیر نظر میگیرد.
در ادامه این مطلب آمده است: بسیاری از این سیستمها پیشتر هم بهخوبی شناخته شده بودند؛ از ارتش سانسورچیان آنلاین که دیوار آتش بزرگ چین را حفظ میکنند، تا دوربینهای نظارتی که تقریباً در هر خیابان و بلوک شهری حضور دارند.
اما گزارش منتشرشده در روز دوشنبه توسط مؤسسهی سیاست راهبردی استرالیا (ASPI) نشان میدهد در بحبوحهی رقابت فناورانهی فزایندهی آمریکا و چین، ابزارهای هوش مصنوعی دولت چین که برای «خودکارسازی سانسور، افزایش نظارت و سرکوب پیشدستانهی نارضایتی» استفاده میشوند، در دو سال گذشته پیچیدهتر شدهاند.
«چین از هوش مصنوعی استفاده میکند تا سیستمهای کنترل موجود را بسیار کارآمدتر و مداخلهگرتر کند. هوش مصنوعی به حزب کمونیست چین اجازه میدهد افراد بیشتری را با تلاش کمتر، دقیقتر زیر نظر بگیرد.» این را ناتان اترِل، یکی از نویسندگان گزارش و تحلیلگر ارشد چین در ASPI میگوید؛ مؤسسهای که بخشی از سرمایهاش را از دولتهای استرالیا و چند کشور خارجی دریافت میکند.
«در عمل، هوش مصنوعی ستون فقرات شکلی بسیار فراگیرتر و پیشبینانهتر از کنترل اقتدارگرایانه شده است.»
نویسندگان افزودند پیامدهای این فناوری گسترده و عمیق است—به پکن امکان میدهد کنترل بیشتری بر پلیس کردن جمعیت و مدیریت جریان اطلاعات داشته باشد و همچنین قدرت جهانی آن را بهعنوان صادرکنندهی فناوریهای نظارتی تقویت کند.
پکن صدها میلیارد دلار در کسبوکارهای مرتبط با هوش مصنوعی سرمایهگذاری کرده و در پژوهش و توسعه پیشرفتهای بزرگی داشته است—با وجود تلاش آمریکا برای محدود کردن عرضهی تراشههای قدرتمند هوش مصنوعی به چین.
عموم مردم هم از این فناوری استقبال کردهاند؛ نظرسنجی سال ۲۰۲۴ IPSOS نشان داد که پاسخدهندگان چینی بسیار بیشتر از همتایان خود در ۳۲ کشور دیگر نسبت به هوش مصنوعی هیجانزده و خوشبین هستند.
حتی شی جینپینگ، رهبر چین، نیز بر اهمیت هوش مصنوعی در سیاست اینترنتی در حال تحول کشور تأکید کرده است.
او در جلسهای با مقامات ارشد حزب در نوامبر گفت که هوش مصنوعی «در عین اینکه چالشهایی برای حکمرانی فضای مجازی ایجاد میکند، مسیرهای جدیدی نیز برای پشتیبانی ارائه میدهد» —که به گفتهی گزارش ASPI، در واقع اشارهای غیرمستقیم به حفظ قدرت و ثبات رژیم است.
یافتههای ASPI کاملاً تازه نیست؛ پژوهشگران و مؤسسات دیگر در جهان پیشتر گزارشها و هشدارهای مشابهی منتشر کرده بودند. رهبران چین آشکارا دربارهی جاهطلبیهای خود در حوزهی هوش مصنوعی سخن گفتهاند—جاهطلبیهایی که برخی از آنها با اهداف کشورهای دیگر مشترک است. هنوز هم این فناوری در چین بهطور یکنواخت فراگیر نشده—دولتهای محلی در شهرهای بزرگ و دارای زیرساخت دیجیتال مثل پکن یا شانگهای در حال آزمایش این فناوری هستند، در حالی که استانهای روستایی یا شهرهای کوچک هنوز توان مشابه ندارند.
اما، به گفتهی شیاو چیانگ، پژوهشگر آزادی اینترنت در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، «بسیاری از اهداف و سیاستهای دولت اکنون به واقعیت تبدیل میشوند.»
او افزود: «این گزارش نشاندهندهی یک نشانهی روشن است که چین به سمت استفادهی سراسری از هوش مصنوعی حرکت میکند… به محض اینکه زیرساخت دیجیتال آماده شود، این موارد اجرا خواهند شد.»
هوش مصنوعی در سیستم عدالت کیفری
با استفاده از هوش مصنوعی در برخی مناطق برای پلیس، دادگاه و زندانها، گزارش ادعا میکند که این فناوری ممکن است در نهایت در تمام مراحل سیستم عدالت کیفری غیرشفاف چین ادغام شود.
نظارت از شبکهی عظیم دوربینهای مداربسته چین آغاز میشود. آماری جامع از تعداد دوربینها وجود ندارد، اما برآوردها آن را تا ۶۰۰ میلیون دوربین تخمین میزنند—معادل حدود ۳ دوربین برای هر ۷ نفر.
