رسانه اسپانیایی بررسی کرد؛
بحران بیسابقه «بیبیسی» بر سر مستند «ترامپ»؛ خطا در قضاوت یا دستکاری عمدی؟
یک رسانه اسپانیایی با اشاره به اینکه بیبیسی به دلیل ویرایش جنجالی سخنرانی رئیسجمهوری آمریکا با بحران بیسابقهای روبرو است، تاکید کرد که این رخداد، «مهمترین دارایی ناملموس این شبکه یعنی اعتبار آن را به خطر انداخته است.»
یک روزنامه اسپانیایی در گفتوگو با کارشناسان حوزه اخلاق روزنامهنگاری به منشا درگیری میان بیبیسی، این رسانه دولتی انگلیس و رئیسجمهوری آمریکا پرداخت و عنوان کرد: بیبیسی به دلیل ویرایش جنجالی سخنرانی «دونالد ترامپ» در مستندی که یک سال پیش پخش شد، با بحران بیسابقهای روبرو است. این حادثه تاثیر عمیقی بر اعتماد و اخلاق حرفهای این شرکت معتبر بریتانیایی و همچنین رویه روزنامهنگاری به طور کلی داشته است.
به گزارش ایرنا به نقل از ال پائیس، به دنبال آنچه بیبیسی «اشتباه در قضاوت» توصیف کرد، «تیم دیوی» مدیر کل و «دبورا ترنس» رئیس بخش خبر استعفا دادند. با این حال این اقدام برای جلوگیری از زلزلهای که بنیان این نهاد را لرزانده، کافی نبوده است.
این رسانه اسپانیایی افزود: بحث پیرامون ویرایش سخنرانی ترامپ در ساعات منتهی به شورشهای ۶ ژانویه ۲۰۲۱ (۱۷ دی ۱۳۹۹) در ساختمان کنگره، مهمترین دارایی ناملموس بیبیسی یعنی اعتبار آن را به خطر انداخته است. حل این مساله مستلزم تعیین این است که آیا این واقعا یک خطای فاجعهبار در قضاوت بوده یا یک دستکاری عمدی.
«بیبیسی، نمونهای ماندگار برای کسانی است که به رسانهها بیاعتمادند»
به عقیده «راسموس کلایس نیلسن» (Rasmus Kleis Nielsen) استاد ارتباطات در دانشگاه کپنهاگ و مدیر سابق موسسه رویترز برای مطالعه روزنامهنگاری در دانشگاه آکسفورد، «ویرایش برنامه پانوراما» که باعث این رسوایی شد، مسالهای است که باعث شده «کسانی را که میترسند روزنامهنگاری گاهی اوقات به نوعی اطلاعات نادرست تبدیل شود، نگران کند.»
وی خاطرنشان کرد که «حمایت ترامپ از شورشیان ۶ ژانویه [۲۰۲۱] به خوبی مستند شده است.» با این حال، تدوین این مستند جنجالی «بازنمایی اساسا گمراهکنندهای از آنچه او واقعا در سخنرانیِ مورد بحث گفته، ایجاد کرده است».
به گفته این کارشناس، «تیم درگیر در این مستند و همچنین کارکنان بیبیسی که بر آن نظارت داشتند، مسئول ارائه نمونهای ماندگار به منتقدان این شبکه و کسانی هستند که به رسانههای خدمات عمومی بیاعتمادند یا میترسند که روزنامهنگاران به جای گزارش حقایق، سعی در تحریف آنها داشته باشند.»
بیبیسی در مواجهه با تهدید طرح دعوی حداقل یک میلیارد دلاری از سوی ترامپ، متحد ظاهر شده است. روز سهشنبه، دیوی از طریق تماس ویدیویی با همه کارکنان در کنار «سمیر شاه» رئیس هیات مدیره بیبیسی حاضر شد تا اعلام کند «با شور و شوق به این سازمان افتخار میکند» و تایید کند که روزنامهنگاران آن «کار فوقالعادهای» انجام میدهند. اگرچه او به «اشتباهاتی که هزینه داشته است» اعتراف کرد.
