نبرد ترامپ و پلوسی بر سر ایران؛ برنده کیست؟

برایان هریس در المانیتور نوشت: «کنگره قرار است برای محدود کردن اختیارات رئیس‌جمهور دونالد ترامپ در حمله به ایران رای‌گیری کند، تصمیمی که بار دیگر اختلافات کاملا حزبی میان کنگره و کاخ سفید را روشن می‌کند.»

 

به گزارش انتخاب، در ادامه این مطلب آمده است: «نانسی پلوسی، در نامه‌ای که به کارگروه دموکرات‌ها ارسال کرده بود، استدلال کرد که ترور سرلشکر ایرانی، قاسم سلیمانی در عراق، اختیارات جنگی کنگره را که توسط قانون‌اساسی به آن اعطا شده نقض کرده، چراکه قانون‌گذاران هرگز موافق این حمله علیه ایران نبودند.»

در همین حال، کاخ سفید تصریح می‌کند که حمله به سلیمانی طبق مجوز نظامی ۲۰۰۲ که به رئیس‌جمهور جورج دبلیو بوش اجازه می‌داد به عراق حمله کند، صورت گرفته ضمن اینکه ترامپ هم پیش‌تر تهدید کرده بود که هر اقدام خصمانه ایران را تلافی خواهد کرد. پلوسی نماینده خود الیسا اسلوتکین، تحلیلگر سابق سیا و وزارت دفاع در رابطه با گروه‌های شبه‌نظامی شیعه را مامور تدوین لایحه‌ای در ارتباط با محدود کردن توانایی ترامپ در حمله به ایران براساس قطعنامه قدرت جنگ سال ۱۹۷۳ کرد. همزمان سناتور تیم کاین، قانون مشابهی را در مجلس سنا مطرح کرد.

قطعنامه قدرت جنگ یا همان لایحه اختیارات جنگی در سال ۱۹۷۳ چیست؟ کنگره قطعنامه اختیارات جنگی را در پایان جنگ ویتنام تصویب کرد تا به وسیله آن اختیارات مقامات جنگ‌طلب کاخ سفید را مشروط کند. در لایحه ۱۹۷۳ تصریح شده که رئیس‌جمهور نمی‌تواند نیرو‌های آمریکایی را بدون مجوز کنگره یا وضعیت اضطراری ملی ایجاد شده به‌واسطه یک حمله به خاک آمریکا یا نیرو‌های مسلح آن وارد درگیری کند. این قانون همچنین روش‌های تسریع شده‌ای را پیش‌بینی می‌کند که براساس آن به هر نماینده مجلس اجازه می‌دهد که رای بدهد تا نیرو‌های آمریکایی را از هرگونه خصومت غیرمجاز که رئیس‌جمهور آغاز کرده، خارج کند.

اونا هاتاوی، مشاور حقوقی سابق وزارت امورخارجه و پنتاگون در دولت باراک اوباما نیز گفت: اگر روشن باشد که کنگره با یک عملیات نظامی مخالف است، این امر واقعا توانایی رئیس‌جمهور را به‌عنوان یک موضوع قانونی برای پیشبرد عملیات نظامی محدود می‌کند. این باعث می‌شود به نوعی اختیارات قانونی وی محدود شود.

اما قانون‌گذاران از نظر تاریخی علاقه چندانی از خود برای استفاده از قطعنامه قدرت‌جنگ برای پایان دادن به مداخلات نظامی غیرمجاز آمریکا در خارج از کشور حداقل تا زمان دولت ترامپ نشان نداده‌اند.

قدرت جنگ با یمن: برنی سندرز، نامزد دموکرات انتخابات پیش رو سال گذشته قطعنامه‌ای را ارائه داد مبنی بر عدم حمایت آمریکا از عربستان برای جنگ علیه شورشیان حوثی تحت حمایت ایران که این قطعنامه به رغم کسب حمایت ۵۴ جمهوری‌خواه نتوانست آرای لازم برای بی‌اثر کردن حق وتوی ترامپ را کسب کند.

قدرت جنگ با سوریه: یکی دیگر از امید‌های ریاست‌جمهوری، یعنی تولسی گابارد نیز تلاش‌های متعددی را برای مجبور کردن ترامپ جهت خروج نیرو‌های آمریکایی از ماموریت تامین نفت در سوریه به کار بسته هر چند که تاکنون موفق به جلب حمایت چندانی حتی مخالفان جنگ با ایران و یمن نشده است.

