حیات سوسکی بیت‌کوین؛ چرا نمی‌میرد؟

رشد ۱۵۰ درصدی بیت‌کوین در پیچ و خم رسوایی‌های بزرگ صنعت کریپتو نشان داد که دیگر نمی‌توان رونق حوزه رمزارز را مشابه سازوکار حباب‌های اقتصادی در نظر گرفت. اکونومیست در ویژه‌نامه سال جدید میلادی از نظریه «حیات سوسکی» برای توصیف کریپتو۲۰۲۳ رونمایی کرد. بریدن سر سوسک‌ها کارساز نیست. آن‌ها می‌توانند بدون سر تا یک هفته زندگی کنند.

به گزارش دنیای اقتصاد، تضمینی وجود ندارد ضربه‌ای که به سوسک‌ها می‌زنید آن‌ها را نابود کند. اسکلت بیرونی انعطاف‌پذیر آن‌ها می‌تواند تا ۹۰۰برابر وزن بدن آن‌ها خم شود؛ آن‌ها غیرقابل تخریب هستند. از نظر اکونومیست به نظر می‌رسد صنعت کریپتو نیز تخریب‌ناپذیر است. قیمت‌های کریپتو در سال۲۰۲۲ با نرخ‌های بهره بالاتر سقوط کردند. سر صنعت از بین رفته است.

چانگ‌پنگ ژائو و سم بنکمن فرید، بنیان‌گذاران اولین و دومین بزرگ‌ترین صرافی‌های جهانی ارز‌های دیجیتال، اکنون هر دو در انتظار صدور حکم برای جرائم مالی به ترتیب، پول‌شویی و کلاه‌برداری هستند. با این حال کریپتو نه تنها زنده مانده، بلکه بار دیگر در حال اوج گرفتن است. بیت‌کوین در ۱۱ دسامبر به بالاترین سطح دو سال اخیر یعنی تقریبا ۴۵ هزار دلار صعود کرد؛ درحالی‌که در ابتدای سال تنها ۱۶ هزار و ۶۰۰ دلار بود. شاید بتوان توضیح وضع موجود را در فناناپذیری فناوری دید.

بریدن سر سوسک‌ها کارساز نیست. آن‌ها می‌توانند بدون سر تا یک هفته زندگی کنند. تضمینی وجود ندارد ضربه‌ای که به سوسک‌ها می‌زنید آن‌ها را نابود کند؛ اسکلت بیرونی انعطاف‌پذیر آن‌ها می‌تواند تا ۹۰۰برابر وزن بدن آن‌ها خم شود. معمولا سوسک‌ها میهمان‌های ناخوانده‌ای هستند که به راحتی نمی‌توان از شر آفتشان خلاص شد و در گذر زمان حضورشان تثبیت می‌شود و دیگر گریزی از آن‌ها نیست؛ زیرا آن‌ها غیرقابل تخریب هستند.

بسیاری از سرمایه‌گذاران و قانون‌گذاران صنعت کریپتو را تحت عنوان «آفتی ناخواسته» توصیف می‌کنند. از نظر ایشان مجرمان از ارز‌های دیجیتال برای پولشویی استفاده می‌کنند. تروریست‌ها به واسطه رمزارز‌ها می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند و هکر‌ها باج‌های خود را در قالب بیت‌کوین می‌خواهند. سوداگران می‌توانند برای خواسته‌های نه‌چندان مشروع خود به سادگی کوین جدیدی را ایجاد و به بازار معرفی کنند.

