علی عبدالله صالح که بود؟

دهقان زاده‌ای برخاسته از یکی از قبیله های‌عرب که با زبان و منشی خشن و بدون تحصیلات و به گفته مخالفانش «بدون کفایت لازم» پا به دنیای کشورداری گذاشت.
به گزارش یورونیوز، هیچ کس نمی توانست تصور کند این جوان، یکی از با دوام ترین رهبران کشورهای عربی شود.

علی عبدالله صالح، رییس جمهوری یمن، در ۲۱ مارس ۱۹۴۲ در روستایی واقع در شرق صنعا متولد شد. در ۱۶ سالگی داوطلبانه به خدمت ارتش در آمد. او در جریان انقلاب جانب اردوگاه جمهوری خواهان را گرفت و پس ازهشت سال جنگ داخلی، در سال ۱۹۴۷ در کودتا علیه رییس جمهور رحمان العریانی شرکت کرد. دو رییس جمهور پس از او مورد سوء قدصد قرار گرفتند.

در ۱۷ ژوییه ۱۹۷۸، شورای مردمی، ریاست جمهوری را به آقای صالح، تازه کاری که آینده سیاسی اش چندان مطمئن به نظر نمی‌رسید اعطا کرد.

رییس جمهوری جدید هم نمی توانست نسبت به این فرصت بی اعتنا باشد و با انتصاب نزدیکان خویش به مقام‌های مهم دستگاه نظامی و امنیتی و همینطوراعدام نزدیک به سی افسری که درصدد براندازی او بودند، توانست موقعیت خود را تثبیت کند.

باشروع فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق اتحاد با یمن جنوبی درسال ۱۹۹۰ ممکن گردید. یمن جنوبی با نظام جمهوری سوسیالیستی از سال ۱۹۶۸، همزمان با ترک بریتانیایی‌ها، مورد حمایت روسیه بود.

چهار سال پس از آن، جنگ بین شمال و جنوب درگرفت که با ۷ تا ۸ هزار کشته در نهایت یمن شمالی بر یمن جنوبی مسلط شد.

در سال ۱۹۹۱، نخستین جنگ خلیج فارس روی داد. گرچه او اشغال کویت توسط عراق را محکوم کرد، اما در برابر واکنش ایالات متحده امریکا، از صدام حسین حمایت کرد. این کار او خشم امیرنشین‌های خلیج فارس را برانگیخت و در پاسخ به وی، کشورهای عربی هزاران کارگر یمنی را اخراج کردند.

قدرت و توان نظامی آقای صالح در این کشور قبیله‌ای موجب شد تا در سال ۱۹۹۹ در جریان انتخابات، با اخذ ۹۶ درصد آراء رییس جمهوری یمن شود.

در سال ۲۰۰۶ او بار دیگر انتخاب شد. راز طول عمر سیاسی او را باید در ترکیبی از حشونت و مهارت سیاسی جست.

علی عبدالله صالح با توزیع مقام‌ها و مسوولیت‌ها ارتباط خود را با عناصر و تعلقات قبیله‌ای و همینطور با اسلام گرایی افراطی حفظ و از آنها بهره فروان برد.

مصلحت گرایی و شگردهای او این امکان را در اختیار وی قرار داد تا اتحادش را باعربستان سعودی، ایران و ایالات متحده آمریکا حفظ کند.

در سال ۲۰۱۰، ایالات متحده آمریکا ۵۰ میلیارد دلارکمک مالی به یمن اعطا کرد که ۳۵ میلیارد دلار آن در قالب کمک به توسعه و پیشرفت کشور بود.

اما در عمل توزیع این کمک‌ها در داخل کشور به نفع متحدان رییس جمهوری تمام شد.

بطوری که این کشور در سال ۲۰۱۱ با ۲۳ میلیون نفرجمعیت هنوز فقیرترین کشور دنیای عرب به شمار می‌رفت. سی و پنج درصد جمعیت فعال کشور و به عبارتی ۵۰ درصد جوانان بیکارند. صنعت نفت کشور هم فرسوده شده است. نه آبی و و نه کشاورزی و همینطورنه صنعتی به چشم می خورد.

قدرت مرکزی در برابر شورشیان شمال، جدایی طلبان جنوب و قدرت گرفتن اسلام گرایان افراطی در اطراف صنعا قرار گرفت.

نسیم آنچه در سال ۲۰۱۱ به «بهار عرب» در تونس و مصر مشهود شد، آتش اعتراضات مخالفان او را شعله ور ساخت.

در برابر خواسته معترضان مبنی بر کنارگیری از قدرت، واکنش علی عبدالله صالح سرکوب و وعده تغییرات بود.

او در جریان انفجار بمبیدر سوم ژوئن سال ۲۰۱۱ در کاخش زخمی و بلافاصله برای درمان روانه عربستان سعودی شد.

یک ماه بعد، در ویدئوی ضبط شده ای در عربستان او از هشت عمل جراحی اش سخن گفت. چهره او در این ویدئو چندان قابل شناسایی نبود.

سرانجام او در ماه نوامبر سال ۲۰۱۱ با انتقال قدرت مشروط به برخورداری از مصونیت حقوقی به خاطر سرکوب مرگبارمخالفان موافقت کرد. توافقی که از سوی شورای همکاری خلیج فارس و سازمان ملل متحد پیشنهاد شده بود.

در ماه دسامبر سال ۲۰۱۲ برای درمان از ایالات متحده آمریکا درخواست ورود به آن کشور را کرد.

 در حالی که «بهار عربی» شماری از جمهوری‌ها و پادشاهی‌های عرب را در خاورمیانه و شمال آفریقا را ملتهب کرده بود، وضع یمن از دیگر کشورها  آشفته‌تر بود؛ انتقال قدرت از صالح به معاونش منصور هادی، هیچگاه نتوانست تنش‌ها و تضادهای جامعه قبایلی یمن را حل کند.