مجوز جنگ عراق در سال ۲۰۰۲: فعالان ضدجنگ نیز در حال لابی کردن با رهبران دموکرات برای رای دادن به لغو مجوز جنگ عراق در سال ۲۰۰۲ هستند. رابرت اوبراین، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، با استناد به همین مجوز قصد داشت حمله علیه سلیمانی را توجیه کند. وزارت امورخارجه برای اولین بار در سال گذشته در نامه‌ای به کنگره مبانی قانونی را وضع کرد که معتقد بود مجوز عراق در سال ۲۰۰۲ می‌تواند برای حمله به ایران به منظور دفاع از نیرو‌های آمریکایی یا متحدان آن در عملیات ضدتروریستی استفاده شود. هدف از به کار بستن احتمالی آن هم ایجاد یک عراق با ثبات و دموکراتیک بود. پس از آن، دموکرات‌های مجلس نمایندگان اصلاحیه‌ای را از جانب نماینده باربارا لی تصویب کردند تا مجوز جنگ عراق در سال ۲۰۰۲ را به‌عنوان بخشی از لایحه مجوز دفاع در سال گذشته لغو کنند. با این حال، آدام اسمیت، رئیس خدمات مسلح مجلس، موافقت کرد که این ماده از لایحه نهایی سال گذشته را به‌واسطه مذاکره با کاخ سفید و جمهوری‌خواهان مجلس سنا حذف کند.

مجوز ضدتروریسم در سال ۲۰۰۱: این مجوز به‌عنوان لایحه قانونی و مورد استناد وزارت امورخارجه برای حمله به قاسم سلیمانی استفاده شد. کنگره به‌دلیل حملات ۱۱ سپتامبر، به رئیس‌جمهور وقت جرج بوش اختیار داد تا برای عملیات ضدتروریستی علیه گروه‌های بی‌شمار در بیش از ۴۰ کشور جهان مستقیما و بدون مجوز وارد عمل شود. باربارا لی تنها نماینده کنگره بود که در سال ۲۰۰۱ در مخالفت با این مجوز رای داد و به‌طور ناموفق به دنبال لغو این مجوز بود. هاتاوی به المانیتور گفت: اگر کنگره قانون محدود کردن قدرت جنگ با ایران را تصویب کند، مجددا بیانگر این است که کنگره مجوز‌های سال ۲۰۰۲ یا ۲۰۰۱ را به‌عنوان هرگونه سند قانونی برای عملیات نظامی علیه ایران نمی‌بیند و چنانچه رئیس‌جمهور شخصا فرمان چنین جنگی را صادر کند مرتکب عملی غیرقانونی شده است.

سند طبقه‌بندی شده: دولت ترامپ همچنان با سوالاتی در رابطه با اینکه آیا سردار سلیمانی قصد داشت حمله قریب‌الوقوعی علیه نیرو‌های آمریکایی یا متحدان آن ترتیب دهد یا خیر رو‌به‌رو است و از انتشار شواهدی در این زمینه که بیانگر عمل دفاع از خود باشد هم خودداری کرده است. قطعنامه قدرت جنگ همچنین می‌خواهد که کاخ سفید ظرف دو روز پس از دستور رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر آغاز یک خصومت، دامنه و مدت این خصومت یا شرایط آن را به کنگره گزارش دهد. کاخ سفید برخی اطلاعات مورد نیاز را به کنگره ارسال کرده، اما در مجموع کل سند را تحت طبقه‌بندی قرار داده است. رهبر اقلیت مجلس سنا، چاک شومر و دبیرکل ارشد حزب دموکرات، باب منندز از ترامپ خواسته‌اند تا جزئیات این تصمیم را برای عموم مردم به‌صورت شفاف بیان کند.

اما بعد چه می‌شود؟ به فرض تصویب لایحه مخالفت جنگ با ایران در کنگره، مجلس سنا سد محکمی در برابر آن خواهد بود، جایی که حتی جمهوری‌خواهانی که از لج عربستان سعودی به قطعنامه ضد جنگ در یمن برنی سندرز رای داده‌اند تمایل کمی به محدود کردن اختیارات ترامپ در رابطه با ایران دارند. حتی در صورت تصویب، کنگره احتمالا رای لازم برای رد کردن حق وتوی احتمالی ترامپ را ندارد. علاوه بر این، طرفداران ضدجنگ و برخی از کارشناسان حقوقی درحال‌حاضر در مورد به‌روز کردن قطعنامه سال ۱۹۷۳ صحبت می‌کنند تا این موضوع با درگیری‌های قرن ۲۱ مطابقت داده شود.

استفان مایلز، مدیر مرکز پیروزی بدون جنگ، که لایحه قدرت جنگ با ایران را بررسی می‌کند، گفت: شما در نهایت از قانونی که پس از جنگ ویتنام نوشته شده برای استناد به خطا بودن این تصمیم استفاده می‌کنید. وی گفت: ممکن است کنگره قصد به روز کردن این قانون را داشته باشد و شاید هم نیازی نبیند آن را با سوءاستفاده‌هایی که این دولت از قدرت می‌کند مطابقت دهد.