این محله میراث سیاستمدار ثروتمند قجری است

۳ گانه جنت‌آباد معروف‌ترین محله‌های منطقه ۵ لقب گرفته‌اند. محله‌هایی که از بلوار آیت‌الله کاشانی آغاز و تا سیمون بولیوار تا شمال منطقه امتدادیافته‌اند.

به گزارش همشهری آنلاین، جنت یا همان بهشت لقبی است که به این محله داده‌اند. جنت‌آباد محدوده زمین‌هایی در قالب پلاک ۱۳۲ متعلق به محمدعلی نظام مافی سیاستمدار دوران قاجار بود که به باغ‌های انبوه و طراوت مشهور بود.

گستره زمین‌های روستای‌های کن، باغ فیض و حسن‌آباد بخش عظیمی از محدوده غرب تهران قدیم را به خود اختصاص داده بود. مسلماً زمین‌هایی که بعد‌ها جنت‌آباد لقب گرفت در میان این زمین‌ها و باغ‌های پ‌ربرکت همچون نگینی گران‌بها می‌درخشید.

مرحوم محمدعلی نظام مافی املاک زیادی در محدوده روستای مهرآباد که در حال حاضر فرودگاه مهرآباد در آن محدوده وجود دارد داشت. برای همین غرب تهران را به‌خوبی می‌شناخت و همین باعث شد تا بخش زیادی از زمین‌های آن محدوده را بخرد. ساخت مسجد و درمانگاه در زمین‌های جنت‌آباد کلید رونق آن را چرخاند و در توسعه شهری بعد از انقلاب این زمین‌ها به یک محله به نام جنت‌آباد تبدیل شد. هسته اولیه محله در محدوده روستای حسن‌آباد در محدوده بلوار آیت‌الله کاشانی امروز شکل گرفت.

این محله تا شمال منطقه ۵ امتداد داشت تا اینکه ساخت بزرگراه همت این محله را به دو محله یعنی محله جنت‌آباد جنوبی و مرکزی تبدیل کرد. بعد از ساخت بزرگراه آبشناسان و توسعه زندگی شهری قسمت شمالی این محله یعنی تا محدوده کوه‌های شهران و حصارک به جنت‌آباد شمالی معروف شد. ۴ باغ قدیمی در جنت‌آباد جنوبی وجود داشت که این روز‌ها تنها نام یک میدان با آب نمایی متفاوت از آن‌ها باقی‌مانده است. میدان چهارباغ جنت‌آباد یادآور باغ‌های میوه‌ای است که در ۴ گوشه میدان خودنمایی می‌کردند.

۳ گانه جنت‌آباد این روز‌ها به یکی از محله‌های مهم و پرطرف‌دار غرب تهران تبدیل شده است. محله‌هایی که امکانات متنوع تفریحی، فرهنگی، مذهبی، ورزشی، درمانی و آموزشی را در خود جای‌داده‌اند.

خاندان نظام‌السلطنه و جنت‌آباد

تاریخچه محله جنت‌آباد با خاندان نظام‌مافی گره‌خورده است. آبادانی این محله و رونق زندگی در آن را باید نتیجه خیروبرکت موقوفات محمدعلی نظام مافی معروف به‌نظام السلطنه دانست. محمدعلی نظام مافی مردی سیاستمدار و قانون‌گذار و دولت‌مرد دوره قاجار و دوران پهلوی بود و از ملاکان ثروتمند ازجمله مالک جنت‌آباد تهران محسوب می‌شد.

پدرش حسینقلی خان نظام‌السلطنه مافی از سیاستمداران بزرگ قاجار بود که بعد از مرگش لقب پدر به پسرمی رسد و همه او را سالار معظم صدا می‌زدند. اگر از اقتدار و نفوذ سیاسی او بگذریم محمدعلی نظام مافی را باید مردی نیک‌اندیش و خیری بزرگ بنامیم مردی که هنوز موقوفاتش جاری است و بنا‌های نیکی که نهاد همچنان پابرجاست. کمتر کسی است که نام مسجد نظام‌مافی، درمانگاه نظام‌مافی و مدرسه‌ای به همین نام را در محله جنت‌آباد نشنیده باشد. همه این مکان‌های عمومی از موقوفت او بوده است.

او علاوه بر تهران در شهر‌های دیگر ایران نیز موقوفاتی به یادگار گذاشته است که ازجمله می‌توان به بیمارستان شهر شوش اشاره کرد که در سال ۱۳۵۲ ساخته شد. شهری که تا آن زمان بیمارستان نداشت. بیمارستان نظام مافی در دوران جنگ ایران و عراق به دلیل نزدیکی به خطوط مقدم نبرد، نقش مهمی به‌ویژه در عملیات فتح‌المبین ایفا کرد. آرامگاه محمدعلی نظام مافی در صحن مسجد نظام مافی در محله جنت‌آباد جنوبی قرار دارد.

اینجا مرکز نیکوکاری است

معماری مدرن و متفاوت مسجد نظام مافی در محله جنت‌آباد این مسجد را متمایز و متفاوت کرده است. بااینکه مسجد در دهه ۵۰ ساخته شده است، اما سبکی مدرن و خاص دارد.

دیوار‌های مسجد به سنگ سفید تراورتن که نماد پاکی و سادگی ست مزین شده است منار‌هایی منحصربه‌فرد با پلان مربع دارد و گنبد مرسوم در معماری مساجد در آن دیده نمی‌شود.

مسجد نظام مافی علاوه برمکان معنوی یک مکان اجتماعی، فرهنگی و عام‌المنفعه برای اهالی جنت‌آباد و غرب تهران است. سید محمدتقی حسین زاده امام جماعت مسجد نظام مافی می‌گوید: «مرحوم محمدعلی نظام مافی زمین مسجد را سال ۱۳۴۷ وقف کرد و خودش بانی ساختش شد. او سال ۱۳۵۹ به رحمت خدا رفت و عملیات ساخت مسجد به همسرش مرحومه معصومه نظام مافی که از رنان خیر بود سپرده شد.»

حسین زاده به درمانگاه خیریه مسجد نظام مافی اشاره می‌کند و می‌گوید: زمین این درمانگاه نیز وقف مرحوم نظام مافی است و توسط همسرشان بنا شد. درآمد‌های حاصل از این درمانگاه برای افراد نیازمند و معلول هزینه می‌شود.

۳۰۰ خانواده تحت پوشش مرکز نیکوکاری مسجد نظام مافی قرار دارند. این خانواده‌ها ازنظر تأمین معیشت زندگی، کمک‌هزینه تحصیلی و کمک به یتیمان حمایت می‌شوند.