دلایل افزایش رفتارهای پرخطر جنسی در ایران

دبیر کمیته اعتیاد انجمن علمی روانپزشکان ایران تاکید کرد که در مورد رفتارهای پرخطر جنسی، اطلاع‌رسانی‌ها و آگاهی‌بخشی‌ها نباید فقط به جوانان معطوف شود.

در پنل علمی « بررسی جنبه‌های روانشناختی HIV/AIDS » که با حضور سه تن از روانپزشکان، دکتر «آذرخش مکری»، دکتر «علی فرهودیان» و دکتر «رضا دانشمند» در کنگره بین‌المللی ایدز در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار شد، درباره شیوع رفتارهای پرخطر جنسی از دیدگاه روانشناسی و روانپزشکی، بحث و بررسی شد.

بر اساس گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دکتر رضا دانشمند روانپزشک و دبیر کمیته اعتیاد انجمن علمی روانپزشکان ایران در این پنل با بیان اینکه «در مورد رفتارهای پرخطر جنسی، اطلاع‌رسانی‌ها و آگاهی‌بخشی‌ها عمدتا برای گروه هدف جوانان و نوجوانان (۲۵-۱۸ سال) انجام شده» گفت: «این در حالیست که سایر گروه‌های سنی نیز به این آگاهی‌ها نیاز دارند.»

وی با اشاره به اینکه ۴۵ درصد زوج‌ها مشکلات رابطه جنسی را تجربه کرده‌اند، رابطه نارکارآمد و اختلالات کارکرد جنسی را یکی از عواملی برشمرد که می‌تواند به افزایش رفتارهای پرخطر جنسی منجر شود.

این روانپزشک در ادامه با اشاره روشهای درمان اختلالات این حوزه ادامه داد: در گذشته برای درمان اختلالات کارکرد جنسی بر عوامل روانشناختی و ارتباطی تاکید می‌شد و سپس مدل‌های طبی و دارویی باب شد که کارآیی چندانی نداشت، با این حال امروزه استفاده از مدل درمانی رفتارهای جنسی به حد کفایت خوب در نظر گرفته می‌شود.

وی با اشاره به حجم تبلیغاتی وسیع رسانه‌ای درخصوص رفتارهای جنسی و عوارض و ناکامی‌های ناشی از آنها در جوانان و نوجوانان، به تبیین اصول مربوط به مدل درمانی مذکور پرداخت که « داشتن توقعات متناسب و واقع‌بینانه زوجین، دستیابی به آرامش و لذت، توجه به تمایلات زوجین، توجه به هدف اصلی رابطه جنسی در زوجین و ...» برخی از این اصول بود.

دانشمند، اهداف اصلی رابطه جنسی زوجین را که باید همزمان مورد توجه قرار گیرد شامل مواردی چون «تولید مثل، کاهش اضطراب، افزایش اعتماد به نفس و ...» برشمرد و با تاکید بر اهمیت رابطه جنسی در تحکیم خانواده و رضایتمندی زوجین افزود: درصورتی که روابط زناشویی از کیفیت خوبی برخوردار باشد افراد کمتر به رفتارهای پرخطر روی می‌آورند و این می‌تواند یک راهکار مناسب در این مقوله باشد.

در ادامه دکتر آذرخش مکری، روانپزشک نیز با اشاره به افزایش شیوع بیماری ایدز از طریق رفتارهای پرخطر جنسی، تاکید کرد: با مداخلات صحیح و کاهش این رفتارها و تعدد شرکا می‌توان مانع گسترش اچ آی وی شد؛ اما این موضوع به مداخلات جدی در ابعاد مختلف نیاز دارد.

این روانپزشک، رابطه جنسی را یک مهارت برشمرد که با زندگی واقعی درهم تنیده و مفهومی «تکامل یابنده در سراسر زندگی است» و تاکید کرد: زوجین باید انتظارات خود در این خصوص را با یکدیگر بیان کنند تا مبادا عدم رضایتمندی و ناکامی باعث انجام رفتارهای پرخطر جنسی شود.

وی ضمن تبیین دلایل عدم ثبات روابط جنسی، به عوامل مرتبط با دلزدگی، تنوع‌طلبی به شیوع این پدیده‌ها در سطح جهان نیز اشاره کرد و با تاکید بر روشهای مختلف مداخله‌ای گفت: تقویت و تحکیم بنیان خانواده به راحتی اتفاق نمی‌افتد و زیرساختهای نسلی و مداخلات بسیاری را می‌طلبد.

همچنین دکتر علی فرهودیان، روانپزشک نیز در این گردهمایی با اشاره به دیدگاه نظریه‌های تکاملی درباره دلایل افزایش رفتارهای پرخطر جنسی و تعدد شرکای جنسی، به انعطاف‌پذیری در این حوزه هم پرداخت و گفت که بر اساس این نظریات، تمایلات جنسی افراد مذکر و سلایق آنها نسبت به طرف مقابل به راحتی تغییر نمی‌کند؛ بنابراین آموزش برای تغییر رفتار و انجام مداخلات در مردان بسیار سخت است؛ درصورتی که در جنس مونث این تغییر به راحتی صورت می‌گیرد. اگر امروزه فرهنگ رفتارهای جنسی تغییر کرده ناشی از تغییرات ایجادشده در این زمینه در زنان است.