احتمالا در آینده، شیوههای تحقیق دانشگاهی نیز متاثر از انواع مدلهای زبان هوش مصنوعی همچون «چت جیپیتی» تغییر خواهند کرد. در این مطلب برخی دیگر از ابزارهای هوش مصنوعی که میتوانند کمکی برای پژوهشگران باشند معرفی میشوند.
مشتاق بلال، پژوهشگر مقطع فوق دکتری در دانشگاه جنوب دانمارک، اخیراً در پیامی توییتی نوشته بود: «چت جیپیتی آینده تحقیقات آکادمیک را بازتعریف خواهد کرد. اما اکثر دانشگاهیان نمیدانند چگونه از آن بطور هوشمندانه استفاده کنند.»
دانشگاه و هوش مصنوعی بطور فزایندهای در حال آمیخته شدن با یکدیگر هستند و با ادامه پیشرفتهای علمی در موضوع هوش مصنوعی، این احتمال وجود دارد که دانشگاهیان نیز در کنار ابراز نگرانی از خطرات آن، به تدریج پتانسیلهای آن را نیز بپذیرند.
مشتاق بلال به یورونیوز میگوید: «در حوزههای دانشگاهی دو اردوی متفاوت درباره هوش مصنوعی وجود دارد. حاضرانِ در اولین اردو، آنهایی هستند که به سرعت هوش مصنوعی و کاربردهای آن را پذیرفتهاند. شرکت کنندگان در اردوی دوم نیز اساتید و دانشگاهیانی هستند که فکر میکنند هوش مصنوعی یکپارچگی دانشگاهی را خراب میکند.»
این استاد پاکستانیالاصل ساکن دانمارک، خود را از طرفداران اردوی اول میداند و معتقد است که در صورت استفاده سنجیده از مدلهای زبان هوش مصنوعی، میتوان به دموکراتیک شدن آموزش کمک کرد و حتی موفق به دانشاندوزیِ بیشتر شد.
بلال همچنین در پاسخ به انتقاداتی که دقت و کیفیت محتواهای تولید شده توسط مدلهای زبانی هوش مصنوعی را غیرقابل اعتماد میدانند و میگویند متنهای تولید شده گاه مغرضانه و محدود یا نادرست است، میگوید که درک این محدودیتها آنهم به کمک یک «رویکرد درست» میتواند به تولید محتواهای باکیفیت، بویژه برای فضاهای دانشگاهی کمک کند.
او همچنین به این موضوع اشاره دارد که همه پژوهشگران در سراسر جهان بخت گفتگو با اساتید هاروارد یا آکسفورد درباره طرحهایشان یا ارزیابی زوایای مختلف یک مقاله دانشگاهی را ندارند و به همین دلیل است که استفاده از این مدلهای زبانی میتواند کمک مفیدی برای پژوهشگران باشد.
او میگوید: «اگر من در پاکستان باشم، دیگر به استادان هاروارد دسترسی ندارم. با این وجود همچنان نیاز به بحث درباره ایدههای طوفان فکری دارم. اینجاست که میتوانم از برنامههای هوش مصنوعی برای انجام یک گفتگوی هوشمندانه استفاده کنم و به تدوین تحقیقاتم بپردازم.»
بطور مثال بلال اخیراً «چت جیپیتی» را مجبور کرد که مانند یک استاد دانشگاه استنفورد فکر و صحبت کند. سپس، برای بررسی اطمینان از درستی خروجیها، همان سؤالات را از یک استاد واقعی استنفورد پرسید و به نتایج شگفتانگیزی دست یافت.
«چت جیپیتی» تنها یکی از برنامههای مجهز به هوش مصنوعی است که میتواند برای انجام تحقیقات آکادمیک یا تقلید مکالمات با دانشگاهیان مشهور مورد استفاده قرار گیرد. در ادامه برخی دیگر از نرم افزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی که توسط مشتاق بلال انتخاب شده و به تقویت مطالعات شما کمک میکند، معرفی میشوند.
Consensus
مشتاق بلال میگوید: «اگرچت جیپیتی و گوگل اسکولار با هم ازدواج کنند، فرزند آنها "کونسانسوس" خواهد بود؛ یک موتور جستجوی مبتنی بر هوش مصنوعی.»
