مهیاوه یا مهوه که عرب‌ها به آن مِشاوَه نیز می‌گویند، یک نوع غذای سنتی و اصیل در استان هرمزگان است که برای تهیه آن از ماهی تازه یا پودر ماهی استفاده می‌شود. این غذا طعم بسیار خاصی دارد و معمولا در کنار نان محلی سرو می‌شود.
به گزارش بلاگ اکالا می‌توانید در این گزارش با طرز تهیه مهیاوه غذای محلی و خوشمزه استان هرمزگان و همه فوت و فن‌های درست کردن این غذا آشنا شوید.
ماهی ساردین ۵۰۰ گرم
خردل ۵۰۰ گرم
رازیانه ۲۵۰ گرم
نمک ۱ و ۱/۴ لیوان فرانسوی دسته‌دار
آب به مقدار لازم
در یکی از رایج‌ترین روش‌های تهیه مهیاوه سنتی هرمزگان از ماهی خشک استفاده می‌شود. در ادامه می‌توانید با مراحل طرز تهیه مهیاوه به روش سنتی و اصیل هرمزگان آشنا شوید.
در اولین مرحله از طرز تهیه مهیاوه باید ماهی را بشویید و آن را تمیز کنید. سپس آن را داخل خمره‌هایی که جنوبی‌ها به آن «پیگنه» می‌گویند قرار دهید. آب و نمک را با هم ترکیب کنید و سپس خمره را با آب پر کنید تا روی ماهی را بپوشاند.
بعد از این ماهی را در خمره ریختید و آن را با آب و نمک پر کردید، باید یک پارچه تمیز روی دهانه ظرف قرار دهید و آن را با کش محکم ببندید. خمره را به مدت ۲۰ روز تا یک ماه در مکانی مناسب قرار دهید. روزانه ۲ بار ماهی را با یک قاشق چوبی هم بزنید. این کار از فساد ماهی جلوگیری می‌کند و موجب نرم شدن آن می‌شود.
بعد از حدود یک ماه که ماهی نرم و مزه دار شد، باید یک ظرف را زیر آبکش قرار دهید و سپس ماهی را آبکش کنید. با دست شروع به له کردن ماهی کنید و تا گوشت و آب ماهی خارج شود و تنها تفاله ماهی در آبکش باقی بماند.
در این مرحله باید خردل آسیاب شده را به ماهی اضافه کنید.. برای آسیاب کردن خردل باید آن را برای چند دقیقه روی حرارت متوسط تفت دهید و بعد آسیاب کنید.
در این مرحله از طرز تهیه مهیاوه باید پودر خردل را به ترکیب آب و گوشت ماهی له شده اضافه و مواد را به خوبی مخلوط کنید. برای ترکیب کردن مواد بهتر است از قاشق چوبی استفاده کنید.
بعد از مزه دار کردن ماهی با خردل، باید دوباره آب و محتویات له شده ماهی را در ظرف سفالی بریزید. دهانه ظرف را با پارچه و کش ببندید و سپس ظرف را در مقابل نور آفتاب قرار دهید تا مهیاوه شما آماده شود. اگر هوا به اندازه گرم و آفتابی باشد، مهیاوه بعد از ۱۰ تا ۱۵ روز آماده می‌شود. هر چقدر هوا سردتر باشد، آماده شدن مهیاوه نیز بیشتر طول می‌کشد.
به خاطر داشته باشید در تمام مراحل تهیه مهیاوه و حتی پس از آماده شدن آن باید هر ۲ روز یک بار مهیاوه را با قاشق چوبی هم بزنید تا فاسد نشود. بعد از آماده شدن مهیاوه می‌توانید آن را مانند سس همراه با برنج یا نان محلی تازه میل کنید و از طعم آن لذت ببرید.
برای تهیه مهیاوه می‌توانید به جای ماهی تازه از پودر ماهی نیز استفاده کنید. در طرز تهیه مهیاوه پودری باید مقداری پودر ماهی تهیه کنید یا خودتان ماهی را به روشی اصولی خشک و سپس پودر کنید. پودر ماهی را با ادویه‌هایی مثل زردچوبه، فلفل، رازیانه، گشنیز و خردل مزه دار کنید و همه مواد را بکوبید.
ترکیبی از آب و نمک درست کنید و پودر ماهی مزه دار شده را همراه با آب نمک در ظرف سفالی یا شیشه‌ای بریزید. ظرف را به مدت ۲۰ تا ۳۰ روز در مقابل نور آفتاب قرار دهید. هر دو روز یک بار مواد را هم بزنید و بعد از این که آماده شد، آن را همراه با نان تازه یا برنج کته سرو کنید.