از نظر اکونومیست به نظر می‌رسد این صنعت تخریب ناپذیر است. قیمت‌های کریپتو در سال۲۰۲۲ با نرخ‌های بهره بالاتر سقوط کردند. سر صنعت از بین رفته است؛ چانگ‌پنگ ژائو و سم بنکمن فرید، بنیان‌گذاران اولین و دومین بزرگ‌ترین صرافی‌های جهانی ارز‌های دیجیتال، اکنون هر دو در انتظار صدور حکم برای جرایم مالی به ترتیب، پول‌شویی و کلاه‌برداری هستند. از سوی دیگر در سراسر جهان قانون‌گذاران و نهاد‌های دولتی در حال سرکوب فعالیت‌های رمزنگاری‌شده هستند. با این حال کریپتو نه تنها زنده مانده، بلکه بار دیگر در حال اوج گرفتن است. بیت‌کوین در ۱۱ دسامبر به بالاترین سطح دو سال اخیر یعنی تقریبا ۴۵ هزار دلار صعود کرد؛ در حالی‌که در ابتدای سال تنها ۱۶ هزار و ۶۰۰ دلار بود.

شاید بتوان توضیح وضع موجود را در فنا‌ناپذیری فناوری دید. بیت‌کوین، اتر و سایر کوین‌ها شرکت نیستند، نمی‌توانند ورشکست شوند و تعطیل شوند. آن‌ها از زنجیره بلوکی استفاده می‌کنند که پایگاه داده‌ای از تراکنش‌ها را ایجاد می‌کند.

لیست‌های بلوک‌ها توسط شبکه‌ای غیرمتمرکز از رایانه‌ها تایید می‌شود که با وعده جایزه، توکن‌های جدید انگیزه حفظ آن‌ها را دارند. از نگاه اکونومیست، همچنان دلایل زیادی وجود دارد که بتوان با اتکای به آن‌ها استدلال کرد برخی از توکن‌های رمزنگاری‌شده بیش از هیچ ارزش دارند. اولین مورد کاربرد کریپتو را می‌توان نوعی قمار یا سرمایه‌گذاری برای آینده‌ای دید که در آن فناوری حرف اول را می‌زند. در حال حاضر مردم در کشور‌هایی با اقتصاد بسته و خودکامه از بیت‌کوین و استیبل کوین‌ها (توکن‌های متصل به یک ارز ثابت مانند دلار) برای حفظ ارزش پس‌انداز خود و در مواردی برای پرداخت بین‌المللی استفاده می‌کنند.

کاربری فرامرزی توکن‌ها می‌تواند در گذر زمان به‌طور گسترده‌تری مورد استفاده قرار گیرد. هنرمندان و موزه‌های مختلف همچنان در حال ایجاد یا جمع‌آوری توکن‌های غیرقابل تعویض (NFTs) هستند. گمنامان کریپتویی تنها افرادی نیستند که در از این دست مزایده‌ها شرکت می‌کنند؛ دونالد ترامپ ماگ‌شات خود را به قیمت ۹۹ دلار می‌فروشد.

او همچنین در نظر دارد کت و شلواری را که زمان بازداشت به تن داشت را تکه‌تکه کند، به صورت کارت درآورد و به افرادی که حداقل ۴۷ NFT در یک تراکنش خریداری می‌کنند، جایزه دهد. در دوران رونق، صنعت کریپتو سرمایه هنگفتی را جذب کرد و توسعه‌دهندگان هوشمند زیادی را به جمع خود اضافه کرد.

فعالانی که هنوز در دام قانون نیفتاده‌اند در حال کار روی کاربرد‌های جدید رمزنگاری‌شده، مانند برنامه‌های رسانه‌های اجتماعی یا بازی‌های کسب درآمدی هستند. هر چند چندان بعید نیست این برنامه‌ها هرگز نتوانند اقبال عمومی را به دست آورند، با این حال حتی شانس کوچکی که ممکن است آن‌ها را به قله برساند، انگیزه افراد را حفظ می‌کند.