«کونسانسوس» (اجماع) شبیه اکثر موتورهای جستجو است؛ با این تفاوت که شما میتوانید سؤالات بله/خیر بپرسید که با اجماع نظرات جامعه دانشگاهی به آنها پاسخ داده میشود.
کاربران همچنین میتوانند از «کونسانسوس» در مورد رابطۀ بین مفاهیم و در مورد علت و معلول چیزها سوال کنند. به عنوان مثال: آیا مهاجرت اقتصاد را بهبود می بخشد؟
«کونسانسوس» در پاسخ به این سوال میگوید که اکثر مطالعات نشان دادهاند که مهاجرت بطور کلی اقتصاد را بهبود میبخشد و برای رسیدن به این پاسخ نیز فهرستی از مقالات دانشگاهی را که برای رسیدن به اجماع مورد استفاده قرار داده ارائه میکند و در نهایت خلاصهای از مقالات برتر را به اشتراک میگذارد.
Elicit
بنیانگذاران «Elicit» این نرم افزار را نوعی «دستیار پژوهشی هوش مصنوعی» میدانند.
این نرم افزار نیز از مدلهای زبانی برای پاسخ دادن به سؤالات استفاده میکند؛ اما دانش آن صرفاً مبتنی بر تحقیق است و ایجاد «مکالمات هوشمند» و طوفان فکری را با منبعی کاملا تأیید شده امکانپذیر میکند.
این نرم افزار همچنین میتواند مقالات مرتبط را بدون تطابق کامل کلمات کلیدی پیدا و آنها را خلاصه کند.
Scite.ai
اگرچه مدلهای زبانی مانند «چت جیپیتی» برای فریب عمدی طراحی نشدهاند، اما ثابت شده که میتوانند متنی را تولید کنند که بر اساس اطلاعات واقعی نباشد و حتی ممکن است شامل نقلقولهای جعلی از مقالاتی باشد که وجود ندارند.
اما یک برنامۀ مبتنی بر هوش مصنوعی وجود دارد به نام «Scite» که به مقالات منتشر شدۀ واقعی استناد میکند.
این برنامه نیز مانند «Elicit» به سوالهایی که پرسیده میشوند، پاسخهایی دقیق به همراه فهرستی دقیق از تمام مقالاتی که استفاده کرده میدهد.
همچنین اگر من دربارۀ موضوعی ادعایی داشته باشم و آن ادعا توسط افراد مختلف یا مجلات مختلف رد یا تایید شده باشد، «Scite» عدد دقیق موافقان و مخالفان این ادعا را به ما میدهد.
Research Rabbit
نرم افزار «Research Rabbit» یک ابزار باورنکردنی و رایگان است که امکان ردیابی سریع تحقیقات را در بانکهای مقالات ممکن میکند و همچنین اجازه میدهد که مقالات آکادمیک را به «مجموعهها» اضافه کنید.
این مجموعهها نیز به نرمافزار اجازه میدهند تا در مورد علایق کاربر بیشتر بداند و توصیههای مرتبط جدیدی را ارائه کند.
ChatPDF
«چت پیدیاف» یک برنامه مبتنی بر هوش مصنوعی است که خواندن و تجزیه و تحلیل مقالات مجلات را آسانتر و سریعتر میکند.
به گفتۀ مشتاق بلال «این نرم افزار چیزی شبیه به چت جیپیتی است؛ اما برای مقالات تحقیقاتی».
کاربران میتوانند پیدیاف مقامات تحقیقاتی را در این برنامه آپلود و بعد شروع به سوال پرسیدن کنند.
این برنامه همچنین میتواند خلاصه کوتاهی از مقالات آپلود شده را ارائه کند.
هوش مصنوعی چه تاثیری برای آینده تحقیقات دارد؟
بیل گیتس در وبلاگ شخصی خود متنی با عنوان «عصر هوش مصنوعی آغاز شده است» منتشر و در آن نوشته است: «توسعه هوش مصنوعی به اندازه ایجاد ریزپردازنده، رایانه شخصی، اینترنت و تلفن همراه مهم و بنیادین خواهد بود.»
او در ادامه مینویسد: «کامپیوترها تأثیری بر آموزش نداشتهاند اما فکر میکنم در پنج تا ده سال آینده، نرمافزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی، سرانجام وعده انقلاب در شیوۀ آموزش و یادگیری مردم را عملی کنند.»