جنوبی‌ها معمولا مهیاوه را در کاسه می‌ریزند و آن را با برنج و نان سرو می‌کنند. برای مصرف مهیاوه باید مقداری از نان را به آن آغشته کنید یا کمی از این غذا را روی برنج بریزید و خوب ترکیب و بعد میل کنید. از آن جایی که مهیاوه طعم تند و مزه شوری دارد، نباید به اندازه زیاد مصرف شود. برخی افراد مهیاوه را با روغن تفت می‌دهد و به جای پنیر در وعده صبحانه می‌خورند.
می‌توانید در زمان سرو کردن مهیاوه مقداری آب لیمو ترش تازه یا آب نارنج نیز به آن اضافه کنید. در جنوب معمولا مهیاوه را با نان‌های محلی مثل نان بالاتوه، تافتون و باتو سرو می‌کنند. بهترین روش مصرف مهیاوه مالیدن آن روی نان تازه است.
برای تهیه مهیاوه می‌توانید در کنار خردل از مقداری رازیانه و تخم گشنیز نیز استفاده کنید.
قبل از اضافه کردن خردل یا هر نوع ادویه‌ای به مهیاوه باید آن را کاملا خشک کنید و بو دهید و به صورت پودری به ماهی اضافه کنید.
برای معطر شدن مهیاوه می‌توانید از مقداری پوست نارنج نیز استفاده کنید. برای این کار باید از تکه‌های کوچک پوست نارنج در کوزه سفالی استفاده کنید. به خاطر داشته باشید که در طرز تهیه مهیاوه با پوست نارنج نباید پوست نارنج را آسیاب یا له کنید.
به منظور درست کردن مهیاوه به هیچ عنوان از ظروف پلاستیکی استفاده نکنید و این غذا را در ظرف سفالی آماده کنید.
طرز تهیه مهیاوه غذای محلی بندرعباس و هرمزگان است و بهتر است آن را در روز‌های آفتابی و گرم جنوب تهیه کنید تا زودتر آماده شود.
مهیاوه عطر خوبی دارد و به هیچ عنوان نباید بوی زننده و بد داشته باشد. بد بو شدن مهیاوه نشان دهنده فساد ماهی است.
به ظرف سفالی که برای تهیه مهیاوه استفاده می‌شود، پیگنه می‌گویند.
اگر به ظرف سفالی دسترسی ندارید، می‌توانید مهیاوه را در ظروف شیشه‌ای نیز درست کنید.
مهیاوه در واقع یک نوع سس مخصوص است که می‌توانید آن را در کنار نان و برنج میل کنید.
پیشنهاد می‌شود مهیاوه را با کمی فلفل قرمز آماده کنید تا تند شود. میزان تندی مهیاوه به ذائقه شما بستگی دارد.
در طرز تهیه سس مهیاوه می‌توانید از ماهی ساردین یا متو خشک استفاده کنید.
طرز تهیه مهیاوه لاری و طرز تهیه مهیاوه جهرم تفاوتی با هم ندارند و همه آن‌ها طبق دستوری که گفته شد تهیه می‌شوند.
مهیاوه در واقع عصاره ماهی است و فواید زیادی برای بدن دارد. از مهم‌ترین مواد مغذی مهیاوه می‌توان به فسفر، کلسیم و چربی مفید اشاره کرد. برخی از پزشکان طب سنتی معتقد هستند که مصرف مهیاوه به پیشگیری از بیماری‌های پوستی مثل پیسی کمک زیادی می‌کند.
مهیاوه از آن غذا‌هایی است که به شدت در معرض فساد قرار دارد. این خوراک یک نوع سس تخمیری ماهی است که باید در مقابل آفتاب قرار بگیرد و اگر به درستی تهیه نشود، ممکن است برای بدن مضر باشد. مهم‌ترین دلیل تلخی مهیاوه فاسد شدن آن است. فاسد شدن مهیاوه موجب ایجاد نوعی هیستامین می‌شود.
به نظر می‌رسد که بدن مردم استان هرمزگان با هیستامین که در اثر فساد مهیاوه ایجاد می‌شود، سازگاری زیادی دارند و از همین رو اکثر مردم این استان بعد از مصرف مهیاوه فاسد هم علائم شدیدی را تجربه نمی‌کنند، اما این موضوع برای مسافران و افرادی که تا به حال از این غذا استفاده نکرده‌اند، اهمیت زیادی دارد و ممکن است موجب بروز علائم مسمومیت مثل کهیر، تهوع، استفراغ، درد شکمی، سر درد و خارش بدن شود.
