یک عکس یک روایت: جعفر شهری؛ روای تاریخ اجتماعی تهران

فرارو- تصویر جعفر شهری نویسنده کتاب‌های «طهران قدیم» و «تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم»؛ مردی که بسیاری از آداب و روسومی که قرار بود زیر چرخ دنده‌های مدرنیه له و لَورده شوند با قلمی شیوا، ساده و گاهی بسیار عامیانه به تصویر کشید و حیاتی دوباره به آنها داد. 

به گزارش فرارو، درست در شب تاجگذاری احمدشاه قاجار در محله عودلاجان تهران در خانواده‌ای فقیر و تنگدست پسری به دنیا آمد که نامش را جعفر گذاشتند؛ پسری که به دلیل فقر خانواده خیلی زود وارد بازار کار شد و چند کلاس بیشتر درس نخواند، اما به واسطه نوشته‌هایی که از خود برجای گذاشته به عنوان یک نویسنده در حوزه تاریخ اجتماعی شناخته می‌شود. 

جعفر شهری، به قول امروزی‌ها کف بازار بزرگ شد، همانجا هم آموخت و تجربه به دست آورد و به واسطه شاگردی در مغازه‌های مختلف مطالب و اصطلاحات زیادی از زندگی مردم کوچه و بازار یاد گرفت که به کرات در کتاب هایش هم دیده می‌شود. 

این نویسنده در کتاب‌هایش به تاریخ اجتماعی و فرهنگ عامه مردم در جامعه سنتی تهران پرداخته است و بیشتر شغل‌هایی که از بین رفته بودند یا در حال نابودی بودند را در‌ای کتاب‌ها آورده است. 

«عریان نویس» اجتماعی مردم هر آن چیزی که از مردم تهران در دروه‌های قاجاریه و پهلوی می‌دانسته و شنیده بود به سبک و شیوه‌ای خاص که شاید بتوان مختص خودش نامید، گردآوری کرده است تا آنجایی که بسیاری از نویسندگان کار او را ستوده اند. «عباس میلانی» تاریخ‌نگار کمتر کتابی در میان کتاب‌های خاطرات و اسناد هم‌سنگ کتاب‌های شهری می‌داند و معتقد است واژگانی که جعفر شهری به کار می‌برد وسعتی حیرت‌آور دارد. 

ششم آذرماه سالروز درگذشت این نویسنده تاریخ اجتماعی ایران است؛ نویسنده‌ای که در اواخر عمر از ضعف بینایی نیز رنج می‌برد، اما هیچگاه دست از کار نکشید. شهری رفت و آثاری که با قلم توانای این عاشق همیشگی ایران در قالب رمان، سفرنامه، تاریخ اجتماعی و ... تالیف شده بود برای آیندگان برجای ماند.