دلیل دوم این است که با هر چرخه رونق و رکود، بیشتر مشخص می‌شود که کریپتو حبابی مانند جنون گل لاله در دهه۱۶۳۰ نیست. جنون گل لاله به دوره‌ای در عصر طلایی هلندی (مابین سال‌های ۱۶۳۴ تا سال ۱۶۳۷ میلادی) گفته می‌شود که قیمت برای پیاز تازه معرفی‌شده گل لاله تا سطوح فوق‌العاده بالایی صعود کرد و سپس به‌طور ناگهانی سقوط کرد. اگر چه بیت‌کوین در ذات خود دارایی بی‌ثباتی است، تاریخچه قیمت آن بیش از اینکه شبیه یک قله با دره‌ای عمیق باشد، شبیه به یک رشته کوه است و به نظر می‌رسد که با نوسانات سهام فناوری ارتباط نزدیکی دارد. با این حال، صنعت کریپتو همبستگی متوسطی با بازار‌های گسترده‌تر دارد. دارایی‌های رمزنگاری‌شده نوسانات خود را دارند، هرچند که ممکن است به موازات سایر دارایی‌هایی که افراد ممکن است در یک سبد سهام داشته باشند، حرکت نکند.

به نظر می‌رسد که در حال حاضر بیت‌کوین خود را به‌عنوان یک دارایی جدی تثبیت کرده است. در ماه اوت، یک دادگاه آمریکایی حکم داد که کمیسیون بورس و اوراق بهادار، تنظیم‌کننده اصلی بازار‌های آمریکا، هنگام رد تلاش Grayscale، یک شرکت سرمایه‌گذاری، برای تبدیل تراست ۱۷ میلیارد دلاری بیت‌کوینی به صندوق قابل معامله (ETF)، «خودسرانه و تندخویانه» عمل کرده است. طبق حکم دادگاه کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا باید رد درخواست گری اسکیل مبنی بر تبدیل تراست بیت‌کوین این شرکت را مجددا بررسی کند. حضور صندوق قابل معامله (ETF) بیت‌کوین، سرمایه‌گذاری در این رمزارز و سایر توکن‌ها را برای افراد عادی آسان‌تر و در دسترس‌تر می‌کند.

در اکتبر گذشته، دادگاه حکم خود را تایید کرد و کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا را مجبور ساخت تا از موضع خود عقب‌نشینی کند. در حال حاضر صندوق‌های بزرگی از جمله BlackRock و Fidelity نیز برای راه‌اندازی etfs درخواست داده‌اند. بر اساس داده‌های جدید تحقیقات بیت‌مکس، بازار جهانی محصولات قابل معامله مبتنی بر ارز‌های دیجیتال (ETP) هم‌اکنون شامل حدود ۱۵۰محصول با ۵.۰۳میلیارد دلار دارایی تحت مدیریت است. این لیست شامل صندوق‌های اسپات و فیوچرز است و معمولا روند قیمت بیت‌کوین و اتریوم را دنبال می‌کنند. بزرگ‌ترین ETP این لیست نیز صندوق بیت کوین‌تراست گری‌اسکیل است که تلاش می‌کند به یک ETF اسپات تبدیل شود.

تحلیلگران بازار بر این باورند که عرضه یک ETF اسپات بیت‌کوین به احتمال زیاد تا ۱۰ژانویه (۲۰دی) می‌تواند مقدار پول سرمایه‌گذاری‌شده در ETP‌های ارز دیجیتال را دو برابر کند. بیت‌وایز پیش‌بینی می‌کند که ETF‌های اسپات بیت‌کوین موفق‌ترین دسته این محصولات خواهند بود و انتظار دارد که آن‌ها در طی پنج سال آینده حدود ۷۲ میلیارد دلار دارایی را جذب کنند.

بسیاری نسبت به حضور سوسک‌ها احساس تنفر می‌کنند؛ اما به‌رغم معایب آنها، این حشرات کاربرد‌های حیاتی دارند. آن‌ها مواد پوسیده را به مواد مغذی تبدیل می‌کنند و آفات دیگری مانند پشه‌ها را شکار می‌کنند. کریپتو نیز کاربرد‌های منحصر به فردی همچون تنوع بخشیدن به پرتفولیو و حفظ ارزش پول در رژیم‌های مستبد را دارد. تمام این موارد به علاوه اینکه تجربه سال‌های گذشته ثابت کرده که ریشه‌کن کردن کریپتو دیگر غیرممکن شده است.