چگونه لات سنگلج به مقام پادشاهی رسید؟ پاتوق «شوشکه»کش‌ها نخستین پارک تهران شد

تهران که این روز‌ها در محاصره بوستان‌های عمومی قرار گرفته، در دوره پهلوی اول پارک نداشت و پایتخت نشین‌ها برای تفریح و تفرج به باغ‌های اطراف تهران پناه می‌بردند. پارک سنگلج در چنین برهه‌ای و با تخریب بخشی از این محله ساخته شد و اکنون عنوان قدیمی‌ترین پارک پایتخت را یدک می‌کشد.

به گزارش همشهری‌آنلاین، در دوره پهلوی اول که بزهکاران گوشه‌ای از محله قدیمی سنگلج را قرق کردند، حکومت دستور احداث پارک در همان بخش را صادر کرد و این گونه بود که نخستین پارک تهران در پرجمعیت‌ترین محله پایتخت متولد شد.

نصرالله حدادی درباره ماجرای ساخت پارک شهر در سنگلج می‌گوید: «محدوده فعلی پارک شهر تا سال ۱۳۱۰ بخشی از محله سنگلج بود که به ۳ دلیل عمده تخریب شد. آنطور که جعفر شهری روایت کرده، رضا شاه در این مکان عقبه روشنی نداشته و شب‌ها آنجا «شوشکه‌کشی» می‌کرده و به همین دلیل وقتی به قدرت می‌رسد دستور تخریب آنجا را صادر می‌کند. شوشکه سلاح سردی شبیه شمشیر بود که لات‌ها برای شاخ و شانه کشیدن و حریف طلبیدن به دست می‌گرفتند و عربده می‌کشیدند. دومین دلیل تخریب بخشی از سنگلج این بود که آب آلوده‌ای داشت و دلیل سومی که شعبان جعفری به آن اشاره کرده جرم خیز بودن آن بخش از محله سنگلج بود که هر ۳ دلیل به واقعیت نزدیک است، چون در گزارشی که کنت دومونت فرت، رئیس پلیس و وزیر نظمیه پهلوی اول ارائه می‌دهد از سنگلج به عنوان محله‌ای پرشرور یاد می‌کند.»

طبق قرار و مدار قبلی قرار بوده بخش تخریب شده محله سنگلج به احداث ساختمان سازمان بورس اوراق بهادار تهران تبدیل شود، اما در دوره پهلوی اول این اتفاق رخ نمی‌دهد و این قسمت از محله حد فاصل سال‌های ۱۳۱۴ تا ۱۳۲۴ متروکه می‌ماند. حدادی معتقد است پارک شهر از سال ۱۳۲۴ به بعد ساخته شده: «بعد از اعتراض‌های گسترده اهالی سنگلج که عموما افراد پولداری بودند، حکومت تصمیم می‌گیرد زمین متروکه را که پاتوق بزهکاران شده بود به پارک تبدیل کند. بعد از تخریب بخشی از محله، درختان زیادی باقی مانده بود که تعداد دیگری درخت به آن‌ها اضافه می‌کنند و بعد هم دور تا دور آن را دیوار سنگی می‌کشند تا پارک شهر سر و شکل بگیرد.

نخستین پارک تهران ابتدا به عنوان باغ سنگلج شناخته می‌شد و مردم جمعه‌ها برای تفرج به این محل می‌رفتند. در دهه ۵۰ سالی یک هفته در‌های پارک شهر را می‌بستند و دبلناباز‌های تهران برای قمار به این محل می‌رفتند که با پیروزی انقلاب اسلامی بساط آن‌ها جمع شد.»