«سخنرانی ترامپ نیازی به ویرایش نداشت»
چنان که «جولی پوزتی» مدیر مرکز روزنامهنگاری و دموکراسی در سیتی سنت جورج، دانشگاه لندن، این پرونده را «یک خطای تاسفبار در قضاوت اما همچنین غیرضروری دانست زیرا سخنرانی ترامپ نیازی به ویرایش برای انتقال پیامی که به وضوح شبیه تحریک به شورش به نظر میرسید، نداشت.»
وی افزود که با این حال، «یک خطای ساده در تولید، دستکاری شده تا به اتهامی ناموجه مبنی بر تعصب سیستماتیک و یک کارزار سیاسی برای خنثیسازی یکی از معتبرترین سازمانهای خبری جهان تبدیل شود.»
«بهانهای برای حمله راستگرایان به روزنامهنگاری و آزادی بیان»
«جف جارویس» (Jeff Jarvis) متخصص تحولات رسانه از زمان ظهور اینترنت، ویرایش ویدیو را «مایه تاسف دانست، زیرا روشن نکرده که ساختگی است».
این کارشناس استدلال میکند که «این با آنچه ترامپ قصد انجام آن را داشت، یعنی تحریک خشم مردم، سازگار بود.»
وی این طور نتیجه میگیرد که «تاسفبارترین چیز این است که این اشتباه به عنوان بهانهای برای حمله راستگرایان علیه بیبیسی، روزنامهنگاری و آزادی بیان عمل میکند.»
به گفته جارویس، این «حمله بیرحمانه به روزنامهنگاری و سایر نهادهای اجتماعی» به این معنی است که «تا زمانی که نهادهای رسانهای جدیدی نسازیم، هرج و مرج اطلاعاتی وجود خواهد داشت.»
«روزنامهنگاران حق مشروعی برای نتیجهگیری از حقایق دارند»
به عقیده «جوسپ کارلس ریوس» (Josep Carles Rius) رئیس شورای اطلاعات کاتالونیا (تنها نهاد در اسپانیا که با شبکه بینالمللی شورای مطبوعات که بر اخلاق روزنامهنگاری نظارت دارد، مرتبط است) معضلی که این پرونده ایجاد کرده «تحلیل آسان یا سادهای ندارد».
این نویسنده کتابهایی مانند «روزنامهنگاری و دموکراسی در عصر احساسات» (انتشارات دانشگاه بارسلونا)، میافزاید: «روزنامهنگاران حق مشروعی برای نتیجهگیری از حقایق دارند اما هنگام توضیح آنها، باید مراقب باشند که واقعیت را تحریف نکنند. اظهارات ترامپ که در این مستند استفاده شده، کلمه به کلمه هستند اما مواردی که موضوع بحث هستند، در ابتدا و انتهای یک سخنرانی بیان شدهاند و نتیجه میتواند برداشتی ایجاد کند که معنا را تحریف میکند.»
ریوس نتیجه میگیرد که نظر غالب «این است که آن سخنرانی انگیزه حمله به ساختمان کنگره بوده است؛ این ارتباط وجود داشته و سیستم قضایی آمریکا بر همین اساس به آن پرداخته است. بنابراین، مرتبط کردن هر دو رویداد در گزارش مشروع بود، اما از نظر اخلاقی، روزنامهنگار میتوانست بدون نیاز به ترکیب دو بخش از یک سخنرانی، این ارتباط را مطرح کند.»
در آن نسخه به نظر میرسید ترامپ از هوادارانش خواسته بود «به سمت ساختمان کنگره بروند و تا آخر بجنگند» اما بخشهایی از سخنانش که گفته بود «برویم و از سناتورها و نمایندگان شجاعمان حمایت کنیم» در نسخه پخششده حذف شده بود.
این ماجرا در زمانی حساس برای بیبیسی روی داده است، زیرا این شبکه در آستانه مذاکرات برای تمدید منشور سلطنتی خود است که ساختار حکمرانی آن را تعیین میکند. منشور فعلی در سال ۲۰۲۷ (۱۴۰۶ خورشیدی) به پایان میرسد.