مانند بسیاری از کشورها، این دوربینها به طور فزایندهای مجهز به قابلیتهایی مانند تشخیص چهره و ردیابی موقعیت مکانی هستند. برای مثال، اسناد یک منطقه در شانگهای نشان میدهد برنامههایی برای استفاده از دوربینها و پهپادهای مجهز به هوش مصنوعی وجود دارد تا «بهطور خودکار تخلفات را شناسایی کرده و هوشمندانه قانون را اجرا کنند» —از جمله هشدار به پلیس دربارهی تجمعات جمعیتی.
دیوان عالی چین نیز از همهی دادگاهها خواسته تا «تا سال ۲۰۲۵ یک سیستم هوش مصنوعی توانمند توسعه دهند» که میتواند در رسیدگیهای مختلف از جمله محاکمهها و کارهای اداری استفاده شود. در یک نمونه، گزارش شده است که سیستم هوش مصنوعی شانگهای میتواند به قضات و دادستانها توصیه کند که آیا باید مظنونان را بازداشت کنند یا حکم تعلیقی بدهند.
در پایان، یک فشار آشکار برای ایجاد «زندانهای هوشمند» وجود دارد که در آنها ابزارهای هوش مصنوعی موقعیت و رفتار زندانیان را رصد میکنند. در یک زندان، دوربینهای تشخیص چهره حالات چهرهی زندانیان را ثبت کرده و اگر نشانهی عصبانیت ببینند، هشدار میدهند. در یک مرکز ترک اعتیاد، زندانیان تحت درمان با کمک هوش مصنوعی و از طریق هدستهای واقعیت مجازی قرار گرفتند.
گزارش میگوید: «یک متهمی که با کمک نظارت مبتنی بر هوش مصنوعی دستگیر شده و در دادگاهی با کمک هوش مصنوعی محاکمه میشود، ممکن است بر اساس توصیهی یک سیستم هوش مصنوعی به زندان «هوشمندی» فرستاده شود که دارای فناوریهای گستردهی هوشمند است. »
دولت چین پیشتر ASPI را بهدلیل دریافت بودجه از آمریکا بیاعتبار خوانده است. شیاو تأکید کرد این فناوری میتواند شهرها را امنتر کند، اما «بهدلیل نظام سیاسی، همین فناوری میتواند و عملاً برای آزار سیاسی هم استفاده میشود.»
سیستم قضایی چین که تابع حزب کمونیست است، نرخ محکومیت بیش از ۹۹٪ دارد.
او اشاره کرد گروههای آسیبپذیر مانند اقلیتهای مذهبی و قومی—از جمله اویغورها—و همچنین مخالفان سیاسی بیشتر هدف قرار خواهند گرفت.
شرکتهای چینی، با پشتیبانی دولت مرکزی، اکنون در حال توسعهی مدلهای زبانی بزرگ برای زبانهای اقلیتها—اویغوری، تبتی، مغولی و کرهای—هستند تا کنترل و نظارت بر ارتباطات این جوامع را بهبود دهند.
نقش غولهای فناوری چین
گزارش نقش شرکتهای بزرگ چینی را نیز برجسته میکند و آنها را «توانمندسازان و مجریان اصلی سیاستهای سانسور محتوای حزب کمونیست» میخواند.
این شرکتها همیشه ملزم به رعایت مقررات محتوایی دولت بودند؛ اما اکنون خود توسعهدهندهی فناوریهای سانسور شدهاند و آنها را به شرکتهای کوچکتر میفروشند و گاه با مقامات در پروندههای جنایی همکاری میکنند.
برای مثال: بایتدنس، شرکت مادر تیکتاک، در اپلیکیشن Douyin محتوای حساس سیاسی را بلوکه یا تضعیف میکند.
تنسنت از هوش مصنوعی برای نظارت بر رفتار کاربران و اختصاص «امتیاز ریسک» بر اساس فعالیتهای آنلاین استفاده میکند.
بایدو ابزارهای مدیریت محتوا میفروشد و در بیش از ۱۰۰ پروندهی جنایی با دولت همکاری کرده است.
به گفتهی اترِل، «آنلاین، هوش مصنوعی امکان سانسور آنی و شکلدهی به افکار عمومی را فراهم کرده است: پلتفرمها از اعتدالسازی خودکار، تحلیل احساسات و الگوریتمهای توصیهکننده برای پایینرتبه کردن انتقادها و بالا بردن روایتهای همسو با حزب استفاده میکنند.»
پیامدهای جهانی
گزارش هشدار میدهد که اکوسیستم رو به رشد ابزارهای سانسور و نظارت چینی پیامدهای جهانی دارد—بهویژه در کشورهایی مانند ایران و عربستان سعودی که از فناوریهای مشابه برای نظارت بر جمعیت خود استفاده میکنند.
شیاو گفت: «مدلهای زبانی چینی این روزها مدلهای متنباز غالب هستند، به این معنی که بسیاری از کشورها—شرکتها، نهادهای پژوهشی—ممکن است از مدل چینی استفاده کنند، چون ارزان و رایگان است.».
اما هشدار داد: «اگر از این مدلها استفاده کنید، عملاً روی پلتفرم آنها نشستهاید. سانسور و نظارت و کنترل همراه آن میآید.
منبع: انتخاب
