کشف یک ویژگی غیرمنتظره در سیاره زهره

سیاره "زهره" شاید یک سیاره‌ی سمی و داغ باشد، اما شواهد جدید نشان می‌دهد که این سیاره بیش از آنچه تصور می‌کردیم به زمین شباهت دارد.

به گزارش ایسنا و به نقل از نیویورک‌تایمز، طی دهه‌های آینده "زهره" مورد بازدید فضاپیما‌های زیادی قرار می‌گیرد. زمین و زهره اندازه‌ای مشابه دارند و در کنار یکدیگر قرار دارند. هر دوی این سیاره‌ها از مواد ستاره‌ای یکسانی تشکیل شده‌اند، اما زمین تبدیل به مکانی سرسبز شد در حالی که زهره یک سیاره‌ی داغ و جهنمی است. اما علت چیست؟

برای پاسخ به این سوال همه‌ی ویژگی‌های زهره باید مورد بررسی قرار بگیرد. این ویژگی‌ها شامل نحوه‌ی دگرگونی آن در گذر زمان است.

زمین صفحات تکتونیکی دارد که در حرکتند و باعث تشکیل کوه‌ها و اقیانوس‌های وسیع می‌شوند. زهره این صفحات را ندارد، اما بر طبق مطالعات جدید که در هفته‌نامه‌ی "مقالات آکادمی ملی علوم ایالات متحده آمریکا" منتشر شده است به نظر می‌رسد بخش‌هایی از سطح زهره که از بلوک‌هایی تشکیل شده حرکت می‌کنند و محیط اطراف‌شان را تغییر می‌دهند.

این صفحات که نازک و صاف هستند، کمپی (campi) خوانده می‌شوند. کمپی‌ها می‌توانند به اندازه‌ی ایرلند کوچک باشند یا وسعتی به اندازه‌ی آلاسکا داشته باشند.

این یافته‌ها با استفاده از داده‌های کاوشگر ماژلان (Magellan) ناسا به دست آمده است.

در اوایل دهه‌ی ۱۹۹۰ از رادار‌های این کاوشگر برای گذر از جو سیاره و مشاهده‌ی سطح آن استفاده شد. دانشمندان با نگاهی دوباره به این نقشه‌ها توانستند ۵۸ کمپی کشف کنند. این کمپی‌ها در کنار کوه‌هایی کوچک و حفره‌هایی قرار دارند، اما این کوه‌ها و شیار‌ها چگونه شکل گرفته‌اند؟

به گفته‌ی پل بیرن (Paul Byrne)، دانشمند سیارات در دانشگاه ایالتی کالیفرنیای شمالی و نویسنده‌ی اصلی این مقاله: تنها یک توضیح منطقی وجود دارد.

حرکت کمپی‌ها که توسط مواد مذاب زیر سطح خود جابه‌جا می‌شوند به سمت زمین‌های ثابت حرکت کرده و باعث فشرده شدن آن‌ها و تشکیل کوه‌ها می‌شود. هنگامی که کمپی‌ها دور می‌شوند باعث باز شدن سطح زمین و ایجاد شیار‌هایی می‌شود.

اینکه این تغییرات در مناطق پست سیاره‌ی زهره رخ داده قابل توجه است. گدازه‌ای که آن‌ها را حرکت می‌دهد قدمت چند صد میلیون سالی دارد و این سطوح جوان‌ترین زمین‌های این سیاره هستند. این بدان معناست که این اتفاقات به تازگی در منظومه‌ی شمسی رخ داده است. اما آیا حرکت این صفحات امروزه نیز ادامه دارد؟

ماموریت‌های وریتاس (VERITAS) ناسا و انویژن (EnVision) اروپا جواب این پاسخ را خواهند یافت. این کاوشگر‌ها که رادار‌های خاص خود را دارند این کمپی‌ها را با وضوح بالا بررسی خواهند کرد تا دانشمندان دریابند آیا این صفحات از زمان شروع کار کاوشگر ماژلان حرکت کرده‌اند یا خیر.

اگر جواب بله باشد می‌توان گفت سیاره‌ی زهره از نظر زمین‌شناسی فعال است.

دکتر جوزف او روک (Joseph O’Rourke)، دانشمند سیارات از دانشگاه ایالتی آریزونا می‌گوید: توضیح علت این حرکات تکتونیکی شگفت‌انگیز کاربرد‌های زیادی دارد. در جهان تعداد بی‌شماری سیاره هم‌اندازه‌ی زمین و زهره وجود دارد و فعالیت‌های تکتونیکی آن‌ها سرنوشت آن‌ها را مشخص می‌کند. ما نمی‌توانیم سیارات سنگی منظومه‌ی شمسی و فراتر از آن را درک کنیم تا زمانی که به درک درستی از سیاره‌ی همسایه خود نرسیم.